در وادی انقلاب

در فلسفه یک لذت وجود دارد، و یک وسوسه؛ حتی در سراب های های متافیزیک نیز فریبی در کار است، که هر دانشجوئی احساس می کند تا زمانی که ضروریات وجود مادی او را از بلندی های تفکر به حضیض درگیری های اقتصادی نکشانده است، نیاز است تا “لذات فلسفه” را بدست آورد. ”لذات فلسفه” ابتدا در سال 1929 با عنوان “عمارت فلسفه” منتشر شد. دورانت در دوره کشیشی تحصیل کرد اما بعد از سه سال کلیسا را رها کرد تا فلسفه و تاریخ بی طرفانه را دنبال کند. با این حال ، دورانت هرگز عشق و احترام خود را به انسان گرایی که در مسیح دید از دست نداد، و به همین دلیل است که آثار تاریخی و فلسفی دورانت همیشه با توجه به آنچه در سرشت انسان قابل تحسین است ارائه می شود. این کتاب پانصدصفحه ای در ۹ بخش و ۱۲۶ گفتار تنظیم شده است. عنوان برخی گفتارها چنین است: عصر زیست شناسی، نسبیت اخلاق، روابط جنسی و اخلاق، تحول زناشویی، زیبایی چیست، بیان نژادی تاریخ، مرگ اقوام، آینده آمریکا، شراب و آزادی، هزینه های مدینه فاضله، عرفان، جادوگری، وظیفه دین. ”لذات فلسفه” شامل نظریات خاص ویل دورانت درباره مسائل اساسی زندگی و سرنوشت بشر است. این کتاب نخستین بار در سال ۱۳۴۴ خورشیدی با ترجمه فارسی از عباس زریاب خویی در ایران منتشر شد. چاپ بیست و یکم کتاب توسط شرکت انتشارات علمی و فرهنگی در سال ۱۳۸۸ روانه بازار گردید. .

معرفی کتاب نویسندگان رئالیست آلمان در سده نوزدهم جورج لوکاچ، فیلسوف و نظریه‌پرداز ادبی بلندآوازۀ مجار، در این مجموعه جستارهای پرمغز دربارۀ مهم‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان در سدۀ نوزدهم، از هاینریش فون کلایست تا یوزف فون آیشندورف، گئورگ بوشنر، هاینریش هاینه، گوتفرید کلر، ویلهلم رابه و تئودور فونتانه، چه از لحاظ تاریخ فرهنگی و جهان ادبی و چه از لحاظ پرداختن به سبک و فرم تک تک متون هفت تن از برجسته‌ترین نویسندگان رئالیست آلمان، افق‌های نوینی را به روی خواننده می‌گشاید. گرچه دفاع بی‌وقفۀ لوکاچ از رئالیسم در برابر ناپختگی‌ها و زمختی‌های ادبیات رسمی، رئالیسم سوسیالستی، در سراسر این جستارها، گاه پوشیده و گاه آشکار، رخ می‌نماید، هدف اصلی او البته روشن ساختن بستر و سیاق فکری، ادبی و تاریخی است که این نویسندگان بزرگ در بطن آن کار کرده‌ و بالیده‌‌اند تا بدین ترتیب خوانندۀ این جستارها به درک روشن‌تر و کامل‌تری از کار و بار ادبی این نویسندگان دست یابد.لوکاچ همچنین در مقام منتقد ادبی جایگاهی ممتاز دارد. درواقع، پس از ۱۹۴۵، در سالیان بسیار، او یگانه منتقد ادبی بود که توانایی داشت برای دیدگاه مارکسیستی در باب ادبیات از احترامی درخور برخوردار شود. در سال های اخیر، نوشته های ادبی او آماج حملۀ انواع دیگری از منتقدان مارکسیست مدرن تر و نیز منتقدان دانشگاهی ساختارگرا و پساساختارگرا قرار گرفته‌اند. اما همچنان که لوکاچ از کانون بحث بیرون رفته، شوروحرارت مباحثه و جدل هم کاستی گرفته و با این پیامد همراه شده است که آرای او دربارۀ نویسندگانی خاص تا میزان معیّنی در جریان غالب ادغام شده و به صورت بخشی از راست‌آیینی انتقادی درآمده است؛ گرچه با گذر زمان به‌ناگزیر بسیاری از تفسیرها و داوری های خاص او از دور خارج شده‌اند. لوکاچ پس از آنکه ناگزیر شد آرایی را پس بگیرد که به سال ۱۹۲۹در بین الملل کمونیستی به باد انتقاد گرفته شده بود، در دهۀ ۱۹۳۰، در حرکتی که خود آن را عقب‌نشینی تاکتیکی از حوزۀ سیاست وصف کرده است، به نقد ادبی روی آورد. اما آشکار است که کناره گیری او از سیاست داوطلبانه نبود و کوشید به طرق دیگر، و دربارۀ شخص او، با نقد ادبی، به فعالیت سیاسی ادامه دهد. می توان صورت ظاهر نوشته های ادبی او را در نظر گرفت، به سخن دیگر، این نوشته ها را یاری‌گر فهم ما از نویسندگان یا گونه های ادبی خاص (رمان تاریخی و رمان رئالیستی) دانست. اما، به همین سان، این نوشته ها را می توان همچون دخالت های رمزآمیز در بحث و جدل های سیاسی روز، مانند استالینیسم، معنی های ضمنی ایدئولوژیکی مدرنیسم یا اکسپرسیونیسم، «جبهۀ خلق»، یا «آب شدن یخ ها» در سال های پس از مرگ استالین قرائت کرد.

