ریکور

اسکات‌ لش‌ جامعه‌شناسی‌ پست‌مدرنیسم‌ را در وهله‌ اول‌ به‌ این‌ قصد نوشته‌ است‌ که‌ به‌ شیوه‌ ماکس‌ وبر از مدرنیسم‌ و مدرنیته‌ و پست‌مدرنیسم‌ «نمونه‌های‌ ایده‌آلی‌» به‌دست‌ دهد. و باز به‌ همین‌ شیوه‌ «پیوندهای‌ گزیده‌» آن‌ها را با ساختارهای‌ اقتصادی‌ ـ اجتماعی‌ بنمایاند و نیز با استعانت‌ از شیوه‌ مارکس‌، به‌ تحولاتی‌ بپردازد که‌ در صورت‌بندی‌های‌ اقتصادی‌ ـ اجتماعی‌ جوامع‌ غربی‌ رخ‌ داد و منجر به‌ شکل‌گیری‌ این‌ «پارادایم‌»های‌ فرهنگی‌ شد. «اسکات‌لش‌» تمایزی‌ می‌گذارد بین‌ مدرنیسم‌ و پست‌مدرنیسم‌ به‌ لحاظ‌ تفکیک‌ و تفکیک‌زدایی‌، به‌ این‌ معنی‌ که‌ در مدرنیسم‌ بین‌ حوزه‌های‌ مختلف‌ جامعه‌، تفکیک‌، رخ‌ می‌دهد و حوزه‌های‌ اخلاقی‌، اجتماعی‌، فرهنگی‌، اقتصادی‌ از هم‌ جدا می‌شوند و به‌ استقلال‌ می‌رسند. سپس‌ در پست‌مدرنیسم‌ این‌ حوزه‌ها دوباره‌ درهم‌ می‌شوند و به‌ قول‌ بودریار، درهم‌ فرو می‌ریزند و تفکیک‌زدایی‌ می‌شوند. کتاب‌ جامعه‌شناسی‌ پست‌مدرنیسم‌ به‌ زودی‌ توسط‌ انتشارات‌ ققنوس‌ منتشر خواهد شد.

گذرگاه‌های‌ تاریخ‌ طرح‌ کلی‌ فرایندهای‌ تاریخ‌ را از دوره‌ دیرینه‌ سنگی‌ تا به‌ امروز پی‌ می‌گیرد و برداشتی‌ کلی‌، موجز، بی‌همتا و خواندنی‌ از سراسر تاریخ‌ انسان‌ و قوانین‌ حاکم‌ بر آن‌ به‌ دست‌ می‌دهد. این‌ کتاب‌ پژوهشی‌ گسترده‌ و بلندپروازانه‌ است‌ که‌ نظریه‌ تحول‌ اجتماعی‌ مارکس‌ را پایه‌ راه‌جویی‌های‌ تازه‌ خود قرار می‌دهد. اما پروفسور دیاکونف‌ پنج‌ مرحله‌ تحولی‌ مارکس‌ را به‌ هشت‌ مرحله‌ گسترش‌ داده‌ است‌. از آن‌ گذشته‌ و برخلاف‌ مارکس‌، پروفسور دیاکونف‌ نمی‌پذیرد که‌گذار ما از یک‌ مرحله‌ به‌ مرحله‌ بعدی‌ با ستیزه‌ و انقلاب‌ اجتماعی‌ مشخص‌ می‌شود و بر آن‌ است‌ که‌ این‌ گذارها گاهی‌ با مسالمت‌ و آرامش‌ انجام‌ می‌پذیرد. توجه‌ پروفسور دیاکونف‌ تنها به‌ ابعاد اقتصادی‌ و اقتصادی‌ ـ اجتماعی‌ تحول‌ محدود نمی‌ماند، بلکه‌ عوامل‌ قومی‌، فرهنگی‌، مذهبی‌ و نظامی‌ ـ فن‌آورانه‌ای‌ را نیز که‌ طی‌ قرن‌ها دوام‌ آورده‌ است‌ به‌ تفصیل‌ می‌کاود. پروفسور دیاکونف‌ همچنین‌ این‌ نظر را نمی‌پذیرد که‌ تحول‌ اجتماعی‌ حتماً و الزاماً نشانه‌ پیشرفت‌ است‌ و نشان‌ می‌دهد که‌ چگونه‌ «هر پیشرفتی‌ در عین‌ حال‌ یک‌ پسرفت‌ است‌.» سرانجام‌ کتاب‌ با ارایه‌ چشم‌اندازی‌ از آینده‌ انسان‌ پایان‌ می‌یابد و نتیجه‌گیری‌ در این‌ باره‌ را که‌ آینده‌ چه‌ در بر خواهد داشت‌ به‌ خواننده‌ وامی‌گذارد. خواننده‌ همچنان‌ که‌ همراه‌ کتاب‌ از مراحل‌ گوناگون‌ تاریخی‌ می‌گذرد، با پژوهشی‌ سترگ‌ و تأمل‌برانگیز از فرایند تاریخ‌ نوع‌ انسان‌ مواجه‌ می‌شود که‌ پس‌ از توین‌بی‌ مهم‌ترین‌ اثر تاریخی‌ هوشمندانه جهان‌ به‌ شمار می‌آید. ایگور ام‌. دیاکونف‌ استاد ممتاز موسسه‌ شرِشناسی‌ دانشگاه‌ سن‌ پترزبورگ‌ و صاحب‌ تألیفات‌ عالمانه‌ بسیاری‌ از جمله‌ تاریخ‌ ماد، دوره‌ سه‌ جلدی‌ تاریخ‌ جهان‌ باستان‌ (١٩٨٩)، که‌ او سرویراستار آن‌ بود، و اسطوره‌های‌ باستانی‌ شرِ و غرب‌ (١٩٩٣) است‌.

جاستین اسكیری در این كتاب ابعاد مختلف این رابطه و تفسیرهای مختلف دكارت‌پژوهان را بررسی و تلاش می‌كند به پرسش‌ها و بدفهمی‌های موجود پاسخ بگوید. آیا دكارت به دو جوهر متفاوت قایل است كه صفتِ یكی مادی بودن و امتداد است و صفتِ دیگری غیرمادی بودن؟ دكارت دوگانه‌انگار است یا یگانه‌انگار؟ وحدتِ نفس-بدن چگونه امكان‌پذیر است؟ آیا نسبت پیوند نفس و بدن علّی است؟ اساساً دكارت چه فهمی از جوهر و اعراض دارد و آن‌ها را چگونه تعریف می‌كند و تفاوت تعریف او با تعریف مدرسی‌ها در چیست؟ اجسام دكارتی چیستند و آیا اجسامِ جزئی جوهرند؟ در نهایت ماهیتِ انسان را در مابعدالطبیعه دكارت چگونه باید فهمید؟ خوانندگان گرامی می‌توانند بحث درباره این پرسش‌ها را در كتاب «دكارت و مابعدالطبیعه ماهیت انسان» دنبال كنند.