حیرانی

سرهنگ عجیب‌ترین آدم تمام روستا بود. او، که سابقۀ خدمت در ارتش ملی‌گرایان آن هم با درجۀ سرهنگی را داشت، شده بود سوژۀ گروه‌های انقلابی برای تصفیه‌حساب. اما ماجرای او به همین جا ختم نمی‌شد، از طرفی شاه‌کلید حل مشکلات روستائیان بود و از طرف دیگر در روستا «خواجه» صدایش می‌زدند. کشف خواجگی او شده بود راز بزرگ بچه‌های روستا. او اغلب بیکار بود، در خانه می‌نشست و روزنامه می‌خواند. گاهی هم تخمه می‌شکست، اما اوضاع زندگی‌اش از همه بهتر بود، تازه دو گربه هم داشت که عین بچه‌هایش بودند. ماجراهای سرهنگ، که هم قهرمان زمانۀ خود است و هم هدف تصفیه‌حساب‌ها، موضوع جدیدترین و جنجال برانگیزترین رمان مای جیا، نویسندۀ معاصر و مشهور چینی، است. او در اقدامی خلاف عادت داستان‌های جاسوسی و پلیسی را که موجب شهرت جهانی‌اش شده بود رها کرده و حالا در فضایی جدید راوی حوادث زمانه‌ای خاص از چین دهه‌های پنجاه و شصت قرن سابق شده است. مو یان، برندۀ چینی جایزۀ نوبل، این داستان را «مسحورکننده» خوانده و بسیاری از منتقدان ادبی آن را آغازگر دورانی جدید در داستان‌نویسی مای جیا دانسته‌اند.

دانشنامه / دایره‎المعارف یکی از گونه‎ها و از اصلی‌‎ترین گونه‎های منابع مرجع است. دانشنامه‎های کشورهای مختلف نشانۀ گویایی از بسیاری توانایی‎ها و ویژگی‎های آن‎هاست، نشانه‎هایی از توان علمی، پژوهشی، نگارشی، هنری، تولید اثر، و نیز بی‎طرفی، انصاف، گرایش به حقیقت‎جویی و حقیقت‌گویی، انتقال دانش و اطلاع به جامعه، ارتقای سطح آگاهی‎ها، و در اختیار قرار دادن منبعی موثق و درخور اعتماد و اطمینان به جامعه. روند دانشنامه‎نگاری در ایران پس از انقلاب وسعت گرفت و آهنگ رشد آن حدود دو دهه ادامه داشت. شمار بسیاری از پژوهش‌گران به فنون و ظرایف نگارش مقاله‎های دانشنامه‎ای دست یافتند و عده‎ای از آن‎ها توانستند با دانشنامه‎های بین‌المللی همکاری کنند و مقاله‎هایی همتراز مقاله‎های دانشنامه‎نگاران حرفه‎ای بنویسند. کسب کردن این توانایی دستاوردی برای فرهنگ کشور است، دستاوردی که قابلیت تبدیل به همکاری با گونه‌های دیگر منابع مرجع را دارد. در این کتاب، و بر پایۀ تجربه‎های مستقیم، متمادی و اطلاعات دست اول نویسندۀ آن، با اهمیت و کاربرد دانشنامه، پیشینه و تغییر و تحولات این اثر مرجع در ایران، و نیز با مسائل، مشکلات، مانع‎ها و چالش‎‎های پیش روی دانشنامه‏نگاری آشنا می‎شوید. انتشارات ققنوس امیدوار است این کتاب بتواند جایگاه شایستۀ خود را در میان دانشنامه‎نگاران، مسئولان، مدیران، سیاست‎گذاران و برنامه‎ریزان دانشنامه‎ها و منابع مرجع، و همچنین در میان ناشران، ویراستاران، مقاله ‎نویسان، دانشجویان و خوانندگان علاقه‎مند به این مباحث بیابد.

جامعه ایران پیش از این و در طی قرن‌ها، جنبش ضدفئودالی را به نمایندگی مزدکیان، خرم‌دینان، شیعیان و... تجربه کرده بود. گفتمان چپ با تأسیس «حزب عدالت» در قفقاز و مستقر شدن بلشویک‌ها در روسیه رنگ کمونیسم به خود گرفت. حزب عدالت به «حزب کمونیست ایران» تغییر نام داد و تداوم‌بخش این گفتمان در چارچوب مارکسیستی‌ـ لنینیستی شد. در پی زوال این حزب در دوره رضا شاه، گفتمان چپ ایران در این مقطع به ابتکار تقی ارانی، نه در چارچوب فعالیت حزبی، بلکه با انتشار مجله «دنیا» و پایه‌گذاری یک محفل روشنفکری ادامه حیات داد. گفتمان چپ در این مقطع به جای ترویح نگاه حزبی به مارکسیسم، در پی بسط مسائل تئوریک و به جای مخاطب قرار دادن طبقات فرودست، در صدد شناساندن آن به اقشار تحصیلکرده و روشنفکر بود.