کتاب هويت ايران (كاوش در نمودارهاي ناسيوناليسم: ديدگاهي مدني)  ایرانیان دل‌آگاهی که با تاریخ و فرهنگ سرزمین خود آشنا بودند، همه خواهان سربلندی و بهروزی وطن خود و اندیشناک آیندۀ آن بوده‌اند بی‌آنکه بدخواه دیگران باشند. همه در پی آن بوده‌اند که بتوانند سرفرازانه از زادبوم خود یاد کنند؛ همه از رخدادهای ناخوشایند آن رنجور یا شرمگین شده‌اند. بررسی و مکاشفۀ چندین ساله دربارۀ سرشت وطن‌دوستی، مایه‌های خردمندانه و عاطفی آن و رازها و افسون‌ آن، تأمل و تحلیلی را دامن زده است که بخشی از آن در این نوشتار بازتاب یافته است.

در این نوشته سخن از «هویت ایران» در میان است نه «هویت ایرانیان». الهام‌بخش نویسنده در اندیشیدن به هویت ایران کتاب «هویت فرانسه» اثر فرنان برودل مورخ برجستۀ فرانسوی و از ناموران مکتب آنال است. برودل نیز مانند هر نویسندۀ دیگری که دربارۀ وطن خود می‌نویسد، می‌دانست که باید بر حسرت‌ها و شورمندی‌های خود لگام زد؛ ولی کامیابی در این کار و گریز از افسانه و افسون وطن آسان نیست. او به اهمیت وجوه گوناگون سرزمین خود از طبیعت و جنگل و رودخانه و کشتزار و کارخانه و شهر و روستا تا چندوچون جغرافیای تاریخی، فرهنگی و انسانی آن توجهی خاص داشت و در پی بازیابی ویژگی‌های ژرفی از فرهنگ و خصال فرانسوی بود که به گمان او با وجود حوادث روزگار و شبیخون صنعت، در رفتار و منش مردم روستایی دوام آورده بود. اما این کتاب به پیروی از برودل و سبک و روش و نگاه او به تاریخ نیست، بلکه به ابعاد تاریخی و سیاسی ـ فرهنگی توجه شده و جغرافیا، اقتصاد، قوم‌نگاری و بسیاری موضوع‌های دیگر را فراسوی هدف خود دانسته است.

هيچ انساني را در جهان نمي‌توان يافت که مادرزاد سخنران به دنيا آمده باشد. در فصل‌هاي اين کتاب در مورد قواعد بنياني سخنراني تأثيرگذار و نگرش‌هايي که به اين قواعد زندگي مي‌بخشند، بحث خواهيم کرد. همه‌ي ما شيوه‌ي سريع و آسان را براي داشتن سخنراني تأثيرگذار مي‌پسنديديم. درحالي‌که تنها راهي که مي‌توانيم هر چه سريع‌تر به نتيجه برسيم، داشتن نگرش صحيح از دستيابي به هدف و شالوده‌ي مستحکم قواعدي است که هدف روي آن بنا شود.

آيا کوچک‌ترين دليلي وجود دارد که شما نتوانيد هنگامي که در برابر حضار ايستاده‌ايد مانند زماني که با آنها نشسته‌ايد فکر کنيد؟ آيا دليلي وجود دارد هنگامي که شما آماده مي‌شويد تا گروهي را خطاب کنيد، شکمتان مانند محل نگهداري پروانه‌ها شود و از همين‌رو بدنتان بلرزد؟ مطمئناً متوجه خواهيد شد که اين وضعيت‌ها و مشکل‌ها را مي‌توان برطرف کرد. با آموزش و تمرين، ترستان از حضار برطرف خواهد شد و اعتماد به نفس خواهيد يافت.

اين کتاب به شما کمک مي‌‌کند تا به چنين هدفي نائل شويد. اين يک کتاب درسي معمولي نيست. اين کتاب از قوانين مربوط به مکانيک سخنراني انباشته نشده است. و نيز بر مباحث روان‌شناسي توليد آوا و اداي حروف از مخرج استوار نيست. اين کتاب چکيده‌ي عمري آموزش بزرگ‌سالان در زمينه‌ي سخنراني تأثيرگذار است. کتاب از همان نقطه‌اي شروع مي‌شود که شما در آن قرار داريد و شما را به سرانجامي مي‌رساند که مي‌خواهيد آن‌طور باشيد. تمام کاري که‌بايد انجام دهيد اين است که با آن همکاري کنيد و پيشنهاداتش را دنبال نماييد، تا در هر موقعيت سخنراني که به دست آورديد آنها را به کار بنديد و ثابت قدم بمانيد.