دور برگردان

کتاب حاضر برای دانشجویان رشته تاریخ در مقطع کارشناسی به عنوان منبع اصلی درس «تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران از انقراض قاجاریه تا کودتای 28 مرداد» به ارزش 4 واحد تدوین شده است. امید است علاوه ‌بر جامعه دانشگاهی سایر علاقه‌مندان نیز از آن بهره‌مند شوند. فهرست : مقدمه بخش نخست: انقراض قاجار بخش دوم: تحولات ایران در دوره رضاشاه بخش سوم: تحولات دهه 20 شمسی (تحولات ایران از سقوط رضاشاه تا ... کتابنامه

کتاب «آلابولا» نوشته‌ی زکریا قائمی است. این رمان پرسرعت و به‌شدت روایی است. قائمی تبحر خاصی در دیالوگ‌نویسی دارد و از توصیف و مکث دور است. فضای سیاسی و اجتماعی‌ای که در اثر ساخته می‌شود با امروز پیوندهای عمیق دارد و رازهای زیادی را آشکار می‌کند. آدم‌های گوناگونی که بر اثر تغییر فضا عوض یا مرموز شده‌اند، رخ می‌نمایند و قهرمان رمان که یک عشق فیلم است می‌خواهد تا ته خط برود. در بخشی از متن کتاب آمده است: ما اتفاقی سه نفر بودیم: یونس، فتحی، ماشال. و اتفاقی از پاییز 58 با هم رفیق بودیم. در خیال‌مان «آرزو داشتم برم، تا به دریا برسم»، اما ورق برگشت و فهمیدیم که «سرنوشتم همینه، من اسیر زمینم.» لابد اگر منتظر بمانیم، چند سال دیگر هرکدام یواشکی پشت یک سررسید یا روی بخار آینه‌ی حمام می‌نویسیم «هیچی باقی نیست ازم.» هیچ‌کدام از ما بعد از سی سال نمی‌داند کجا بود آن شبی که همدیگر را دیدیم، آش‌ولاش، کچل، غریبه. با چشمِ بسته سوارمان کرده بودند، از جایی که نمی‌دانستیم کجاست رفتیم به جایی که هیچ‌وقت نفهمیدیم کجا بوده. رفته بودیم انقلاب کنیم، بعضی‌ها بیش‌ýتر انقلاب کردند، ما را هم منقلب کردند. چندماهی تعطیلات به‌مان خورد: فتحی سه ماه، ماشال چهار ماه و من شش ماه بعد از انقلاب ترخیص شدیم. آخرش رسید به این‌که غلط کردیم، غلط اضافه کردیم. به‌مان گفتند «دیگر از این غلط‌ها نکنید.» ما هم چشم‌مان را بستیم و گفتیم «چشم.»

در بخشی از کتاب قلب نارنجی فرشته می‌خوانیم

بگم غلط کردم خوبه؟ بیفتم به دست و پات راضی میشی؟ جان جاوید برو اون سوزن و دواتت رو بیار نوکرتم. حالا شنبه ای داغ بودم یه حرفی زدم.

تو هم بد زدی توپرم. به زبون خوش می‌گفتی کمی شه، نه این که های وهوی راه بندازی تو این اوضاع قاراشمیش. نگاه کن، هنوز جای پنج تا انگشتت رو صورتمه.

خدا هیچ بنده ای رو ناامید نکنه. تو این یه هفته، هر غلطی که فکرش رو بکنی کردم. یکی گفت بسوزونش و خلاص. دوشنبه بود انگار. رفتم سنگکی سر چهارراه سوسکی، پشت همون جا که بساط می‌کردم. تازه تنور ظهرش رو روشن کرده بود و داشت خمیر می‌زد.

سر حرف رو با شاطر وا کردم که آره، من چنین خبطی کردم و حالا این دختره بونه کرده قبل بعله باید پاکش کنی وگرنه عیسی به دین خود، موسی به دین خود. نونواهه هم بعض خودت نباشه، آدم اهل دليه، فقط تخم نداره. فکر می کنه همه دزدن. اون روز نشست به حرف زدن.

هی چایی ریخت و از عشق و عاشقی هاش گفت. می گفت این رو ول کرده یکی بهتر پیدا شده، اون یکی رو ول کرده یکی از اون بهتر.

می‌گفت همه‌ی زندگیش عاشق بوده، ولی عاشق آدم‌های جورواجور. به من هم گفت ولش کن بابا، چیزی که زیاده زن.

زرشک! انگار حرف دیروز و امروزه. آدم به یه مرغ عشق مفنگی دل می‌بنده، اکرم که دیگه اکرمه. مرغ عشقه هم مُرد ها. این آخری‌ها خیلی خماری کشید.

چه قدر باید تریاک می‌مالیدم سرانگشت هام تا به فال از توی جعبه بکشه بیرون، بدم دست مشتری. یه طورهایی هم خل وضع شده بود. دیده بود خاطر اکرم رو می‌خوام، حسودی می‌کرد. غصه‌ی اون هم داشتم شنبه‌ای که اون حرف رو بهت زدم.

شبش رفته بودم خونه، دیدم کف قفس افتاده، پاهاش هوا. هرچی نچ نچ و سوت سوت کردم براش، انگارنه انگار. تا اون شب من واسه هیچ احدالناسی گریه نکرده بودم، حتا ننه و آقام.

ولی مرغ عشقه مونسم بود. به حرف‌هایی به ش زده بودم که به سنگ می‌گفتی، آب می‌شد. نشستم و یه دل سیر زار زدم.

