جغرافیا: ترکیبی نو

خواندن این کتاب گاه به اندازه خواندن اثری از پروست بردباری و صبر می‌خواهد . نثر نویسنده این کتاب اگر نگوییم به همان زیبایی پنهان در لایه‌های تودرتوی جملات پروست است ، گاه پیچیدگی قلم پروست را می‌یابد و به راستی چه دشوار است خواندن متن کسی که چون پروست درباره پروست می‌نویسد . « پوله » از آن دسته منتقدان ادبی است که به جای نوشتن متن خشک نقادانه‌ای درباره اثر مورد نظر ، متنی ادبی درباره آن می‌نویسد : ادبیات در باب ادبیات . از سوی دیگر « پوله » منتقدی است که به قلب آگاهی آفرینشگر نویسنده نقب می‌زند ، خود را با تجربه نویسنده در لحظه آفرینش اثر همراه می‌کند و با مخاطب از این تجربه سخن می‌گوید . پس این که در خوانش متن پوله از پروست شاهد جملاتی پیچیده هستیم ، بی‌گمان از یکی‌شدن تجربه او و پروست نشان دارد . کتاب حاضر در گستره روان‌شناسی مستقیم یا غیرمستقیم ، تحلیل زیبایی‌شناسانه ، فلسفه ، اخلاق یا مابعدالطبیعه قرار نمی‌گیرد . گویی نویسنده آن بر فراز قلمرو گسترده جهان مارسل پروست ، مختصات فضایی خاص گسترانده که امکان شناسایی دسته‌ای از نقاط را در دل این قلمرو فراهم می‌سازد .

معرفی کتاب غریبه در شهر “غریبه در شهر” رمانی است با پس زمینه ی تاریخی به قلم “غلامحسین ساعدی” که حوادث سال 1288 شمسی را مورد توجه قرار داده است. سالی که تبریز توسط قوای روس اشغال شد و داستان “غریبه در شهر” نیز، در همانجا اتفاق می افتد. این اثر از “غلامحسین ساعدی”، که بیشتر با نمایش نامه ها و فیلم نامه های درخشانش شناخته می شود، آخرین رمانی است که به قلم وی نوشته شد و با پرداختن به برهه ای از تاریخ ایران که درگیر جنگ جهانی بوده، هم یک اثر تاریخی و هم یک داستان اجتماعی به شمار می رود. ”غریبه در شهر” قصه ی روزهایی است که شایعه ی از بین رفتن ستارخان، سردار ملی ایران، بر سر زبان ها افتاده و از طرفی گفته می شود که قرار است عموی او، با نام امامقلی، قیامی را ترتیب دهد. از یک سو روس ها در صدد سرکوب خیزش مردمی هستند و از سوی دیگر مردم، شخصیت امامقلی را باور ندارند و فکر می کنند نام او تنها یک شایعه است که بر سر زبان ها افتاده است. در این بین حضور یک “غریبه در شهر” به اسم حیدر، توجه همه را به خود جلب می کند. از آن جایی که “غلامحسین ساعدی” عمدتا یک نمایش نامه نویس و فیلم نامه نویس است، استفاده ی مناسب و به جا از دیالوگ ها، از فنونی است که وی در آن بسیار چیره و زبردست بوده و در رمان “غریبه در شهر” نیز این مهارت کاملا به چشم می خورد. شخصیت پردازی این رمان بسیار ملموس است و داستان از آهنگ و طنین دلپذیری برخوردار است؛ به نحوی که پس زمینه ی تاریخی رمان نه تنها خسته کننده نیست، بلکه توجه خواننده را بیش از پیش به تاریخ کشور جلب می کند. .

توضیح کتاب:

ماجرا در سرزمینی اتفاق می‌افتد که در آن تمام حیوانات به دلیل فعالیت‌های انسان یکی‌یکی رو به نابودی‌اند. قهرمان داستان کستر دوازده ساله است که توانایی شگفت‌انگیزی دارد که خودش از آن بی‌خبر است. آیا او می‌تواند با ویژگی منحصر‎به‎فردش حیوانات را از شر آدم‌ها نجات دهد؟ منطقه‌ی آبی سومین جلد از مجموعه‌ی سه جلدی آخرین بازماندگان است. ... کستر دوازده ساله آخرین نسل حیوانات، آخرین بازماندگان، را نجات داده و شهرش را از نابودی کامل رهانده است. اما همچنان راهی سخت و پرخطر پیش رو دارد چون: تنها وال آبی نجات یافته خبرهایی از اقیانوس برایش آورده است. گنبد فلزی مرموزی از چهار برج بیرون زده. و شاه‌کلید نجات کروه‌ی زمین هنوز در دست موش شجاعی است که کستر باید هر چه زودتر پیدایش کند.

مقالات این مجموعه، که دورۀ زمانی طولانی‌ای از عیلام اولیه تا باستان متأخر را در برمی‌گیرد، تصویری از ایران باستان ارائه می‌دهد فراتر از مرزهایی که دیگر پژوهش‌های تاریخی تصویر و ترسیم کرده‌اند. این کتاب سعی دارد با بحث و گفتگو دربارۀ تاریخ تمدن عیلامی، سلوکی، کوشانی و دیگر حکومت‌هایی که در تاریخ ایران حاشیه‌ای شمرده می‌شده‌اند، شیوه‌ای نو برای نگاه به تاریخ ایران فراهم آورد. با نگاه از دریچۀ مفهومی ایدئولوژیک، که هم تحت تأثیر ایدئال‌های ایرانی‌زبان‌ها و هم سنت‌های عیلام و بین‌النهرین است، مقالات مختلف این کتاب در چهارچوب خاصی قرار می‌گیرند؛ چهارچوبی که تمام موجودیت‌های سیاسی موقت و مختلف جغرافیایی را زیر لوای مفهومی متحد می‌کند که در قرون میانه تحت عنوان جهانِ ایرانی شناخته می‌شود.