حماسه و نافرمانی؛ بررسی شاهنامه فردوسی

موضوع اصلی و صریح تعقیب و آزار و هنر نوشتن نسبت و رابطهی میان فلسفه و سیاست است. لئو اشتراوس در این اثر از طریق ارائهی شرحهایی دقیق بر ابنمیمون، یهودا هلوی، و اسپینوزا این مساله و پرسش را میکاود. او در این اثر نشان میدهد که فلاسفه حقایق و بصیرتهای فلسفی یا مناقشهانگیز را از جامعهی سیاسی پنهان میکنند. آنها حقایق و باورهای حقیقی خود را از عوام پنهان میکنند. آنها چنین میکنند زیرا معتقدند جامعهی سیاسی یا «شهر» ظرفیت درک یا پذیرش این حقایق را ندارد؛ اینکه عنصر اصلی جامعهی سیاسی «دروغ» است. از همین رو، بیان صریح حقایق فلسفی در جامعه سیاسی هم به تعقیب و آزار فلاسفه و هم به تباهی و فساد جامعهی سیاسی منجر میشود. اما، آنها فقط به پنهان کردن بسنده نمیکنند؛ بلکه آنها از طریق آنچه اشتراوس «هنر نوشتن» مینامد، به نحوی مینویسند که در عین پنهان ساختن حقایق فلسفی از عوام، آن حقایق را در دسترس اقلیت اندکی قرار میدهند که «میتوانند بفهمند». آنها از این طریق هم از فلسفه و هم از جامعهی سیاسی محافظت میکنند. اشتراوس این کارکرد دوگانه را فلسفهی سیاسی در معنای عام کلمه مینامد. با توجه به جداییناپذیری فلسفهی سیاسی از نوعی «هنر نوشتن»، اشتراوس استدلال میکند که فهم آثار فلاسفهی سیاسی مستلزم نوعی «هنر خوانش» یا «هنر خوانش بین خطوط» است. فقط خوانندهای که از چنین هنری برخوردار باشد، میتواند به اعماق آثار فلسفهی سیاسی نفوذ کند و حقایق یا تجربهی فلسفی موجود در آنها را بیابد. از آنجا که موضوع یا مسالهی نسبت میان فلسفه و سیاست موضوع ضمنی همهی آثار اشتراوس است، و با توجه به اینکه تعقیب و آزار و هنر نوشتن مستقیماً و صراحتاً به این موضوع میپردازد، بیتردید کسی که تعقیب و آزار و هنر نوشتن را بخواند و بفهمد، عملاً فلسفهی سیاسی لئو اشتراوس را فهمیده است. تعقیب و آزار و هنر نوشتن شاهکلید ورود به آثار و تفکر لئو اشتراوس است.