دانشنامه فلسفه استنفورد 5: زیبایی‌شناسی

معرفی کتاب تصویر دوریان گری اسکار وایلد، استعداد کم نظیرش در تحلیل دقیق وضع جامعه و نگارش نثری خیره کننده را در کتاب تصویر دوریان گری به رخ همگان کشیده است. داستان، به زندگی رویاگونه ی مرد جوانی می پردازد که روحش را با جوانی و زیبایی ابدی معاوضه می کند. این مرد خوشتیپ و جذاب، برای همیشه بدون تغییر-ستیزه جو، شهوت پرست، خودبین و بی اخلاق-خواهد ماند؛ در حالی که تصویری نقاشی شده از او با گذشت سال ها به شکل فزاینده ای زشت تر و ترسناک تر می شود. این اثر شگفت انگیز برای بیش از یک قرن است که مخاطبین را ترسانده، جذب کرده و به فکر فرو برده است. کتاب تصویر دوریان گری، مخاطب را با خود به اتاق های تصویرنگاری لندن، قله های زیبایی شناسی و اعماق زوال می برد و تنها داستانی ملودرام درباره ی فساد اخلاقی نیست، بلکه با ارائه ی تصاویری بسیار واضح از جزئیات زندگی قشر ثروتمند، داستانی حیرت آور از دنیای ذهنی اسکار وایلد و بیانیه ای قدرتمند در دفاع از جنبش «هنر برای هنر» است. .

معرفی کتاب آواز کشتگان محمود شریفی استاد دانشگاهی است که به دلیل نوشته هایش علیه حکومت به زندان افتاده است. بعد از آزاد شدن سمت استادی اش از او گرفته می شود و او به عنوان یک کارمند اداری در دانشگاه مشغول می شود. محمود سعی می کند دور سیاست را خط بکشد، مطلب تحریک کننده ننویسد و فقط به همسر خود سهیلا و دخترش گلناز فکر کند. ولی زندگی عادی برای او ممکن نیست، ساواک همه جا او را زیر نظر دارد، دانشجویان به او عنوان یک رهبر نگاه می کنند، همکاران و دوستانش از کوچکترین معاشرت با او هراسانند. رمان فضایی بحرانی و در جدال دارد. بازگشت به گذشته بسیار به موقع و در جای خودش اتفاق می افتد. و البته نگاه و گذری است بر قسمتی از تاریخ سرزمین مان. آواز کشتگان در سه فصل نوشته شده و در هر فصل نویسنده با شگردهای خاص خود داستان را به گونه ای روایت می کند که مخاطب با داستان درگیر شود. نثر براهنی در این رمان می تواند به شکل یک کارگاه آموزشی عمل کند و خواننده پیگیر و علاقه مند را با زیرو بم های نوشتن آشنا کند. رمان آواز کشتگان با ساختاری آشفته، بیان گر وقایع دانشگاه تهران، نحوه تعامل یا تعارض استادان با دانشجویان روشنفکر و هم چنین عملکرد ماموران ساواک در مسائل مختلف فرهنگی، عقیدتی و سیاسی دانشگاه در دوران قبل از انقلاب اسلامی است. این رمان را می توان از نوع رمان های تاریخی به حساب آورد؛ زیرا براهنی در خلق این رمان، علاوه بر توصیف موقعیت های شغلی، مقامی، خلقی و روانی شخصیت ها، به صورت جسته و گریخته به پاره ای از حوادث تاریخی قبل از انقلاب پرداخته است. خوش پرداختی تیپ های شخصیتی، استیلای عنصر جدال بر فضای کلی رمان، تلفیقی بودن شیوه روایت (دانای کل و من روایتی)، بهره گیری از شیوه رجعت به گذشته، لحن طنزآمیز و طعنه گونه رمان، ناشاد و بحرانی بودن فضای کلی آن و… ارزش هنری این اثر را اعتلا بخشیده است.