رهبران جهان باستان (3) خشایارشا

معرفی کتاب لیبرالیسم و نارضایتی های آن کتابی کوتاه درباره چالش‌های لیبرالیسم از راست و چپ اثر نویسنده پرفروش «منشأ نظم سیاسی».لیبرالیسم کلاسیک در وضعیت بحرانی است. لیبرالیسم که در پی جنگ های اروپا بر سر مذهب و ناسیونالیسم ایجاد شد، سیستمی برای اداره جوامع مختلف است که بر اساس اصول اساسی برابری و حاکمیت قانون استوار است. این بر حقوق افراد برای پیگیری اشکال شادی خود بدون تعرض توسط دولت تأکید می کند.بر کسی پوشیده نیست که لیبرالیسم همیشه به آرمان های خود عمل نمی کند. در آمریکا، بسیاری از مردم از برابری در برابر قانون محروم بودند. افرادی که به عنوان انسان های کامل و شایسته حقوق جهانی به حساب می آیند، قرن ها مورد مناقشه قرار داشتند، و تنها اخیرا این دایره به زنان، آمریکایی های آفریقایی تبار، LGBTQ+ و دیگران گسترش یافته است. محافظه کاران شکایت دارند که لیبرالیسم زندگی مشترک را از معنا تهی می کند. همانطور که فیلسوف سیاسی مشهور فرانسیس فوکویاما در کتاب لیبرالیسم و نارضایتی‌های آن نشان می‌دهد، اصول لیبرالیسم نیز در دهه‌های اخیر از سوی راست و چپ به افراط‌های جدید کشیده شده است: نئولیبرال‌ها کیش آزادی اقتصادی ایجاد کردند و مترقی‌ها بر روی آن تمرکز کردند. هویت بر جهانی بودن انسان به عنوان محور بینش سیاسی آنها. فوکویاما استدلال می کند که نتیجه شکست جامعه مدنی ما و خطر فزاینده ای برای دموکراسی ما بوده است.در این گزارش کوتاه و روشن از نارضایتی‌های سیاسی کنونی ما، فوکویاما دفاعی اساسی از لیبرالیسم احیا شده برای قرن بیست و یکم ارائه می‌کند.

گذرگاه‌های‌ تاریخ‌ طرح‌ کلی‌ فرایندهای‌ تاریخ‌ را از دوره‌ دیرینه‌ سنگی‌ تا به‌ امروز پی‌ می‌گیرد و برداشتی‌ کلی‌، موجز، بی‌همتا و خواندنی‌ از سراسر تاریخ‌ انسان‌ و قوانین‌ حاکم‌ بر آن‌ به‌ دست‌ می‌دهد. این‌ کتاب‌ پژوهشی‌ گسترده‌ و بلندپروازانه‌ است‌ که‌ نظریه‌ تحول‌ اجتماعی‌ مارکس‌ را پایه‌ راه‌جویی‌های‌ تازه‌ خود قرار می‌دهد. اما پروفسور دیاکونف‌ پنج‌ مرحله‌ تحولی‌ مارکس‌ را به‌ هشت‌ مرحله‌ گسترش‌ داده‌ است‌. از آن‌ گذشته‌ و برخلاف‌ مارکس‌، پروفسور دیاکونف‌ نمی‌پذیرد که‌گذار ما از یک‌ مرحله‌ به‌ مرحله‌ بعدی‌ با ستیزه‌ و انقلاب‌ اجتماعی‌ مشخص‌ می‌شود و بر آن‌ است‌ که‌ این‌ گذارها گاهی‌ با مسالمت‌ و آرامش‌ انجام‌ می‌پذیرد. توجه‌ پروفسور دیاکونف‌ تنها به‌ ابعاد اقتصادی‌ و اقتصادی‌ ـ اجتماعی‌ تحول‌ محدود نمی‌ماند، بلکه‌ عوامل‌ قومی‌، فرهنگی‌، مذهبی‌ و نظامی‌ ـ فن‌آورانه‌ای‌ را نیز که‌ طی‌ قرن‌ها دوام‌ آورده‌ است‌ به‌ تفصیل‌ می‌کاود. پروفسور دیاکونف‌ همچنین‌ این‌ نظر را نمی‌پذیرد که‌ تحول‌ اجتماعی‌ حتماً و الزاماً نشانه‌ پیشرفت‌ است‌ و نشان‌ می‌دهد که‌ چگونه‌ «هر پیشرفتی‌ در عین‌ حال‌ یک‌ پسرفت‌ است‌.» سرانجام‌ کتاب‌ با ارایه‌ چشم‌اندازی‌ از آینده‌ انسان‌ پایان‌ می‌یابد و نتیجه‌گیری‌ در این‌ باره‌ را که‌ آینده‌ چه‌ در بر خواهد داشت‌ به‌ خواننده‌ وامی‌گذارد. خواننده‌ همچنان‌ که‌ همراه‌ کتاب‌ از مراحل‌ گوناگون‌ تاریخی‌ می‌گذرد، با پژوهشی‌ سترگ‌ و تأمل‌برانگیز از فرایند تاریخ‌ نوع‌ انسان‌ مواجه‌ می‌شود که‌ پس‌ از توین‌بی‌ مهم‌ترین‌ اثر تاریخی‌ هوشمندانه جهان‌ به‌ شمار می‌آید. ایگور ام‌. دیاکونف‌ استاد ممتاز موسسه‌ شرِشناسی‌ دانشگاه‌ سن‌ پترزبورگ‌ و صاحب‌ تألیفات‌ عالمانه‌ بسیاری‌ از جمله‌ تاریخ‌ ماد، دوره‌ سه‌ جلدی‌ تاریخ‌ جهان‌ باستان‌ (١٩٨٩)، که‌ او سرویراستار آن‌ بود، و اسطوره‌های‌ باستانی‌ شرِ و غرب‌ (١٩٩٣) است‌.