جامعه شناسی روشنفکران ماکس وبر

معرفی کتاب رهایی بشر. فریبرز رئیس دانا از جان‌های عزیز و مبارکی بود که در زمانه‌ی منحوس پاندومی کرونا ازدست شد. نویسنده‌ی ادیب و اقتصاددان و نظریه‌پردازی که بی‌وقفه در راه آزادی، عدالت، برابری و آگاهی می‌کوشید، می‌نوشت، سخنرانی می‌کرد و درس می‌داد. این متفکر مارکسیست چنان آزادی و عزت انسان و به خاصه طبقه‌های فرودست را با تمام وجودش می‌خواست که لحظه‌ای دست از مبارزه از طریق آگاهی‌بخشی دست برنداشت. کتاب «رهایی بشر: عدالت، آزادی و دولت» یکی از همان‌ تلاش‌های سترگ و به ثمر نشسته‌ی او بر محور همین آگاهی‌بخشی است که پس از درگذشتش به صورت کامل منتشر شده است. رئیس‌دانا این کتاب را در جهت به‌هم ریختن همه‌ی آن روایت‌های دشمنان آزادی، همان نئولیبرال‌های داخلی و خارجی نوشته که همواره با اهرم‌های رسانه‌ای عظیم‌شان هرچه دروغ خواسته‌اند به خورد همگان داده‌اند و سوسیالیسم را دشمن آزادی و دموکراسی معرفی کرده‌اند. رهایی بشر با طرح و برنامه‌ای جامع و نظام‌مند، با زبانی شیوا و همه‌فهم، پله‌پله مخاطب را با خودش پیش می‌برد و ضمن نشان دادن همه‌ی دروغ‌های تاریخی بندگان سرمایه‌داری، دستاوردهای سوسیالیسم را در هر فرمی که تاکنون وجود داشته پیش رو می‌گذارد. رهایی بشر رساله‌ای عظیم است که همه‌ی ما به آن نیاز داشتیم، برای فهم جای‌گاه‌مان در تاریخ، هرآنچه امروز هستیم و چشم‌اندازی که پس‌از‌این باید ببینیم و در پی تحققش باشیم. . . .

معرفی کتاب شعر زمان ما 7 سیاوش کسرایی شعر زمان ما نام عام کتاب هایی بود که آقای محمد حقوقی، به همّت انتشارات نگاه، هر فصل یکی از مجلدات آن را منتشر می کرد. شاعران بزرگ معاصر ایران که در این کتاب ها، شاخصه ها و چگونگی شعر آنان و به تقریب همه ی جوانب کار آنان را دربرگرفته بود، نیما، اخوان، شاملو، سپهری و فروغ فرخ زاد، بودند. مرگ تأثّرآور و نابهنگام آقای حقوقی، باعث توقف این مجموعه ها شد. شاید شش ماه پیش از این اتفاق غم انگیز بود که ایشان تلفنی از من خواست تا این کار را پی بگیرم. از آن جا که دکتر ایرج صف شکن از گفت وگوی نگارنده ی این واژگان با جناب حقوقی آگاهی داشت، این مطلب را با مدیریت انتشارات نگاه در میان نهادم و ایشان با توافقات و تفاهمات و تعهداتی که در قبال مجموعه های یاد شده دارند، پذیرفتند تا برای آشنایی بیشتر شاعران جوان و دانشجویان، شاعران دیگری که در ادبیات معاصر ایران تأثیر بلامنازعی داشته اند، مورد نقد و تحلیل و بررسی قرار گیرند. بر همین مبنا شاعرانی چون سیمین بهبهانی، نصرت رحمانی، نادرنادرپور، منوچهر آتشی، سیاوش کسرایی، سیدعلی صالحی و… که در پیوند با شاعران گروه اول بوده اند، در وهله ی اول در نقد و تحلیلی خطی و زمانی مورد بررسی قرار می گیرند. به معنی دیگر به جز چگونگی سرایش شعرها و زبان شعری، درون مایه، جهان بینی و تأثیرپذیری و تأثیرگذاری آنان، ساختار شعری وفضاهای ویژه و توانمندی های شاعرانه و ضعف های آنان، زمینه های سیاسی اجتماعی و تبیین و تشریح اشعار و دیدگاه شاعران و منتقدان و محققان در پایان کتاب مورد توجه قرار می گیرد. طبعا در نقد و بررسی آثار شاعران فوق الذکر، انتظار خواننده ی بیشینه خواه خلّاق آن است که نگارنده این سطور از نگره و نرم خود و نه کپی برداری از محقق قبلی، شاعر را در برابر دیدگان مخاطبان قرار دهد. بر همین مبنا، در این نوشتار، بازنمون های تصویری و بوطیقای هنجارین و وزن عروضی و موسیقی درونی شعر و سبک فرودین و میانه و فخیم و سنجه ها و سمفونی های رنگین کمانی و عقلانیت درونی و بیرونی و کرشمه سازی های هنرمندانه شاعر و همچنین کهن شیوگی، میانه میانی و مدرن گونگی شاعر هم در کانون نگاه نگارنده قرار گرفته است :بنابر همین مقدمات است که این کتاب ها به دو بخش تقسیم شده اند. . .

معرفی کتاب شصت سال صبوری و شکوری جلد 4 ابراهیم یزدی، فعال سیاسی ایرانی و دبیرکل نهضت آزادی ایران است. ابراهیم یزدی در دوران اقامت سید روح‌الله خمینی در نوفل‌لوشاتو، فرانسه از مشاوران او بود. او پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، به هم‌راه روح‌الله خمینی به ایران بازگشت. نوشتن و انتشارات خاطرات و تجربیات فعالان عرصه‌های سیاسی و اجتماعی، دینی بخشی از انتقال تجربه‌ها و دستاوردهای به نسل جدید ادامه دهنده این رسالت محسوب می‌شود. حرکت‌های اجتماعی – سیاسی پدیده‌های بهم پیوسته و مرتبط می‌باشند. به اعتقاد نویسنده حفظ ویژگی و استمرار آنها، پیوستگی و ارتباط ذهنی – عینی میان تجربه‌ها و رفتار گذشتگان و پیوند آنها با مبارزات کنونی ضروری است. گسل و انقطاع و بریدگی در سیر مبارزات ملی در انتقال تجربه‌های، حرکت نسل‌های جدید را بطور دائم با ناپختگی و شروع از صفر روبرو می‌سازد. نمی‌توان پذیرفت که هربار نسل جدید حرکت را از جایی شروع کند که گویی خود باید همه چیز را از نو تجربه کند و بیاموزد، نه آنکه کار نسل‌های گذشته را ادامه دهد. در میدان نبرد برای تحقق حاکمیت، حقوق و آزادی‌های اساسی ملت نسل ما و نسل‌های قبل از ما پرچم بدست دویده‌اند و اکنون که نسل ما در حال خروج از صحنه است نسل جدید و جوان باید پرچم را بگیرد. آنچه در این خاطرات در بیان رویدادها آمده است لزوما ارائه تصویر کامل و بیان تمام ابعاد آن رویدادها نیست، بلکه آن بعدی است که نویسنده در آن رویدادها حضور و مشارکت داشته یا ناظر بوده است. ارائه تصویر کامل در رویدادها و فهم و تحلیل جامع آنها وظیفه مورخ است که با بررسی تمام خاطرات آن را انجام می‌دهد.