دفتر ایام حاج غلامحسین کدیور فسائی ۱۳۲۲ – ۱۲۵۸

رمان «مادرم دوبار گریست»، یکی از مهم‌ترین آثار ابراهیم یونسی است که برای بار نخست در سال 1377 منتشر شد. این رمان، روایتی واقع‌گرایانه از زندگی یک پسر نوجوان کرد است. در این اثر همراه با زندگی و سیر تحول پسر جوان – شیرویه – نگاهی انتقادی به مسائل اجتماعی در فرهنگ ایران شده است. شیرویه فرزند روستا است، روستایی مرزی در حوالی کردستان. پدرش رشیدخان از بزرگان روستا و مادرش گلزار، زنی بزرگ‌منش است. روستا تحت‌نظر پاسگاه مرزی اداره می‌شود و درجه‌داران پاسگاه با چراغ‌سبز رشیدخان هرازچندگاهی به غارت مال و جان و نوامیس روستا دست می‌زنند. شیرویه و مادرش با این رفتار رشیدخان مخالف‌اند و در کشاکش داستان در نهایت منجر به اعدام رشیدخان می‌شوند. پس از مرگ پدر، روزگار مهاجرت و خانه‌به‌دوشی شیرویه و مادرش شروع می‌شود و رمان مسائل اصلی‌اش را پی‌ریزی می‌کند. مسئله‌ی اصلی رمان «مادرم دوباره گریست»، مواجه با جهان بیگانه و امر بیگانه است. اینکه من یا ما که هستیم و بیگانگان چه کسانی هستند. تقابل قومیت‌های مختلف که در یک قرن اخیر بسیار بر شدتش افزوده‌شده است، مسائل مهمی هستند که در زمانه‌ی این روایت از مهم‌ترین مسائل بوده است. شیرویه در شهری جدید با مردمی جدید روبه‌رو می‌شود که حتی با گویش متفاوتی صحبت می‌کنند؛ ولی علی‌رغم دانسته‌هایش این مواجه اصلا ترسناک و عذاب‌آور نیست، بلکه موجب خوشایند این نوجوان و مادرش می‌شود. حتی در ادامه وقتی شیرویه باز به روستایش باز می‌گردد، دیگر حس تعلق خاطر و امنیتی قبلی را ندارد. داستان به‌خوبی با تحول شخصیت شیرویه پیش می‌رود و در یک چرخش جالب در پایان داستان، یک حسن‌ ختام جالب را پیش‌روی مخاطب قرار می‌دهد. ابراهیم یونسی که خود اصالت کرد دارد و مدتی هم جزو مقامات دولتی کردستان بوده با اشراف به موضوعات شهر و دیار خود و خلق روایتی ساختارمند، رمان رئالیستی جالبی خلق کرده که نیم‌نگاهی به موضوعات اجتماعی نیز دارد. یونسی یکی از اولین کسانی است که به آموزش داستان‌نویسی در ایران پرداخت و یکی از اولین کتاب‌ها در این زمینه را منتشر کرد. .

کتاب « قفقاز در تاریخ معاصر» نوشته « ریچارد هوانسیان» توسط انتشارات شیرازه منتشر شده است.مجموعه حاضر مشتمل است بر پنج مقاله که در آن‌ها تحولات ارمنستان ، آذربایجان و نقاط شمالی منطقه قفقاز در سال‌های بین فروپاشی تزاریسم در 1917و سلطه مجدد روس‌ها بر قفقاز در سال‌های نخست دهه 1920 دوران کوتاه استقلال قفقاز بررسی شده است . عناوین مقالات و نام نویسندگان آن‌ها عبارت‌اند از :(( احمد آقا اوغلو در فرانسه ، 1894 1888، سرآغاز فعالیت‌های یک روشنفکر آذربایجانی / فرانسوا ژرژن )) ;(( انقلاب و شورایی‌گردانی در شمال قفقاز / پ کوزوک )) ; (( نقش حزب داشناکتسوتیون در جمهوری ارمنستان / ریچارد هوانسیان )) ;(( چهار یادبود در تاریخ جمهوری آذربایجان / جیحون حاجی بیلی )) ;(( واپسین تلاش : مذاکرات داشناک‌ها و بلشویک‌ها در ریگا ، 1921/ هراچیک سیمونیان )) .صفحات پایانی کتاب به فهرست اعلام اختصاص دارد .

معرفی کتاب اقتصاد سیاسی توسعه این کتاب به‌تدریج نوشته شد. بیشتر به‌صورت مقاله‌هایی برای ماهنامه فرهنگ توسعه، برای طرح درسهایی تاحدی پراکنده امّا متوجه مسایل اساسی در باب اقتصاد سیاسی کم‌توسعگی.شماری از بخشهای این کتاب تاکنون چاپ و منتشر نشده‌اند، امّا آنها که قبلا در نشریات به چاپ رسیده بودند یا در سخنرانی‌ها ایراد شدند، قطعآ مورد تجدیدنظر و بازنگری قرار گرفتند. بخش‌هایی نیز به‌هنگام تدوین نهایی کتاب نوشته شدند، که خود بر مطالعات و یادداشت‌های پیشین استوار بودند. آمارها تا حد ممکن به‌هنگام شدند، زیرنویس‌هایی را اضافه کردم، فهرست منابع دقیق تنظیم شدند و در آخر هر فصل آمدند و مهم‌تر این که نادرستی‌های نوشتاری چاپی تصحیح شدند. البته بحث و اظهارنظر و انتقادهایی که به سلسله مقاله‌های این کتاب وارد شدند مورد توجه قرار گرفتند و این خاصیت این‌گونه کتاب‌نویسی است. به‌هر تقدیر، این کتاب همه بحث‌های اقتصاد سیاسی کم‌توسعگی، یعنی مباحث مربوط به تولید، توزیع، طبقاتی و فعالیت بخش خصوصی، سلطه کشورهای پیشرفته مسائل امپریالیزم، روابط بین‌الملل، قدرت سیاسی مربوط به شرایط اقتصادی، سیاسی دولت و جز آن را دربر نمی‌گیرد. این کتاب آموزش منظم روش‌شناسی و اصول و مبانی اقتصاد سیاسی کم توسعگی را نیز برعهده ندارد. امّا ادعای کتاب این است که بحث‌هایی را در زمینه عمده‌ترین مسایل کم توسعگی و اقتصاد سیاسی کشورهای کم توسعه مطرح می‌کند و به انتظار پاسخ و واکنش علاقمندان می‌ماند.تا زمانی که ستم‌گری، عقب‌ماندگی و سلطه در جهان وجود دارد، بحث‌هایی از این دست، هرچند پراکنده یا نارسا و گاه نادرست، می‌تواند برای نشان دادن راه رهایی بشر مفید باشد.