جامعه شناسی سیاسی شکاف های اجتماعی

معرفی کتاب محاکمه محاکمه گران نشر اسناد تاریخی هر کشوری وظیفه کسانی است که به گذشته و آینده کشور خود دلبستگی دارند، زیرا برای شناخت تاریخ هر کشوری نیاز به اسناد موثقی است که از سر گذشت هر ملتی به جای می ماند. تا اسناد هر دوره ای بررسی و تجزیه و تحلیل دقیق نشود، نمی توان به سیر حوادث جامعه وقوف کامل یافت. آنچه در این کتاب از نظر می گذرد اسناد محاکمه ای است که به منظور محاکمه دست اندرکاران قتل سید حسن مدرس، فرخی یزدی، تقی ارانی و سردار اسعد بختیاری تشکیل شد و این خود برگی چند از تاریخ بیست ساله سلطنت رضاخان و اوایل سلطنت فرزند اوست. آنچه در کتاب محاکمه محاکمه گران از نظر می گذرد تدوین اسناد محاکمه ای است که به منظور محاکمۀ دست اندرکاران قتل بسیاری از رجال و آزادی خواهان دورۀ بیست ساله تشکیل شد و این خود برگی چند از تاریخ بیست سالۀ سلطنت رضاخان و اوایل سلطنت فرزند اوست که برای شناخت گوشه ای از تاریخ ایران آن روزگار درخور توجه است. با اینکه قریب به پنجاه سال از انتشار پراکندۀ این اسناد می گذرد، هنوز برای شناخت این واقعه تلاش مجدانه ای نشده است. تدوین و انتشار این کتاب وظیفۀ گذشتگان ما بود که به زمان حدوث این اسناد نزدیک تر بوده اند، چراکه بسیاری از گذشتگان ما که خود در زمینه های تاریخی ایران قلم زنی می کرده اند، قدر مسلم به افرادی دسترسی داشته اند که در جریان موضوع این کتاب دخیل بوده اند، و نیز به اسنادی که دور نیست براثر گذشت پنجاه سال بسیاری از آنها از میان رفته باشد و امروز اثری از آنها در دست نباشد. این نکته روشن است که اگر ما امروز دست به تدوین و نشر این اسناد نمی زدیم، مسلم آیندگان به این مهم می پرداختند و دور نبود برخی از اطلاعاتی که ما در این زمینه به دست آورده ایم، آیندگان از دستیابی به آنها محروم بمانند، همان گونه که ما امروز از تدوین بسیاری از مطالب که در این زمینه به قلم آمده، اطلاعی نداریم و کسانی را که خود مستقیم در خلق این اطلاعات تاریخی نقشی داشته اند، نمی شناسیم. باوجود اینکه هنوز افرادی هستند که در این زمینه اطلاعات جامعی دارند، اما همۀ آنها بنا به جهاتی نه حوصلۀ پذیرش کسی را دارند و نه خود حاضرند دست به تدوین و انتشار این گونه اسناد بزنند.

معرفی کتاب مقالاتی در جامعه شناسی سیاسی ایران باید از همین ابتدا به این امر اشاره کرد که کتاب حاضر در واقع حاصل جمع آوری مقالات مختلف در حوزه جامعه شناسی سیاسی ایران است. گزینش و ترجمه این مقلات توسط «سهیلا ترابی» صورت گرفته است. این کتاب تحت عنوان « مقالاتی در جامعه شناسی سیاسی ایران» توسط نشر شیرازه منتشر شده است. نویسنده اصلی این مقالات یرواند آبراهامیان است. آن چه بیش از از هر موضوع دیگری روش تاریخ نگاری یراوند آبراهامیان را از روش و یا در اکثر موارد، فقدان یک روش و بینش مشخص دیگر پژوهندگان تاریخ معاصر ایران متمایز می سازد، تأکید خاص اوست بر مبانی اجتماعی تحولات سیاسی ادوار مورد بحث.توجهی که در درجه اول خود را به صورت احتراز از تأکید بر نقش تحولات خارجی بر دگرگونی های داخلی کشور نشان می دهد و آن گاه در بررسی تأثیر تنش های اجتماعی بر چگونگی شکل گیری حرکت های سیاسی.

معرفی کتاب ظهور و سقوط رایش سوم “ظهور و سقوط رایش سوم” از “ویلیام شایرر” که تاکنون برنده ی جوایز متعددی شده، مطالعه ای است پژوهشی که موضوعات مختلفی نظیر “هولوکاست”، “جنگ جهانی دوم”، “آدولف هیتلر”، و “ظهور و سقوط رایش سوم” را مورد بررسی قرار می دهد. هیچ حکومت قدرتمند دیگری به اندازه “رایش سوم” این چنین کوهی از مدارک و شواهد را درباره تولد و ویرانی خود بر جای نگذاشته است. وقتی جنگ تلخ به پایان رسید و قبل از اینکه نازی ها بتوانند پرونده هایشان را از بین ببرند ، تقاضای متفقین برای تسلیم بی قید و شرط ، مدارکی را به دست داد که تقریبا ساعت به ساعت از امپراتوری کابوس وار و وحشت برانگیزی را که “آدولف هیتلر” ساخته بود، ثبت و ضبط نموده بود. این موارد ثبت شده، شامل شهادت رهبران نازی و زندانیان در اردوگاه های کار اجباری ، دفتر خاطرات مقامات ، متن کنفرانس های مخفی ، دستورات ارتش ، نامه های خصوصی و عمده ی کاغذبازی هایی بود که پشت طمع جنون آمیز هیتلر برای تسخیر جهان قرار داشت. مورخ و خبرنگار مشهور جنگی ، “ویلیام شایرر” ، که از سال 1925 عملکرد نازی ها را مشاهده کرده و گزارش داده بود ، پنج سال و نیم را صرف الک کردن این اسناد مهم کرد. نتیجه این مطالعه عظیم، کتاب “ظهور و سقوط رایش سوم” است که به عنوان مدرکی قطعی یکی از ترسناک ترین فصل های تاریخ بشر مورد تحسین گسترده قرار گرفته است. در”ظهور و سقوط رایش سوم” داستان کامل امپراتوری هیتلر ، یکی از مهمترین داستان هایی که تاکنون گفته شده است ، توسط یکی از بهترین افراد برای نوشتن آن یعنی “ویلیام شایرر” به رشته ی تحریر در آمده است. این کتاب پرفروش جهانی به عنوان اثری کلاسیک در این زمینه شناخته می شود.