درباره امر سیاسی

معرفی کتاب نویسندگان رئالیست آلمان در سده نوزدهم جورج لوکاچ، فیلسوف و نظریه‌پرداز ادبی بلندآوازۀ مجار، در این مجموعه جستارهای پرمغز دربارۀ مهم‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان در سدۀ نوزدهم، از هاینریش فون کلایست تا یوزف فون آیشندورف، گئورگ بوشنر، هاینریش هاینه، گوتفرید کلر، ویلهلم رابه و تئودور فونتانه، چه از لحاظ تاریخ فرهنگی و جهان ادبی و چه از لحاظ پرداختن به سبک و فرم تک تک متون هفت تن از برجسته‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان، افق‌های نوینی را به روی خواننده می‌گشاید. گرچه دفاع بی‌وقفۀ لوکاچ از رئالیسم در برابر ناپختگی‌ها و زمختی‌های ادبیات رسمی، رئالیسم سوسیالستی، در سراسر این جستارها، گاه پوشیده و گاه آشکار، رخ می‌نماید، هدف اصلی او البته روشن ساختن بستر و سیاق فکری، ادبی و تاریخی است که این نویسندگان بزرگ در بطن آن کار کرده‌ و بالیده‌‌اند تا بدین ترتیب خوانندۀ این جستارها به درک روشن‌تر و کامل‌تری از کار و بار ادبی این نویسندگان دست یابد.لوکاچ همچنین در مقام منتقد ادبی جایگاهی ممتاز دارد. درواقع، پس از ۱۹۴۵، در سالیان بسیار، او یگانه منتقد ادبی بود که توانایی داشت برای دیدگاه مارکسیستی در باب ادبیات از احترامی درخور برخوردار شود. در سال های اخیر، نوشته های ادبی او آماج حملۀ انواع دیگری از منتقدان مارکسیست مدرن تر و نیز منتقدان دانشگاهی ساختارگرا و پساساختارگرا قرار گرفته‌اند. اما همچنان که لوکاچ از کانون بحث بیرون رفته، شوروحرارت مباحثه و جدل هم کاستی گرفته و با این پیامد همراه شده است که آرای او دربارۀ نویسندگانی خاص تا میزان معیّنی در جریان غالب ادغام شده و به صورت بخشی از راست‌آیینی انتقادی درآمده است؛ گرچه با گذر زمان به‌ناگزیر بسیاری از تفسیرها و داوری های خاص او از دور خارج شده‌اند. لوکاچ پس از آنکه ناگزیر شد آرایی را پس بگیرد که به سال ۱۹۲۹در بین الملل کمونیستی به باد انتقاد گرفته شده بود، در دهۀ ۱۹۳۰، در حرکتی که خود آن را عقب‌نشینی تاکتیکی از حوزۀ سیاست وصف کرده است، به نقد ادبی روی آورد. اما آشکار است که کناره گیری او از سیاست داوطلبانه نبود و کوشید به طرق دیگر، و دربارۀ شخص او، با نقد ادبی، به فعالیت سیاسی ادامه دهد. می توان صورت ظاهر نوشته های ادبی او را در نظر گرفت، به سخن دیگر، این نوشته ها را یاری‌گر فهم ما از نویسندگان یا گونه های ادبی خاص (رمان تاریخی و رمان رئالیستی) دانست. اما، به همین سان، این نوشته ها را می توان همچون دخالت های رمزآمیز در بحث و جدل های سیاسی روز، مانند استالینیسم، معنی های ضمنی ایدئولوژیکی مدرنیسم یا اکسپرسیونیسم، «جبهۀ خلق»، یا «آب شدن یخ ها» در سال های پس از مرگ استالین قرائت کرد.

معرفی کتاب وغ وغ ساهاب وغ وغ ساحاب اثری است طنز امیز نوشته ی صادق هدایت به همراه مسعود فرزاد. ایده ی اصلی کتاب ایده ی صادق هدایت بود و زمانی که آن را با مسعود فرزاد در میان گذاشت فرزاد نیز تصمیم گرفت در نوشتنش همکاری کند. نویسندگان در این اثر 35 داستان نصف و نیمه را نوشته اند و نام آن را غزیه گذاشته اند. در این غزیه ها زبان را به هم می ریزند، ترکیبات نااشنا ایجاد می کنند، املای کلمات را به عمد اشتباه می نویسند، زمین و زمان را به هم می ریزند و از این طریق آداب و رسوم و شئونات اخلاقی جامعه ی دوران خود را مورد نقد و تمسخر قرار می دهند. طنز آن سیاه و نیش دار است و در پی آن است که مخاطب را متائر کند چرا که خنده ی تنها، هدف نهایی آن نیست. در این اثر تنها قانونی که وجود دارد بی قانونی است آنها هر طوری که دلشان می خواهد می نویسند و در نهایت اثری را خلق می کند که در ادبیات فارسی پیش از آن نظیری نداشته است. وغ وغ ساحاب نثری آنگسن، مسجع،روان و زیبا دارد. اثری منحصر به فرد و هوشمندانه که آفرینش آن تنها از عهده ی یک نابغه بر می آید. .

کتاب «بازار و دولت در ایران: سیاست در بازار تهران» به طور اخص درباره بازار تهران است و به طور اعم، روایتی نو از اقتصاد سیاسی ایران در یک قرن اخیر. در این کتاب نشان داده می شود که تاریخ تحولات ایران در عصر پهلوی و عصر جمهوری اسلامی، تا حدود زیادی داستان کشاکش نهاد سیاست و اقتصاد مدرن از سویی و نهاد بازار از سویی دیگر بوده است. به گفته مولف، این کتاب علاوه بر روایت اقتصاد سیاسی ایران، داستان تجربه ها و ترس ها و تردیدها و شکوه ها و خاطرات و آمال و آرزوهای بازاریان هم هست. کتاب، در عین حال که سبک روایی و همه فهم دارد و طبعا برای غیرمتخصصان جذاب است، فحوایی عمیق و علمی دارد و منبع مهمی برای دانشجویان علوم سیاسی و اقتصاد به شمار می رود.