رهبران جهان باستان (3) خشایارشا

از زمان ورود روش نت‌نویسی غربی به ایران و استفاده از آن برای مکتوب‌کردن موسیقی ایرانی، مراحل مختلفی طی شده است تا پذیرفتن و درک این‌که نت‌نویسی و قواعد آن، قوانین آسمانی و ابدی نیستند، بلکه سیستمی برای نوشتن تفکرات موسیقایی و فنون نوازندگی با هدف ثبت و انتقال آن‌ها هستند. این کتاب به روش نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی نوشته شده است؛ همان روشی که سال‌ها پیش توسط مؤلف ابداع و برای نگارش ردیف میرزا عبدالله به کار گرفته شد. در نگارش این ردیف از لحاظ ترتیب و نظم گوشه‌ها و جملات و حالت‌ها و زمانبندی‌ها و انگشت‌گذاری‌ها و مضراب‌گذاری‌ها و بسیاری نکات ظریف در تزیینات و غیره، به‌طور اخص، از چهار منبع استفاده شده است: آموخته‌های مؤلف از آموزش مستقیم از استاد شهنازی، نوار به‌جامانده از اجرای استاد شهنازی از این ردیف، نت‌نویسی حبیب‌الله صالحی،‌ و نت‌نویسی فرهاد ارژنگی. علی‌اکبر شهنازی ضمن‌آن‌که سنت پدر را در حفظ و تداوم میراث شفاهی موسیقی ایرانی و آموزش سینه‌به‌سینه‌ی ردیف ادامه داد، رپرتوار آموزشی‌اش را همگام با تحولات روز به‌سوی مدرنیته و با حفظ خصوصیات اصیل موسیقی ایرانی روزآمد ساخت. او این رپرتوار جدید را در مقابل ردیف پدرش ــ که به آن ردیف کلاسیک می‌گفت ــ «ردیف دوره‌ی عالی» نامید. در این ردیف، قطعات ضربی ــ در واقع نوع جدید چهارمضراب ــ بیشتر شده و آن را از دیگر ردیف‌ها متنوع‌تر ساخته است. در بخش‌های آوازی ردیف عالی نیز گوشه‌های اصلی یا شاه‌گوشه‌ها انتخاب شده و گه‌گاه به گوشه‌هایی با تم ملودیک یا وزن عروضی مشخص اشاره می‌شود. ردیف دوره عالی علی‌اکبر شهنازی (نت‌نویسی آموزشی و تحلیلی) - انتشارات نی