داریوش شایگان و بحران معنویت سنتی

معرفی کتاب تاریخ ایران قبل از اسلام،بعد از اسلام، عصر پهلوی این کتاب درای سه بخش است بخش اول آن تاریخ ایران قبل از اسلام نوشته ی حسن پیرنیا است این بخش، از شکل جغرافیایی فلات ایران آغاز و با مطالبی درباره آمدن آریان ها به فلات ایران، مذهب، اخلاق، خانواده، طبقات و شکل حکومتی آنها ادامه می یابد. مختصری از تاریخ ایلام، تاریخ آریان های ایرانی، دوره و تمدن مادی، دوره اول پارسی ها، قشون کشی اسکندر به ایران و انقراض سلسله هخامنشی، دوره مقدونی و یونانی (اسکندر و سلوکی ها)، دوره پارتی ها، تمدن اشکانی، ساسانیان، نهضت عرب به طرف ایران، مذاهب دوره ساسانی از فصل های بخش اول “تاریخ ایران” یعنی دوره قبل از اسلام است. بخش دوم آن تاریخ ایران بعد اسلام نوشته ی عباس اقبال آشتیانی است. دوره بعد از اسلام از صدر اسلام تا انقراض قاجاریه را دربرمی گیرد که در بخش نخست از صدر اسلام تا مغول، شامل فصول ظهور اسلام، خلفای راشدین، خلفای اموی، خلافت بنی عباس و بخش دوم “تاریخ ایران پس از اسلام” شامل فصول طاهریان و علویان طبرستان، دیالمه آل زیار، دیالمه آل بویه، صفاریان، سامانیان، غزنویان، سلاطین غور، سلاطین سلجوقی، اتابکان و خوارزمشاهیان است. بخش بعدی را پرویز بابایی به تحریر درآورده است که از بخش “ایران بعد از اسلام” از تاریخ ایران قبل از صفویه آغاز و با فصول استیلای مغول، سیاست و آداب مغول، لشکرکشی هولاکو به ایران و انقراض خلافت عباسی، سلاطین مغول ایرانیان و سلطنت ایلخانان ادامه می یابد. اصل و نسب صفویه، سلطنت شاه عباس بزرگ، سلسله افشاریه، زندیه و قاجاریه و مشروطیت ایران از دیگر مطالب این فصل است. . . .

نویسنده‌ی کتاب نام‌های الهی و الهیات سری، دیونوسیوس آٰریوپاگی است. او که یکی از یاران و شاگردان پولس رسول، مبلغ مسیحیت بوده است. آٰریوپاگی در این مقالات به خلاصه‌ترین شکل ممکن نشان می‌دهد که چگونه خدا هم «اعلام‌شده» است و «ناشناخته». خداوند از طرف در همه چیز آشکار و هویداست اما درک و شناخت او بر مخلوقات ممکن نیست. این کتاب به کسانی که علاقه‌مند به حوزه‌ی ادیان، تاریخ ادیان و الهیات هستند، پیشنهاد می‌شود.رسالات دیونوسیوس آریوپاگی از قرن ششم میلادی به بعد مورد توجه بسیاری از مسیحیان در بخش شرق یونانی‌زبان و رایج و محبوب شد. او منزلتی بلند و قابل احترام نزد الهی‌دانان مسیحی داشته است و یکی از قدیسان مسیحیت به شمار می‌آمده. این رسالات در قرن نهم به زبان لاتین ترجمه شد و تأثیری دوچندان بر مسیحیان گذاشت. محتوای اصلی این رسالات معرفت خداوند و طرق مختلف دستیابی به معرفت است. طریق تشبیه یا تصدیق و طریق نفی و تنزیه دو طریقی هستند که دیونوسیوس در این دو رساله به پرداخته است و در طریق تصدیق در رساله‌ی نام‌های الهی، معنای نام‌هایی را توضیح داده و تبیین کرده که در کتاب مقدس به خداوند نسبت داده شده است.در کتاب نام‌های الهی‌ و الهیات سری در بخش اول، متن رسالات نام‌های الهی آریوپاگی آمده است که سیزده فصل دارد و در آن به مباحثی پیرامون چیستی وحدت و تمایز الهی، چیستی قدرت نیایش، درباره‌ی حکمت و عقل و فهم و... در مسیحیت از نگاه دیونوسیوس آریوپاگی پرداخته شده است. در بخش دیگر رسالات آریوپاگی درباره‌ی الهیات سری آورده شده است. این بخش نیز پنج فصل دارد که دیونوسیوس آریوپاگی به سوالاتی از قبیل: تاریکی الهی چیست؟ پاسخ داده. در بخش آخر کتاب نیز تفسیری از دو بخش قبلی ارائه شده است.کتاب نام‌های الهی و الهیات سری از یک سو برای شناخت ماهیت مسیحت در طول تاریخ کتاب مفیدی به حساب می‌آید. از سویی دیگر می‌تواند برای مطالعات اسلامی راه‌گشا باشد.

نام غلامحسین ساعدی به عنوان یکی از بزرگترین نمایش نامه نویسان فارسی زبان، همواره در عرصه ی تئاتر و نمایش کشور می درخشد. همچون تمام روشنفکران زمانه اش، او نیز خود را از دغدغه و سختی های زندگی مردم کشورش جدا نمی دانست و جان مایه ی بسیاری از نمایش نامه های او، همین موضوعات و مصائب عموم مردم است. وی با تخلص گوهرمراد، کارنامه درخشانی از نمایش نامه ها، داستان کوتاه، رمان ، فیلم نامه و ترجمه به یادگار گذاشته که هر یک گوشه ای از ظرفیت های عظیم آفرینش هنری او را به تصویر می کشند. هنر ساعدی در گنجاندن بزرگترین فلسفه ها در ساده ترین داستان ها بود و همین امر سبب شده تا پیوستگی و ارتباط مخاطبین با آثار او بیش از دیگر نمایش نامه نویسان هم عصرش به چشم بیاید. علاوه بر محبوبیت و مقبولیت قلم و نحوه ی نگارش ساعدی، اهل هنر نیز متوجه ی فنون منحصر به فرد او در آفرینش هنری شده و برخی از بزرگترین کارگردان های کشور خواستار همکاری با این نویسنده ی زرین قلم و به تصویر کشیدن تخیلات و نوشته های دغدغه مند او بودند. از معروف ترین این همکاری ها می توان به ساخت فیلم گاو و دایره ی مینا توسط داریوش مهرجویی اشاره کرد که به ترتیب اقتباسی از داستان های عزاداران بیل و آشغالدونی از غلامحسین ساعدی بودند. مجموعه ی هفت جلدی رو به رو که با اهتمام انتشارات نگاه به چاپ رسیده، علاوه بر دو داستان نامبرده، آثر دیگر او نظیر ترس و لرز، شب نشینی با شکوه می، آشفته حالان بیدار بخت، غریبه در شهر و عافیتگاه را شامل می شود. .