دجله بر تو بگرید

معرفی کتاب نویسندگان رئالیست آلمان در سده نوزدهم جورج لوکاچ، فیلسوف و نظریه‌پرداز ادبی بلندآوازۀ مجار، در این مجموعه جستارهای پرمغز دربارۀ مهم‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان در سدۀ نوزدهم، از هاینریش فون کلایست تا یوزف فون آیشندورف، گئورگ بوشنر، هاینریش هاینه، گوتفرید کلر، ویلهلم رابه و تئودور فونتانه، چه از لحاظ تاریخ فرهنگی و جهان ادبی و چه از لحاظ پرداختن به سبک و فرم تک تک متون هفت تن از برجسته‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان، افق‌های نوینی را به روی خواننده می‌گشاید. گرچه دفاع بی‌وقفۀ لوکاچ از رئالیسم در برابر ناپختگی‌ها و زمختی‌های ادبیات رسمی، رئالیسم سوسیالستی، در سراسر این جستارها، گاه پوشیده و گاه آشکار، رخ می‌نماید، هدف اصلی او البته روشن ساختن بستر و سیاق فکری، ادبی و تاریخی است که این نویسندگان بزرگ در بطن آن کار کرده‌ و بالیده‌‌اند تا بدین ترتیب خوانندۀ این جستارها به درک روشن‌تر و کامل‌تری از کار و بار ادبی این نویسندگان دست یابد.لوکاچ همچنین در مقام منتقد ادبی جایگاهی ممتاز دارد. درواقع، پس از ۱۹۴۵، در سالیان بسیار، او یگانه منتقد ادبی بود که توانایی داشت برای دیدگاه مارکسیستی در باب ادبیات از احترامی درخور برخوردار شود. در سال های اخیر، نوشته های ادبی او آماج حملۀ انواع دیگری از منتقدان مارکسیست مدرن تر و نیز منتقدان دانشگاهی ساختارگرا و پساساختارگرا قرار گرفته‌اند. اما همچنان که لوکاچ از کانون بحث بیرون رفته، شوروحرارت مباحثه و جدل هم کاستی گرفته و با این پیامد همراه شده است که آرای او دربارۀ نویسندگانی خاص تا میزان معیّنی در جریان غالب ادغام شده و به صورت بخشی از راست‌آیینی انتقادی درآمده است؛ گرچه با گذر زمان به‌ناگزیر بسیاری از تفسیرها و داوری های خاص او از دور خارج شده‌اند. لوکاچ پس از آنکه ناگزیر شد آرایی را پس بگیرد که به سال ۱۹۲۹در بین الملل کمونیستی به باد انتقاد گرفته شده بود، در دهۀ ۱۹۳۰، در حرکتی که خود آن را عقب‌نشینی تاکتیکی از حوزۀ سیاست وصف کرده است، به نقد ادبی روی آورد. اما آشکار است که کناره گیری او از سیاست داوطلبانه نبود و کوشید به طرق دیگر، و دربارۀ شخص او، با نقد ادبی، به فعالیت سیاسی ادامه دهد. می توان صورت ظاهر نوشته های ادبی او را در نظر گرفت، به سخن دیگر، این نوشته ها را یاری‌گر فهم ما از نویسندگان یا گونه های ادبی خاص (رمان تاریخی و رمان رئالیستی) دانست. اما، به همین سان، این نوشته ها را می توان همچون دخالت های رمزآمیز در بحث و جدل های سیاسی روز، مانند استالینیسم، معنی های ضمنی ایدئولوژیکی مدرنیسم یا اکسپرسیونیسم، «جبهۀ خلق»، یا «آب شدن یخ ها» در سال های پس از مرگ استالین قرائت کرد.

