حیاط‌ خلوت

مجموعه حاضر گزیده‌ای است از بهترین داستان‌های طنز عزیز نسین که مترجم آن‌ها را از کل آثارش انتخاب و ترجمه کرده است. پیش از این کتاب از همین نویسنده کتاب‌های مگه تو مملکت شما خر نیس؟ محمود و نگار و دیوانه‌ای بالای بام توسط انتشارات ققنوس منتشر شده است. عزیز نسین معتقد است: «تنها طنزی را طنز واقعی می‌دانم که به سود مردم باشد؛ چیزی که مرا به طنزنویسی کشاند، شرایط ناگوار روزگار بود... خلاصه این‌که طنز نوعی بروز خشمِ فروخورده است که ریشه در محرومیت و فقر دارد...» قسمتی از متن کتاب: گفتند آقا مراد همه‌چیز را می‌داند. به روستا که آمدم چند شب در خانۀ آقا مراد مهمان بودم. او را در قهوه‌خانه پیدا کردم. «آقا مراد، به من گفته‌اند تو خبر داری. بگو ببینم در این انتخابات کدام حزب پیروز می‌شود؟» آآقا مراد گفت: «اثلا معلوم نمی‌کند.» «مگر هر حزبی که قوی‌تر باشد برنده نمی‌شود؟» از یک‌یک مردم این روستا هم بپرسی، باز هم معلوم نمی‌شود. می‌دانی چرا؟ ببین، گوش کن...» پای چپش را گذاشت زیر نشیمنگاهش، روی نیمکت چهارزانو نشست و خوب که جابه‌جا شد سیگارش را روشن و شروع به تعریف کرد. اوایل در شهر ما حزب‌مربی نبود. البته بود ولی فقط اسمش بود؛ کسی اطلاع درستی از حزب نداشت. ما آن موقع حزب را دولت می‌دانستیم...

مردی پس از شکست در اولین تجربه عاشقیت و شنیدن جواب رد از دلدار، فرسنگ‌ها از شهر خود دور می‌شود تا از این ماجرا دل بکند. او که حالا متأهل شده هرازگاهی با یاد عشق اولیه خود  خیالبافی می‌کند. دخترک گاهی زمانی که گردوغبار می‌شود در فضایی رؤیا گونه به سراغش می‌آید و از او بازخواست می‌کند که چرا هنوز به یاد من هستی و در خیالت با من زندگی می‌کنی: «تا پا به ایوان گذاشت نفسش سنگین شد و دم اول بینی‌اش را سوزاند. یک لایه خاک روی همه چیز نشسته بود. کفش‌ها، جاکفشی‌ها، دوچرخه به پهلو افتاده پسرش کف ایوان و ... . انگار که خاک مرده روی همه چیز پاشیده باشند. کاری که مرد تا قبل از آمدن به این نقطه از کشور فکر می‌کرد فقط از عهده تاریکی بر می‌آید. شاید هر دو از یک جنس باشند.» دیگر داستان‌های این مجموعه «آنا» داستان زنی اجتماعی و پر شور، «تکیه‌ام سال‌هاست به کٌنار است»، «حافظه اول: حافظهدوم»، «سونات اٌرس»، «شطحیات عاشقانه مستعدترین مجرد قرن» و «کودکانه» هستند.

افسانه‌ها و قصه‌های کهن فارسی علاوه بر این‌که گنجینه‌هایی از مضمون و تمثیل به شمار می‌روند حاوی نکات شیرین و خواندنی هستند که در همه دوره‌ها خواندن این قصه‌ها خالی از لطف نیست. ملک بهمن کتاب دیگری از مجموعه ادبیات عامه است که پیش‌تر انتشارات ققنوس مجلدهایی از آن را روانه بازار کتاب کرده است. ملک بهمن و ملک سهراب پسران «ملک فریدون شاه» هستند که هر کدام در حسن جمال و شجاعت و دلاوری یگانه آفاق بودند. ملک بهمن هجده ساله و ملک سهراب یازده ساله بودند. ملک بهمن علاقه خاصی به سوارکاری داشت و همواره دویست سوار مخصوص او را همراهی می‌کردند. کتاب ملک بهمن دوازده باب قصه‌های مهیج و خواندنی را در خود جمع کرده است. در باب اول می‌خوانیم: «روزی سواران مرکب می‌تاختند و غزالان را به خاک هلاکت می‌انداختند که ناگاه آهوی خوش‌خط و خالی نمودار شد. ملک بهمن گفت: کسی از عقب آهو نرود که می‌خواهم او را زنده بگیرم.» ملک بهمن سر در پی آهو می‌گذارد و به ناگاه سر از جنگلی سبز و خرم در می‌آورد که تا کنون آنجا را ندیده بود. آهویی که ملک بهمن او را تعقیب کرده بود در آتشی که از زمین برمی‌خیزد گرفتار می‌شود و سرا پا می‌سوزد. ملک بهمن از ترس بر خود می‌لرزد و قصد فرار می‌کند اما... . در چاپ جدید داستان‌های کهن که از این پس با عنوان «مجموعه ادبیات عامه» منتشر خواهند شد، با بهره از نسخه‌های متعدد و با به کارگیری رسم‌الخط جدید، نسخه‌ای حتی‌المقدور به دور از لغزش‌ها و خوشخوان ارائه می‌گردد. «رستم نامه»، «حاتم طائی»، و «امیر حمزه صاحبقران» مجلدهای قبلی این مجموعه هستند که در سال ١٣٩٤ منتشر شده‌اند.

در کتاب هیچ چیز یادم نمی آید نورا افرون گذشته، حال و آینده را با سردی، سنگدلی و طنز می‌نگرد. او افسوس فراز و نشیب‌های زندگی مدرن را می‌خورد و با مشخصه خود که روشنی و خرد است، تمام اتفاقاتی را که (هنوز) فراموش نکرده یادآوری می‌کند. این کتاب حاوی مطالب طنزآمیزی است از مقالات شخصی افرون درباره حرفه نویسنده در روزنامه، طلاق، ارثی که سال‌ها در انتظارش بود و ... نورا افرون، زنی آمریکایی، رمان‌نویس، روزنامه‌نگار، فیلم‌ساز و تهیه‌کننده، در این کتاب بی‌پرده وقایع زندگی‌اش را با خوانندگان به اشتراک می‌گذارد و با زبانی جذاب و روایتی دلنشین از شکست‌ها و پیروزی‌هایش می‌نویسد. گاه مجبور است حتی یادداشت‌های کوتاهش را هم برای ما بنویسد و فکرش را بیشتر متمرکز کند چون آلزایمر قرار است نگذارد «چیزی یادش بیاید»... وی، سه بار برای نگارش فیلمنامه‌های سیلک‌وود، بی‌خواب در سیاتل و وقتی هری سالی را دید... نامزد جایزه اسکار بهترین فیلمنامه اصلی شد اما هیچ‌گاه این جایزه را دریافت نکرد. آخرین فیلم او جولی و جولیا نیز نامزد جایزه گلدن‌گلاب شد.