دهخدا در افق روشنفکری ایران

در کتاب “راه و رسم زندگی” ،”الکسیس کارل” ، نویسنده ی کتاب “انسان ناشناخته” ،زیست شناس فرانسوی برندهٔ جایزه نوبل فیزیولوژی و پزشکی در سال ۱۹۱۲، روشن می کند که چرا تمدن در لبه ی پرتگاه قرار دارد. “الکسیس کارل” در آمریکا کتابی با عنوان” انسان، موجود ناشناخته” در فلسفهٔ زندگانی نوشت که در ۱۹۳۵ منتشر گردید و به ۱۹ زبان ترجمه شد و با تیراژ یک میلیون نسخه به کتابی پرفروش در سطح جهان تبدیل گشت. او بخشی از کتاب انسان، موجود ناشناخته را به زبان انگلیسی و قسمتی دیگر را به فرانسه نوشت، ولی بعدا آن را ترجمه کرد. کتاب “راه و رسم زندگی” سه قانون اساسی طبیعت را مطرح می کند که به اعتقاد او ، تنها راه نجات بشریت در آن نهفته است: اثرات عوامل شیمیایی ، تأثیر عوامل فیزیکی و اثرات عادات فیزیولوژیکی. “الکسیس کارل” می گوید: «کمیت عقل آنجا که عشق قدم در راه می نهد، در می ماند و چنین به نظر می رسد که نیایش، بلندترین قله ی تعبیر را، در پرواز عشق، از میان شب ظلمانی عقل، پیدا می کند. نیایش، اگر با تمام شرایطش انجام شود و با شدت، تداوم و اخلاص همراه باشد هرچه را بخواهد به دست می آورد و هر دری را بکوبد به رویش گشوده می شود. در نظر ما غربی ها، جناب عقل بسی بالاتر از عشق است؛ ما داشتن نیروی دماغی را بر قدرت مکاشفه و احساس ترجیح می دهیم، علم می درخشد در صورتی که مذهب به خاموشی می گراید. ما از دکارت پیروی می کنیم اما پاسکال را رها کرده ایم. ما همچنان در توسعه و تقویت قدرت مغزی خود می کوشیم، اما کوشش های معنوی روح از تکامل باز ایستاده اند. » . . . . .

معرفی کتاب زندگی روزمره ژاپنی ها در دوره سامورایی از قرن دهم به بعد امپراتوران ژاپن به تدریج قدرت را از دست دادند. اربابان محلی یا روسای قبیله جنگی بی وقفه علیه یکدیگر به راه انداختند، در حالی که دربار که کاملا غرق در فرهنگ چینی بود، به نظر می‌رسید که دیگر علاقه‌ای به امور کشور نداشت. در سال 1191 قبیله میناموتو بر آشوب‌ها چیره شد و سرانجام حکومت خود را تحمیل کرد. سخت کوشی، احترام به سلسله مراتب، کیش ملی گرایی، احساس از خودگذشتگی و وظیفه - این روند جدید بود. آموزه بودایی ذن ظاهر شد . از سامورایی‌ها حمایت عرفانی می‌کرد و روح ژاپنی از این پس به سمت یک زهد سیاسی و مذهبی هدایت می‌شد که تأثیر زیادی بر همه جنبه‌های هنر، اندیشه و زندگی روزمره داشت. نویسنده که در دوره «کلاسیک» تاریخ ژاپن به رسمیت شناخته شده است، زندگی مردم ژاپن در طول این پنج قرن چگونه بوده است، و نشان می دهد که چگونه دگرگونی قلب و ذهن، تمدنی به همان اصیل و عمیق ایجاد کرد.