معرفی کتاب دیوانه‌های فوتبال

کتاب دیوانه‌های فوتبال به قلم دومینیک آتون و دنی دایر، داستان‌هایی تکان دهنده‌ از سرسخت‌ترین هواداران فوتبال دنیا را روایت می‌کند. وقت آن است که نگاهتان را به سمت سرسخت‌ترین تشکیلات فوتبالی ببرید. دومینیک آتون (Dominic Utton) و دنی دایر (Danny Dyer) تشکیلات هواداران بی‌رحم، وحشتناک و پُرشور فوتبال جهان را به رشته تحریر در آورده‌اند. آن‌ها در کتاب دیوانه‌های فوتبال (The real football factories) دید شما را نسبت به سرسخت‌ترین و سازمان یافته‌ترین تشکیلات طرفداران و تماشاگران فوتبال تغییر داده و از تجربیاتشان هنگام دیدار دسته‌هایی از انسان‌های شرور و رهبران تشکیلات سخن می‌گویند. نویسندگان این کتاب همراه با گروه کوچکشان به بیش از 7 کشور دنیا سفر کرده‌اند و در میان هوادارن وحشتناک فوتبال وقت گذرانده‌اند، با بعضی‌ درگیر شده‌اند، از بعضی‌ها کتک خورده‌اند و گاهی از ترس جانشان فرار کرده‌اند. قصد آن‌ها از این سفر تهیه سریالی درباره هوادارن فوتبال بود اما یا اجازه فیلم‌برداری در همه مکان‌ها را نداشتند و یا تصاویری که گرفته بودند مناسب نبود. در واقع این کتاب نسخهٔ تدوین نشدۀ ماجراهای سفر این دو نویسنده است. سریالی که آن‌ها ساختند در داخل و خارج از بریتانیا روی آنتن رفت تا اینکه دومینیک آتون، روزنامه‌نگار برجسته‌ی بریتانیایی، این مجموعه را روی کاغذ آورد و در سال 2019 آن را منتشر کرد. کرواسی، صربستان، لهستان، هلند، برزیل، آرژانتین، روسیه، ترکیه و ایتالیا نه کشوری هستند که در این کتاب تشکیلات هواداری تیم‌های فوتبال‌شان معرفی شده‌اند. نویسندگان این کتاب داستان سفر‌های خود را اینگونه بازگو می‌کنند: کار ما درست مثل یک گردباد واقعی بود. طی نود روز از نُه کشور گذشتیم، با تشکیلات هواداری فوتبال در آن کشورها آشنا شدیم و شنیدیم چگونه از جوانانی که دستورات رهبران آن تشکیلات را بی‌چون‌وچرا اجرا می‌کنند، بهره‌کشی می‌شود. در هلند، از ترس جان‌مان فرار را بر قرار ترجیح دادیم و در گالاتاسرای ترکیه از برابر دوربین‌های پلیس متواری شدیم. به صربستان رفتیم تا با سران تشکیلاتی از هولیگان‌ها که متهم به جنایات جنگی شده بودند از نزدیک ملاقات کنیم و زمانی که در برزیل همراه با یکی از تشکیلات هواداری به سفری برای دیدن مسابقه‌ی تیم آن‌ها می‌رفتیم، شیشه‌ی اتوبوس‌مان در اثر تیراندازی هواداران دیوانه‌ی تیم حریف خُرد شد. در بخشی از کتاب دیوانه‌های فوتبال می‌خوانیم: آن‌ها در سال 1974 با ارتش یوگسلاوی درگیر شدند. صدها نفر از سربازانی که به اسپلیت سفر کرده بودند تا ستاره ‌سرخ را تشویق کنند، مورد هجوم اعضای دوآتشه‌ی تورسیدا قرار گرفتند. محلی‌ها به سرعت بر همتایان نظامی‌شان غلبه کردند و بر آن‌ها چیره شدند. البته این اتفاق به ‌لطف یک ژنرال و تفنگش روی داد که دستور داد سربازها تا نفر آخرشان از استادیوم بیرون بروند. آن پیروزی به ‌عنوان عامل رفتن تورسیدا به یک مرحله‌ی جدید عمل کرد. آن‌ها پیش از این تاریخ به‌ خاطر استقامت‌شان در جایگاه‌های استادیوم‌ها، پرچم‌ها و پارچه‌نوشته‌های‌شان، شعارها و ترانه‌های دمادم و پشت‌سرهم‌شان و هجوم‌های ترسناک به هواداران رقیب‌شان شناخته می‌شدند... ولی حالا در بیرون از استادیوم هم گردهمایی و اتحاد ر‌ا آغاز کردند. بزرگان تورسیدا حتا زمانی‌ هم که مسابقه‌ای برگزار نمی‌شد، باهم ملاقات می‌کردند. کافه‌هایی همچون کافه دوبدووینک به پادگان نیروهای تورسیدا تبدیل شد؛ درست کمی شبیه میخانه‌های طرفداران چلسی، یونایتد یا رنجرز در یک وقت ناهار یکشنبه... فقط با این تفاوت که بالکان‌ها در هفت روز هفته آن‌جا جمع می‌شدند. ملاقات‌های نیمه رسمی برای ساختن ترانه‌ها و شعارهای جدید، سازماندهی سفر برای بازی‌های خارج از خانه، برنامه‌ریزی برای غلبه بر تشکیلات هواداران تیم‌های رقیب و پیدا کردن راه‌هایی برای فریب دادن پلیس در آن‌جا برگزار می‌شد. آن‌ها باید برای بازی‌های خارج از خانه برنامه‌ریزی می‌کردند؛ چرا که در زمان بازی‌های خانگی، هیچ هواداری از تیم‌های دیگر جرئت آمدن به اسپلیت را نداشت!