زوال فرشته

زیگموند فروید، بنیان‌گذار مکتب روانکاوی، با ارائه دیدگاه‌های نوآورانه و بحث‌برانگیز درباره روان انسان، مسائل روزمره و جنسی، افق‌های جدیدی را در علم روانشناسی گشود. این کتاب، مجموعه‌ای ارزشمند از سخنرانی‌های او در دانشگاه وین طی سال‌های 1915 تا 1917 است که به‌عنوان یکی از آثار کلاسیک و محبوب در معرفی نظریات مکتب روانکاوی، شناخته می‌شود. این کتاب برای مخاطبان عمومی اما علاقه‌مند به روانکاوی نوشته شده و مفاهیم اساسی نظریه فروید را به زبانی ساده و جذاب تشریح می‌کند. کتاب از سه بخش اصلی تشکیل شده است: اعمال سهوی، رویاها و نظریه عمومی نوروزها که در مجموع شامل 28 درس است. در بخش اول، فروید به بررسی اعمال سهوی می‌پردازد. او معتقد است این اعمال که به ظاهر بی‌اهمیت و تصادفی به نظر می‌رسند، در واقع ریشه در ناخودآگاه دارند و می‌توانند اطلاعات ارزشمندی درباره روان فرد ارائه دهند. فروید با ارائه مثال‌های متعدد، نشان می‌دهد چگونه لغزش‌های زبانی، فراموشی‌ها و اشتباهات به ظاهر ساده می‌توانند بازتابی از تمایلات و تعارضات درونی باشند. بخش دوم کتاب به موضوع رویاها اختصاص دارد. فروید رویاها را شاهراه ورود به ناخودآگاه می‌داند و به تفصیل درباره تکنیک‌های تعبیر رویا، محتوای آشکار و پنهان رویاها، سانسور و نمادپردازی در رویا بحث می‌کند. او همچنین به تحلیل چند رویای نمونه می‌پردازد تا نشان دهد چگونه رویاها می‌توانند آرزوها و تمایلات سرکوب‌شده را منعکس کنند. در بخش سوم، فروید نظریه عمومی نوروزها را مطرح می‌کند. او به بررسی مفاهیمی چون مقاومت، سرکوبی، زندگی جنسی انسان، رشد لیبیدو و سازمان‌یافتگی‌های جنسی می‌پردازد. همچنین مفهوم اضطراب، نظریه انتقال و اصول درمان روانکاوی را تشریح می‌کند. فروید در این بخش نشان می‌دهد چگونه تجارب دوران کودکی و تعارضات ناخودآگاه می‌توانند منجر به شکل‌گیری نوروزها در بزرگسالی شوند. یکی از نکات برجسته این کتاب، تأکید فروید بر اهمیت گفت‌وگو در فرایند روانکاوی است. او روانکاوی را فرایندی متمایز معرفی می‌کند که در آن، تبادل کلام میان بیمار و روانکاو نقش اساسی دارد. روانکاو با طرح پرسش‌ها و ارائه توصیه‌هایی سعی در هدایت فرایند فکری بیمار و کشف محتویات ناخودآگاه او دارد. این کتاب علی‌رغم کلاسیک بودن، همچنان اثری مهم و تأثیرگذار در حوزه روانشناسی محسوب می‌شود. زبان روان و قابل فهم آن، باعث شده است که خواننده عادی و کم‌آشنا نسبت به دانش روانشناسی نیز بتواند با مفاهیم پیچیده روانکاوی ارتباط برقرار کند. فروید در این کتاب نشان می‌دهد چگونه نظریات او می‌تواند در درک رفتارهای روزمره، رویاها و مشکلات روانی کاربرد داشته باشد. در واقع این کتاب، مفاهیم اساسی روانکاوی فروید را معرفی می‌کند و در‌ عین کلاسیک بودن محتوای آن، میتوان از دلنشینی و سلاست متن آن، بهره بسیاری در زندگی روزمره جست. . . . .

معرفی کتاب زندگی در راه در یکی از روزهای اوایل تابستان ۱۳۸۲ با علی اشرف درویشیان در نشر چشمه وعده دیدار داشتم. آن روز قرار بود درویشیان مرا به یکی دیگر از یاران مصطفی شعاعیان معرفی کند. به اتفاق قدم زنان راهی ساختمانی شدیم که در کوچه ای منشعب از خیابان فلسطین واقع شده بود. وقتی برای اولین بار با پرویز مختاری در دفتر کارش روبرو شدم سیمای مردی را دیدم که با موی سفید و سبیل معروفش همانند عارفی جلوه می نمود. این را در همان دیدار نخست به او گفتم، خندید و خاطره های از گذر عمرش تعریف کرد که بی ارتباط با تصور من نبود. در ادامه آشنایی با گذشته اش فراز و نشیب های زندگیش را تلفیق غریبی از مبارزه سیاسی، احساس مسئولیت در روابط اجتماعی و تلاش برای پیشرفت در زندگی شخصی یافتم، نمونه ای قابل توجه در میان سرنوشت هم نسلانش که کنش سیاسی هیچ گاه او را از احساس مسئولیت در محیط کار و خانواده باز نداشت.

“واروژان” نامی است آشنا در عرصه ی آهنگ سازی و تنظیم آن که به شخصیتی بزرگ در آسمان هنر ایران به نام “واروژ هاخباندیان” اختصاص دارد. ثبت زندگی و فعالیت های حرفه ای این هنرمند ارمنی تبار، در کتابی که عنوانش نام “واروژان” را بر جلد دارد، توسط “حسین عصاران” صورت گرفته و این اثر علاوه بر این یک پژوهش ادبی مهم است، نوعی تاریخ نگاری از موسیقی ایران نیز به حساب می آید. ”واروژان” پس از اتمام تحصیل، به مدرسه ی موسیقی رفت و پس از کسب مهارت لازم، قطعاتی را آهنگسازی و تنظیم کرد که هنوز هم از جایگاه ویژه ای در صنعت موسیقی کشور برخوردارند. با اینکه بسیاری از موسیقی های برجسته از ذهن خلاق “واروژان” نشات گرفته بود، اما او تا مدت ها از نام خود برای ارائه ی آثارش استفاده نکرد. او از معدود آهنگسازانی بود که سبک منحصر به فرد خود را در موسیقی ایرانی حفظ کرد و نه به تاسی از جریان موسیقی روز دنیا و نه بر اساس موسیقی سنتی به تنظیم آهنگ نپرداخت. به این ترتیب امضای واروژان پای ترانه ها و آهنگ های مشهوری همچون “بوی خوب گندم”، “شام آخر”، “شب زده”، “کندو”، “ماه پیشونی”، “برادرجان” و “سلطان صاحبقران” باقی مانده و این ترانه های شنیدنی همچنان شنوندگان خود را به شوق می آورند. ”حسین عصاران” این اثر را از گفت و گو با نزدیک ترین همراهان و دوستان “واروژان” به رشته ی تحریر درآورده که از جمله ی این افراد می توان به “شهیار قنبری”، “حسن شماعی زاده”، “بابک بیات” و “اسفندیار منفرد زاده” اشاره نمود. “حسین عصاران” به منابع تحقیقی خود وفادار بوده و متون برگزیده برای این کتاب، عینا از مجلات و روزنامه ها و برنامه های رادیویی و تلویزیونی وارد کتاب شده اند. اثر همچنین حاوی تصاویر و عکس های مربوط به “واروژان”است که در اختیار دوستداران این هنرمند بزرگ عرصه ی موسیقی قرار گرفته است. .