خواب در فنجان خالی (۲۵)

هشام شرابی در کتاب پدر سالاری جدید، نظریه‌ای درباره تغییرات تحریف شده در جامعه عرب را بیان می‌کند. این کتاب را می‌توانید با ترجمه سید احمد موثقی بخوانید. کتاب پدر سالاری جدید، دربردارنده نظریه‌ای درباره تغییرات تحریف شده در جامعه عرب است. این کتاب نگاهی به وقایعی می‌اندازد که در دنیای عرب رخ می‌دهد و به نام پدر سالاری جدید شناخته می‌شود. این اثر حاصل سال‌ها تلاش، تحقیق و تدریس نویسنده در دانشگاه است و با رویکردی انتقادی ساختارهای اقتصادی و اجتماعی سنتی و مدرن جهان عرب را مورد بررسی قرار می‌دهد.

بخشی از کتاب پدر سالاری جدید

سرخوردگی‌ها و تحقیرها، خشم و نومیدی ناشی از این اوضاع، از سال ۱۹۴۸ م، و به ویژه از سال ۱۹۶۷ م، منجر به وارد آمدن ضربه روحی فلج کننده و فراگیری بر جهان عرب گردیده است. اکنون از خودگذشتگی (عملیات انتحاری با اتومبیل حامل بمب)، خشونت کور، فرار به خارج، یا مهاجرت در داخل، برای بسیاری از افراد راه خلاصی شده است. شدت بیزاری از خویش و کلْبی مسلکی، تنها با تعصبات قوم مدارانه و رویاهای بی پایه نسبت به شکوه و افتخار گذشته برابری می کند. علت این درماندگی گسترده، این تفرقه ناامیدکننده، این فروپاشی جهانی چیست؟ آیا علت اینها تنها صهیونیزم، استعمار، و امپریالیزم است؟ یا علت چیز دیگری است؛ چیزی در قلب جامعه؛ نوعی بیماری نامرئی که در حال خوردن و ساییدن مرکز است؟ مُفسران عرب متخصص موشکافی در وضعیت نهایی شده اند. اما برای بیرون ریختن تلخی و سرخوردگی کاری بیش از طغیان احساسات و بیان شفاهی آنها لازم است: ارائه چارچوبی تحلیلی که زمینه را برای تفسیری سامانمند فراهم سازد. نیاز به رویکردی نظری افزایش یافته، زیرا بحران عمیق‌تر و سرکش‌تر شده است. زمانی که اطلاعات روی هم انباشته می‌شود، تصویر کلی به طور فزاینده‌ای تیره و تار و ناسازگار می‌شود. اکنون ما به نقطه ای رسیده‌ایم که دیگر نمی‌توانیم به واسطه وجود درختان، جنگل را تشخیص دهیم. تلاش من در اینجا در جهت فراهم کردن چارچوبی است که در آن، واقعیت ها، وقایع، و جنبه های متنوع پدیده های اجتماعی و سیاسی سامانمند می شوند و معنی پیدا می کنند.