معرفی کتاب دانش منطق "دانش منطق" اثری است قابل توجه به قلم یکی از مشهورترین و تاثیرگذارترین فیلسوفان عصر جدید، "گئورگ ویلهلم فریدریش هگل" که در آن قانون دیالکتیک را شرح و بسط می دهد. قانونی که هم بر جز و هم کل مسیر تکامل روح حاکم بوده و از مهم ترین اجزای فلسفه ی "گئورگ ویلهلم فریدریش هگل" به شمار می رود.اکثر مکاتب مهمی که در فلسفه ی معاصر به چشم می خورند، از "مارکسیسم" گرفته تا "اگزیستانسیالیسم" ، واکنش هایی در برابر فلسفه ی "هگل" یا " هگلیانیسم" هستند و در صورتی که مخاطب بخواهد این مکتب ها را به درستی شناخته و درک کند، ابتدا به درک منطقی فلسفه ی "هگل" نیاز دارد. در این بین "دانش منطق" از نخستین باری که در مجامع ظاهر شد، از سوی ستایش گران و مخالفان خود، به عنوان بنیان مطلق سیستم هگلی شناخته شده است.پژوهش های اخیر به ما تصویری دقیق از فرآیندی داده است که " گئورگ ویلهلم فریدریش هگل " را به درک نهایی خود از سیستم و جایگاه منطق در آن رهنمون شد و آن را در کتاب "دانش منطق" ارائه کرد. اکنون می فهمیم که "هگل" چگونه و چرا از "شلینگ" فاصله گرفت ، این جدایی با مربی اولیه وی چقدر جدی و تاثیرگذار بود و تا چه اندازه مستلزم بازگشتی متفاوت با قبل، به "فیشته" و "کانت" بود. این اثر چشم انداز " گئورگ ویلهلم فریدریش هگل " از منطق را ترسیم کرد. منطق "هگل" یک سیستم دیالکتیک است؛ یعنی یک متافیزیک دیالکتیکی که توسعه ی یک اصل اساسی به حساب می آید، اصلی که طبق آن تفکر و بودن یک وحدت واحد و فعال را تشکیل می دهند.

کتاب «خواجه‌ی تاجدار» به قلم ذبیح الله منصوری، یکی از پرکارترین مترجمان و نویسندگان ادبیات ایران، نگاشته شده و دربردارنده‌ی داستانی تاریخی از دوران قاجار و به‌ویژه زندگی آقا محمدخان قاجار است. این کتاب، که به نظر می‌رسد ترجمه و اقتباسی از اثری نوشته شده توسط نویسنده‌ای فرانسوی به نام ژان گور باشد، به روایت وقایع تاریخی ایران از زمان مرگ نادرشاه افشار تا پایان حیات بنیان‌گذار سلسله‌ی قاجار، آقا محمدخان قاجار، در سبکی ادبی و روایی، می‌پردازد. در واقع، در این کتاب، منصوری با بهره‌گیری از دانش تاریخی و توانایی‌های ادبی خود، تصویری جذاب و زنده از این دوران پرفراز و نشیب را به خواننده ارائه می‌دهد و با استفاده از شیوه‌ای داستان‌گونه، وقایع و شخصیت‌های تاریخی را به نحوی توصیف می‌کند که خواننده ارتباط بسیاری با ‌آن‌ها می‌گیرد، گویی که مستقیما دارد آن‌ها را مشاهده می‌کند. کتاب «خواجه‌ی تاجدار» نه تنها به عنوان یک اثر ادبی بلکه به عنوان یک منبع تاریخی نیز می‌تواند ارزشمند شمرده شود. منصوری در این اثر تلاش کرده تا با نگاهی عمیق‌تر به تاریخ، به تحلیل و بررسی شخصیت‌ها و رویدادهایی بپردازد که بر سرنوشت ایران تأثیرگذار بوده‌اند. با این حال، برخی منتقدین و مورخین بر این باورند که بسیاری از رویدادهای نگاشته شده در این کتاب بیشتر حاصل خلاقیت ذهنی و قوه‌ی خیال منصوری است تا واقعیت‌های تاریخی. این نکته ممکن است برای برخی خوانندگان اهمیت داشته باشد که تا چه اندازه می‌توانند به دقت تاریخی این داستان اعتماد کنند. با این اوصاف، این کتاب جذاب، احتمالا به عنوان یک منبع پژوهشی جدی، آنچنان کارآمد نخواهد بود اما می‌تواند برای علاقه‌مندان به رمان‌های تاریخی و البته دوران قاجار و زندگی عجیب آقا محمدخان قاجار جذاب و خواندنی باشد. مصنوری در این اثر، مانند دیگر آثارش، با ترکیبی از داستان‌پردازی و تحلیل تاریخی، خواننده را به دورانی دیگر ‌می‌برد و او را با فراز و نشیب‌های بخشی از تاریخ ایران آشنا می‌کند. . .