در اسارت جغرافیا

کتاب یا این یا آن جلد اول نوشته سورن کیرکگور ترجمه صالح نجفی توسط انتشارات مرکز با موضوع ادبیات ملل، رمان فلسفی، ادبیات فلسفی به چاپ رسیده است. سورن کیرکگور در نوشته‌های پرشمارش از سه تراز هستی انسان سخن می‌گوید ـ زیباشناختی، اخلاق، و دین ـ و در نخستین کتاب عظیمش یا این یا آن که به همراه ترس و لرز و تـکرار در سـال ۱۸۴۳، در سی سـالگی، منتشر کـرد به دو تـراز اول می‌پردازد. یا این یا آن که با نام مستعار منتشر شد، نوشته‌های دو مرد است: نفر اول جوانی است که در قالب کلمات قصار و جستارهای زیباشناختی و غلیان‌های تغزلی و «دفتر خاطرات مرد اغواپیشه»، مکتوب پرآوازه‌ای که گاهی به صورت کتابی مستقل چاپ می‌شود، به زیبایی تمام از خوشی‌های زندگی زیباشناختی می‌گوید. مرد دوم مسن‌تر است و در نامـه‌هایی که به مـرد جوان می‌نویسد درباره‌ی ازدواج و اصالت فردی (خود بودن) بحث می‌کند و می‌کوشد دوست جوانش را متقاعد کند که زندگی اخلاقی برتر از شیـوه‌ی زیستِ مختار اوست. کیرکگور بین این دو دیـدگاه انتخابی نمی‌کند، گویی تصمیم را بر دوش خواننده می گذارد. او شاهکارش را کمـی پس از بـرهم‌ زدن نامـزدی‌اش روانـه‌ی بـازار کتاب کرد، واقعـه‌ای سـرنوشـت‌سـاز در حیـات شخصی‌اش کـه بـه تـرسیـم خـودنـگاره‌ای خارق‌العاده از متفکری بزرگ انجامید. شاید بتوان گفت یا این یا آن در تاریخ فلسفه و ادبیات همتایی ندارد. در این اثر کیرکگور از خـود و خوانندگانش می‌پرسد، «نکند همه‌چیز این جهان سوءتفاهمی بیش نباشد، نکند خنـده‌هامان چون نیک بنگریم گریه باشند؟» معرفی مباحث کتاب یا این یا آن یادداشت مترجم نکته هایی درباره ترجمه حاضر مقدمه تاریخی حاوی اوراق A دیباچه ترجیعات یا این/یا ان-گفتاری سکرآور مراحل بی واسطه امر شهوی یا شهوت موسیقی وجه تراژیک تئاتر قدیم در آئینه وجه تراژیک تئاتر مدرن تصویرهای سایه نما ناشادترین انسان عشق اول کشت تناوبی دفتر خاطرات مرد اغواپیشه

درون‌مايه اثر پيش‌ رو بررسي شيوه‌ي رويارويي انسان‌ها با يك شكاف است: شكاف ميان چيزها آن‌گونه كه هستند و آن‌گونه كه بايد باشند. نويسند بر آن است تا روشن كند كه انسان‌ها چگونه مي‌توانند با اتخاذ چشم‌اندازي درست، به‌ جاي فرو غلتيدن و نابود شدن در اين شكاف، از كنار آن بگذرند يا دست‌ كم در حوالي آن سكنا گزينند.جان مورل شيوه‌ي واكنش انسان‌ها را به اين‌گونه ناهمخواني‌ها بسته به نوع نگرش آن‌ها مي‌دانند، به اينكه جهان و زندگي‌ خود را تراژيك مي‌بينند يا كميك. بنابراين، در اين‌جا تراژدي و كمدي نه به عنوان دوگونه ادبي‌، بلكه به عنوان دو شيوه‌ي نگرش به چيزها يا دو نوع جهان‌بيني بررسي‌ مي‌شوند. از اين رو شواهد كتاب بيش از آن‌كه ادبيات باشد از زندگي‌نامه‌ها، رويدادهاي تاريخي‌، و رفتارهاي روزمره گرفته شده است. اين كتاب ميتواند به ويژه براي پژوهشگران روا‌ن‌شناسي‌، جامعه‌شناسي، ادبيات و فلسفه سودمند باشد.