رمان «مادرم دوبار گریست»، یکی از مهم‌ترین آثار ابراهیم یونسی است که برای بار نخست در سال 1377 منتشر شد. این رمان، روایتی واقع‌گرایانه از زندگی یک پسر نوجوان کرد است. در این اثر همراه با زندگی و سیر تحول پسر جوان – شیرویه – نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی در فرهنگ ایران شده است. شیرویه فرزند روستا است، روستایی مرزی در حوالی کردستان. پدرش رشیدخان از بزرگان روستا و مادرش گلزار، زنی بزرگ‌منش است. روستا تحت‌نظر پاسگاه مرزی اداره می‌شود و درجه‌داران پاسگاه با چراغ‌سبز رشیدخان هرازچندگاهی به غارت مال و جان و نوامیس روستا دست می‌زنند. شیرویه و مادرش با این رفتار رشیدخان مخالف‌اند و در کشاکش داستان در نهایت منجر به اعدام رشیدخان می‌شوند. پس از مرگ پدر، روزگار مهاجرت و خانه‌به‌دوشی شیرویه و مادرش شروع می‌شود و رمان مسائل اصلی‌اش را پی‌ریزی می‌کند. مسئله‌ی اصلی رمان «مادرم دوباره گریست»، مواجه با جهان بیگانه و امر بیگانه است. اینکه من یا ما که هستیم و بیگانگان چه کسانی هستند. تقابل قومیت‌های مختلف که در یک قرن اخیر بسیار بر شدتش افزوده‌شده است، مسائل مهمی هستند که در زمانه‌ی این روایت از مهم‌ترین مسائل بوده است. شیرویه در شهری جدید با مردمی جدید روبه‌رو می‌شود که حتی با گویش متفاوتی صحبت می‌کنند؛ ولی علی‌رغم دانسته‌هایش این مواجه اصلا ترسناک و عذاب‌آور نیست، بلکه موجب خوشایند این نوجوان و مادرش می‌شود. حتی در ادامه وقتی شیرویه باز به روستایش باز می‌گردد، دیگر حس تعلق خاطر و امنیتی قبلی را ندارد. داستان به‌خوبی با تحول شخصیت شیرویه پیش می‌رود و در یک چرخش جالب در پایان داستان، یک حسن‌ ختام جالب را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد. ابراهیم یونسی که خود اصالت کرد دارد و مدتی هم جزو مقامات دولتی کردستان بوده با اشراف به موضوعات شهر و دیار خود و خلق روایتی ساختارمند، رمان رئالیستی جالبی خلق کرده که نیم‌نگاهی به موضوعات اجتماعی نیز دارد. یونسی یکی از اولین کسانی است که به آموزش داستان‌نویسی در ایران پرداخت و یکی از اولین کتاب‌ها در این زمینه را منتشر کرد. .

معرفی کتاب حاجی بابا در لندن :جلد دوم سرگذشت حاجی بابا کتاب حاجی بابا در لندنبا عنوان فرعی دنباله سرگذشت حاجی بابای اصفهانی، جزئیات سفر حاجی بابا به انگلیس و هشت ماه اقامت در آنجا است. موریر با شوخ طبعی فرهنگ فارسی و انگلیسی را نشان داده است. با سبک و لحنی منحصر بفرد. و اگر انگلیسی ها از نظر آزادی و رفتار با زنان بهترین به نظر می رسند ، با این وجود موریر از نظر شلوغی ، هوای کثیف و وسواس درمورد پول و ارتباطات آنها را کاملا منحرف می کند. ازدواج بسی جوان و زیبا ، با بقالی چاق ، پیر ، اما ثروتمند که به اجبار خانواده اش انجام شده است ، فرق چندانی با تعداد زیادی از زنان ایرانی ندارد ، فقط بخاطر داشته باشید که این کتاب در اوایل دهه 1800 نوشته شده است. این کتاب از روایت خود موریر درباره اقامت وی در ایران به عنوان دستیار سفیر گرفته شده است. او همیشه به آداب و رسوم فارسی ارجاع می دهد به جاهای کتاب مقدس ، گویی در این ضمیمه نشان می دهد که این آداب از زمان کتاب مقدس تغییر نکرده است. اما حاجی هنوز حاجی است ، یک سرکش واقعی. جیمز جوستینین موریر (15 آگوست 1782 – 19 مارس 1849) یک دیپلمات و نویسنده انگلیسی بود که به دلیل رمان هایش درباره سلسله قاجار در ایران ، مشهورترین سریال های حاجی بابا ، مورد توجه قرار گرفت. از طریق نفوذ عموی خود ، دریادار ویلیام والدگراو ، بارون رادستاک یکم ، وارد خدمات دیپلماتیک شد. وی اولین بار در سال 1808 به عنوان دبیر هارفورد جونز-بریجس ، فرستاده ویژه انگلیس در شاه به ایران سفر کرد و گزارشی از تجربیات خود در سال 1812 را تحت عنوان سفر در ایران ، ارمنستان و آسیای صغیر به قسطنطنیه در سالهای 1808 و 1809 منتشر کرد. در سال 1809 وی نماینده ایران ، میرزا ابوالحسن را به انگلیس همراهی کرد و در سال 1810 به عنوان دبیر سفارت در کارمندان سر گور اوزلی ، اولین سفیر در ایران به ایران بازگشت. وی در سال های 1814–1816 بعنوان کاردار در آنجا ماند. موریر با آگاهی از زندگی و آداب و روش شرقی ، چندین رمان سرگرم کننده نوشت. مشهورترین آنها ماجراهای حاجی بابا از اسپانیا (1824) و دنباله آن ، ماجراهای حاجی بابا ازلندن بودند. . .