دوقدم اين ور خط

رمان سرود سلیمان، نام رمانی است که تونی موریسون آن را در سال 1977 به رشته ی تحریر درآورد. رمان سرود سلیمان، داستان زندگی سیاه پوستی آمریکایی به نام میکن میلک من دد را روایت می کند که از تولد تا بزرگسالی در میشیگان گذران عمر کرده است. مردی عجیب و غریب در تلاشی بیهوده برای عملی کردن رویای پرواز، خود را از پشت بام خانه به پایین پرتاب کرده و جانش را از دست می دهد.

میلک من دد، کمی بعد از وقوع این حادثه در همسایگی شان، به دنیا می آید و مانند آن مرد، باقی عمرش را صرف پرواز و صعود به شرایطی بهتر خواهد کرد. تونی موریسون با نوشتن این رمان درخشان، داستانی به ظرافت و بی باکی آثار سال بلو و گابریل گارسیا مارکز خلق کرده است.

موریسون، همزمان با پیگیری داستان میلک من از شهری غبارگرفته تا موطن خانوادگی این شخصیت، کاراکترهای گوناگونی از بردگان، غیب گویان، شیادان، قاتلان و البته ساکنین دنیایی سیاه را به مخاطبین خود معرفی می کند.

کتاب «سپیده دمان همه چیز: تاریخ نوین بشریت» نوشته دیوید ونگرو و دیوید گریبر، یک اثر متفکرانه و بینش‌بخش است که به بازنگری و تفسیر مجدد تاریخ بشریت می‌پردازد. این کتاب، که توسط دو متفکر برجسته در زمینه‌های باستان‌شناسی و انسان‌شناسی نوشته شده، به خوانندگان دیدگاه‌های جدیدی در مورد ریشه‌ها و تحولات تاریخی جوامع بشری ارائه می‌دهد. ونگرو و گریبر در "سپیده دمان همه چیز" به چالش کشیدن تصورات رایج و قراردادی درباره‌ی تاریخ بشریت می‌پردازند. آن‌ها با استفاده از تحقیقات باستان‌شناسی، انسان‌شناسی و سایر علوم اجتماعی، به بررسی مفاهیمی مانند قدرت، اقتصاد، و تکامل اجتماعی می‌پردازند و نشان می‌دهند که چگونه درک ما از گذشته می‌تواند بر نحوه‌ی تعامل ما با حال و آینده تأثیر بگذارد. این کتاب به خوانندگان این فرصت را می‌دهد تا با تاریخ بشریت از منظری تازه و چندبعدی آشنا شوند. ونگرو و گریبر به بررسی دوران‌های مختلف تاریخی می‌پردازند، از جمع‌آوری‌گران دوران پارینه‌سنگی گرفته تا تمدن‌های باستانی و جوامع مدرن. آن‌ها به ویژه به این موضوع می‌پردازند که چگونه ساختارهای قدرت و نهادهای اجتماعی در طول تاریخ شکل گرفته و تکامل یافته‌اند. یکی از ویژگی‌های متمایز کننده‌ی "سپیده دمان همه چیز" این است که نویسندگان تلاش می‌کنند تا تاریخ را از منظری جهانی ببینند و از تمرکز صرف بر تاریخ غرب فراتر بروند. آن‌ها به بررسی تمدن‌های مختلف در سراسر جهان می‌پردازند و نشان می‌دهند که چگونه تعاملات فرهنگی و اقتصادی متقابل بر تکامل جوامع بشری تأثیر گذاشته‌اند. کتاب همچنین به چالش‌هایی که جوامع امروزی با آن روبرو هستند، می‌پردازد و به تأمل در مورد راه‌هایی برای رسیدن به یک آینده‌ی پایدارتر و عادلانه‌تر می‌انجامد. ونگرو و گریبر با ارائه‌ی تحلیل‌های دقیق و بینش‌های نوآورانه، به خوانندگان کمک می‌کنند تا تصویری گسترده‌تر از تاریخ بشریت داشته باشند و درک کنند که چگونه گذشته می‌تواند بر حال و آینده تأثیر بگذارد. «سپیده دمان همه چیز» برای دانشجویان تاریخ، انسان‌شناسی، باستان‌شناسی، و هر کسی که به دنبال درک بهتری از تاریخ جهانی و تأثیرات آن بر جهان امروزی است، یک منبع غنی و الهام‌بخش است. این کتاب با ترکیبی از تحلیل‌های عمیق و دیدگاه‌های جدید، یک مطالعه‌ی ضروری برای کسانی است که به دنبال فهمی عمیق‌تر از جایگاه بشر در جهان هستند. به گفته‌ی مارکس، رادیکال بودن یعنی به ریشه‌ی چیزها رسیدن و این ریشه در مورد انسان چیزی نیست جز خود انسان. در این معنا سپیده‌دمان همه چیز را می‌توان به صورت مضاعف روایتی رادیکال دانست. نخست، از آن رو که به ریشه‌های انسان و تاریخ انسانی می‌پردازد و در پی یافتن خصلت‌های بنیادین و فسخ‌ناپذیر جوامع انسانی در سپیده دمان تاریخ است، دوم از آن رو که در پرداختن به روایت‌های رایج و همه‌پسند این حوزه، هرگز سویه‌ی نقادی رادیکال را وانمی‌نهد. روایتی که در این کتاب می‌خوانیم، روایتی است رادیکال از همه چیز، از هر آن چه انسانی است و هر آن چه از انسان زدودنی نیست. روایتی از آزادی‌های بنیادین انسان که شاکله‌ی اصلی تمامی جوامع انسانی بوده است و با این همه همواره پس پشت دیوار ضخیم پیش‌فرض‌های فرگشت باور، اروپامحور و دولت‌محور روایت‌های رایج از تاریخ بشر پنهان مانده است.

سروش چیت ساز (1357) از داستان نویسان متفاوت معاصر است. او در آثاری که منتشر کرده تلاش داشته تا با استفاده از زبان، سوژه های بدیع و نوع روایتی تازه ، مخاطب را غافلگیر کند. چیت ساز پیش از این دو کتاب بارش سفره ماهی و نوبت سگها را منتشر کرده بود که دومی برنده ی جایزه ی بهترین مجموعه داستان جایزه ی مهرگان ادب شد. اولین رمان او، زل آفتاب، برآمده از جهانی است که در آن همه چیز در سایه ای از اضمحلال و غبار فرورفته و حالا باید این غبار زدوده شود. این کتاب داستان آدم هایی است داخل یک قاب عکس، عکسی که محور اثر میشود و راوی را بر آن می دارد تا در دالانهای مخوف زمان و مکان حرکت کند. داستان کشف عکس ها و مردگان و نیم زندگان است. اثری مکاشفه گونه در زیرزمینها و در کشف آدمهایی که نمی توان با قطعیت از بودن یا نبودنشان سخن گفت. رمان «زل آفتاب» اثری تودرتو و مملو از ارجاعات تاریخی است برای مخاطبی که می خواهد اثری متفاوت بخواند، با انواع رازها و نشانه ها. برای همین این رمان را برای مخاطب ماجراجوتر ادبیات میدانیم، که می خواهد بداند پشت این همه زمان مرده چه کس یا روایتی ایستاده است.