خیر عمومی و خیر خصوصی

نویسنده این کتاب که چهل سال پیش به اصفهان سفر کرده است از نزدیک مشاهدات خود را بازگو می‌کند . منبع اصلی کتاب ایرانی او « تاریخ عالم آرای عباسی » است که به دست وقایع‌نگار رسمی شاه عباس ، اسکندربیگ ‌منشی به رشته تحریر درآمده است و سرتاسر دوران عباسی را در بر می‌گیرد . شاه عباس فرمانروای مستبد و روشن‌بین ایران بود . او بر قوای فئودالی که کشور را تکه تکه کرده بودند غلبه کرد و حکومت مرکزی قدرتمندی تشکیل داد . او اقتصادی در حال زوال را با ایجاد امنیت ، پول رایج با ثبات و زیرساخت‌های اقتصادی بسیار پیشرفته‌ احیاء کرد . بنا به دلایل استراتژیک و تجاری ، و نیز از آن جهت که چشم به خارج داشت و فارغ از تعصب بود ، روابط گسترده‌ای با اروپای مسیحی برقرار کرد . دستاوردهای شاه عباس لقب « کبیر » را که در ایران در تداول عام به دنبال نام او می‌آید کاملاً توجیه می‌کند . او به راستی فرمانروای دوران اسلامی ایران است که چنین لقبی گرفته است . با وجود این ، تا کنون هیچ زندگینامه‌ای به زبان انگلیسی در مورد شاه عباس نوشته نشده بود ، این کتاب در صدد است نشان دهد که چرا این امر یک غفلت جدی محسوب می‌شود . شاه عباس نه تنها اهمیت بسزایی برای ایران و جهان اسلام دارد بلکه بخشی از تاریخ اروپاست و به سهم خود شخصیتی جذاب دارد . از این گذشته بیشتر رویدادها و تحولاتی که در زمان سلطنت شاه عباس رخ داد ارتباط آشکاری با روزگار ما دارد . کتاب « شاه عباس » پادشاه سنگدلی که به افسانه بدل شد.

گرچه کوپرنیک سراسر دوران شغلی خود را به عنوان یکی از مقامات جزء کلیسای کاتولیک رومی سپری کرد اما بیش از هر چیز به ستاره‌ها علاقه‌مند بود و سراسر عمر خود را صرف پروراندن و تصحیح نظریه کیهانی‌اش نمود که شناخت رایج در این زمینه را از اساس دگرگون کرد . متأسفانه کوپرنیک در همان روزی که کتابش منتشر شد ، درگذشت . او نفهمید نظریاتش در آینده چه غوغایی بر پا خواهند کرد و چگونه مسیر ستاره‌شناسی را برای همیشه تغییر خواهند داد . با وجود این کوپرنیک به مشاهده حرکت ستاره‌ها و سیاره‌ها پرداخت و محاسبات خود را پی گرفت و سرانجام به این یقین دست یافت که زمین به گرد خورشید می‌چرخد . یونانیان و کلیسا اشتباه می‌کردند . هر چند ، در قرن ١٦ ایستادن در برابر کلیسا مشکلاتی جدی به همراه داشت . افرادی که با کلیسا مخالفت می‌کردند گاه مجازات می‌شدند . عده‌ای را می‌سوزاندند ، عده‌ای را سر از تنشان جدا می‌کردند و . . . با وجود اینکه کوپرنیک مخالفت خود را ابراز داشت ، همه محاسبات او نشانگر الگوی جدیدی از جهان بودند . کتاب « نیکلاوس کوپرنیک » به زندگی سراسر حادثه این دانشمند می‌پردازد .

ایرانیان اولیه خانواده‌ای متشکل از مادها و پارس‌ها بودند . ایران یا پارس از بدو پیدایش کشوری چند زبانه ،چند قومی و دارای آیین‌های مختلفی بود . ایران امروز نه تنها زبان فارسی نو بلکه تعداد زیادی از دیگر زبان‌های ایرانی مانند کُردی، بلوچی، لری و مازندرانی را نیز در خود جای داده است. ترک زبانان آذربایجان در شمال غرب ایران و اعراب ساکن در امتداد ساحل خلیج فارس و خوزستان در جنوب غرب از اکثریت برخوردارند. اصطلاح پارس وقتی صحیح است که شامل تمام جماعات ایرانی شود، به ویژه کردها و آذری‌ها که در واقع اخلاف مادهای باستان هستند.

بنیانگذاران واقعی ایران مادها بودند و به واسطۀ آنها بود که شالوده‌ی امپراتوری کوروش و داریوش پی افکنده شد. ایرانیان شمالی نه تنها نقش عمده‌ای در به وجود آوردن شاهنشاهی هخامنشی داشتند بلکه حلقه‌ای حیاتی در انتقال میراث فرهنگی فلات ایران، مدت‌ها پس از زوال هخامنشیان به دست اسکندر بودند. پارت‌ها نه تنها پارس را پس از فتوحات اسکندر احیا کردند، بلکه زمینه‌ی به قدرت رسیدن امپراتوری ساسانی را نیز فراهم آوردند که میراث فرهنگی‌اش تا به امروز زنده مانده است .

دکتر کاوه فرخ در کتاب «سایه‌های صحرا» خوانندگان را با نظرگاه ایرانی این روایت‌ها در مقابل دیدگاه یونانی و رومی آن که مدت‌های مدید بر دانش ما از جنگ‌های این دوره سایه افکنده است آشنا می‌سازد.