رهایی از نگرانی 10 راه حل ساده

این‌ پژوهش‌ تحلیلی‌ از روابط‌ ایالات‌ متحده‌ و ایران‌ در قرن‌ بیستم‌، با توجه‌ ویژه‌ به‌ بحران‌ ملی‌ شدن‌ تأسیسات‌ نفتی‌ بریتانیا در نیمه‌ قرن‌، ارائه‌ می‌کند. از این‌رو، کارنامه‌ محمد مصدِ را در کانون‌ توجه‌ خود قرار می‌دهد، که‌ طی‌ این‌ سال‌ها برای‌ رهایی‌ کشورش‌ از نفوذ بیگانه‌ مبارزه‌ کرد و خاطره‌اش‌ تا انقلاب‌ ایران‌ همچنان‌ بر مناسبات‌ واشنگتن‌ و تهران‌ سایه‌ افکند. سایه‌ محمد مصدِ سرانجام‌ رنگ‌ باخته‌ است‌. امروزه‌ نخست‌وزیر پیشین‌ و ملی‌گرای‌ ایران‌ در مقایسه‌ با آن‌ دسته‌ از هموطنانش‌ که‌ جمهوری‌ اسلامی‌ را برپا ساختند بی‌آزار به‌نظر می‌آید. اما اهمیتی‌ که‌ او برای‌ چند دهه‌ در تفکر رسمی‌ پیدا کرد اغلب‌ از سوی‌ ناظران‌ سطحی‌نگر روابط ایالات‌ متحده‌ و ایران‌ نادیده‌ گرفته‌ می‌شد. در سراسر این‌ کتاب‌ دیدگاه‌های‌ غربی‌ در باره‌ ایران‌ و ایرانیان‌ (و به‌ طور ضمنی‌ در باره‌ سایر ملل‌ غیرغربی‌)، که‌ رفتار در مناسبات‌ بین‌المللی‌ را تحت‌ تأثیر قرار داد ــ و هنوز هم‌ تحت‌ تأثیر قرار می‌دهد ــ مورد بررسی‌ قرار می‌گیرد.

آبراهام لینکُلن، در ٢٢ فوریه ١٨٦١، کمى پس از آن‏که به عنوان شانزدهمین رئیس‏جمهور ایالات متحده بر سر کار آمد، در «تالار استقلال» در فیلادلفیا یک سخنرانى‏ایراد کرد که در بخشى از آن گفت: من هیچ گاه به لحاظ سیاسى احساسى نداشته‏ام که ازنظرات ابراز شده در اعلامیه استقلال برنخاسته باشد. اغلب به زحماتى اندیشیده‏ام که‏افسران و سربازان ارتش در کسب این استقلال متحمل شدند. اغلب از خودم پرسیده‏ام‏که این چه اصل یا ایده بزرگى بود که این اتحاد گروه ایالت‏هارا براى چنین مدت‏درازى استوار نگه داشته است. وقتى مردى با چنان فراست و شرافت درخشان به یک سند سیاسى خاص چنین ابرازدین مى‏کند، بیانگر عظمت آن سند و مؤلف آن است. لینکلن به راستى براى مردى که‏اعلامیه استقلال را نوشت، یعنى توماس جفرسون، ارج و احترام والایى قایل بود. لینکلن مى‏دانست انقلابى که باعث پیدایش ایالات متحده شد حاصل کوششى‏ دسته‏‌جمعى بود، و نیازمند «زحمات» نه تنها «افسران و سربازان»، بلکه‏قانونگذاران، مغازه‏داران، کشاورزان، و بى‏شمارى دیگران نیز بود. با این حال «اصل یاایده بزرگ» پشت این انقلاب را یک مرد در چند ماده جاویدان بیان داشته است. جفرسون، در سندى که استقلال آمریکا را به جهان اعلام داشته بود، موفق شده بودجوهره اصلى آرزوهاى انسان را براى آزادى، سلوک عادلانه، و خودمختارى بگنجاند.او با انجام دادن این کار، خود را به مثابه شخصیتى والا و مورد ستایش براى نسل‏هاى‏آینده تثبیت کرد. لینکلن نیز به یقین از جهتى به جفرسون به همین گونه مى‏نگریست -فراتر از صرفاً یک انسان، به مثابه یک نماد، شاید نماد آمریکایى نمونه. «جالب‏آن‏که بعدها زمانى فرا رسید که به خود لینکلن نیز به همین شیوه نگریسته مى‏شد.»