روح القدس

محمود محمود الغراب در کتاب عشق و عرفان از دیدگاه ابن عربی برخی از آرای ابن عربی را در باب عشق و عرفان شرح داده است. ابن‌عربی (با نام کامل شیخ اکبر محیی‌الدین) را فیلسوف بزرگ اندلسی دمشقی و از بزرگ‌ترین فیلسوفیان صوفیه در اسلام می‌دانند. او در شهر مرسیه در کشور اندلس (اسپانیای کنونی) و در سال ۵۶۸ هجری به دنیا آمد. در جوانی به اشبیلیه، پایتخت اندلس، سفر کرد و تا ۳۸سالگی همان‌جا زندگی کرد؛ سپس سفر به مشرق‌زمین را آغاز کرد. در یکی از سفرهایش به مکه به زیارت خانهٔ خدا مشرف شد و پس از آن در مجاورت خانهٔ خدا سکنی گزید. ابن عربی در طول زندگی با بسیاری از دانشمندان و علمای دینی آشنا شد. تلاش‌های او در طول عمرش سبب شد تا تصوف به زبان فلسفه درآید. در طول زندگی و به‌ویژه پس از مرگش بود که بسیاری از صاحب‌نظرانْ ابن‌عربی را متهم ساخته و کافر خواندند. علت این باور نداشتن درک کافی از علوم صوفیه بود. چنین برخوردی با ابن‌عربی سبب شد تا برخی از علمای بزرگ اسلام به دفاع از او برخواسته و تا امروز از او دفاع کنند. ابن عربی پس از ۳۵ سال زندگی در مجاورت خانهٔ خدا به قونیه سفر کرد و مدتی در این شهر زندگی کرد. پس از آن به دمشق بازگشت و تا هنگام وفات در این شهر ماند. کتاب «فتوحات مکیه» یکی از آثار بسیار طولانی و مکتوب اوست.