سارای همه

دراواخر سال ١٩٣٠ خارمس تعدادی ازقطعات کوتاه نثر ونمایشنامه‌های خود را در یک دفتر ساده پاکنویس کرد. مجموعه آثاری که در این دفتر آمده‌اند غالباً (باجوهرمشکی) از دفترها و چرکنویس‌های دیگر پاکنویس شده‌اند و معمولاً نسبت به نسخهاول کمی ویرایش شده اند. دانیل خارمس از نویسندگانی بود که قربانی خشونت دستگاه پلیس یرژیم استالین شد. او سه بار دستگیر شد که هر سه بار هم ژوزف استالین بر این دستگیری‌ها نظارت داشت. اولین باردرسال ١٩٣١ به اتهام عضویت درگروه نویسندگان کودک ضدشوروی، بار دوم به بهانه فروشندگی در بازار سیاهی مشکوک درسال ١٩٣٥ و در نهایت در سال ١٩٤١ هنگامی که ارتش آلمان به اتحاد جماهیر شوروی حمله کرد و تمام کسانی که سابقه محکومیت سیاسی داشتند در سراسر کشور و همینطور لنینگراد به دلیل احتمال خیانت به کشور دستگیر شدند . حقایق بسیاری در مورد قربانی شدن خارمس به دست رژیم شوروی برای گفتن وجود دارد. این کتاب دستنوشته‌های مردی است که داستان‌ها، حکایت‌ها و تمثیل‌هایش، تفسیری است بر خشونت قدرت و پوچی زندگی از دید حزب کمونیست در شوروی سابق.

«خانه آرزوها» رمانی مهیج و خواندنی از زندگی رامسس سوم فرعون مصر است. در حدود ١٢ قرن قبل از میلاد مسیح دومین پادشاه سلسله بیستم فراعنه و آخرین فرمانروای بزرگ «امپراتوری جدید» پیکارهای متعددی علیه «مردم دریا» انجام داده و طرح های عمرانی عظیمی از جمله طرح «مدینه – هابو» را راه اندازی کرده است. در این زمان «طو» دخترکی روستایی با چشمان آبی، رویای افق‌های دیگر و سواحلی دیگر را – بجز آن قسمت از نیل که روی آن متولد شده است – در سر می‌پروراند. ناراضی از سرنوشتی که از پیش برایش در نظر گرفته شده است. به کمک برادرش – کاتب آینده پرستشگاه محلی – و پنهان از نگاه پدر و مادرش، خواندن و نوشتن می‌آموزد و با شور و شوق بسیار گوشه کوچکی از علم پزشکی را از مادرش که قابله روستایشان بوده فرا می گیرد. درست لحظه‌ای که یکبار دیگر از آینده‌اش دلسرد و نومید می‌شود، مردی مرموز به رنگ‌پریدگی ماه و سراپا سفیدپوش سوار بر زورقی مجلل و با شکوه ظاهر می‌شود… این مرد عجیب که غیبگوی بزرگ سرزمین و پزشک مخصوص فرعون است، «طو» را همراه خود به پایتخت می‌برد و او را دستیار خویش می‌کند و… «پولین گج» نویسنده کانادایی با نوشتن کتاب‌های «فرزندان خورشید»، «آرامگاه ساکارا» و بخصوص،‌ «بانوی نیل» شهرتی جهانی پیدا کرده است. «خانه آروزها» خواننده را از روستایی خشک و دورافتاده واقع در جنوب مصر به پایتخت و دربار فرعون می‌برد و او را با رویدادهای شگفتی آشنا می‌کند. این کتاب در ٥٩٢ صفحه و با قیمت ٦٧٠٠ تومان با اندازه رقعی وارد بازار کتاب شد.

داستان حاوی سه بخش از زندگی زنی آشفته که وقایع و رویدادهای زندگی‌اش را در دوران قبل از سال ٥٧، انقلاب ٥٧، و بعد از آن به خصوص جنگ و پیامدهای آن بازگو می‌کند. در قسمتی از این کتاب می‌خوانیم: حال و هوای این شهر با این فاصله کم با شهر من به اندازه فاصله این دنیا و آن دنیا. شاید هم بهشت و جهنم. مردهای شهر من. عمویم. یک دیکتاتور. اگر زنی اسم سینما را بیاورد، از نظر او خونش مباح است. تازه او که یک آدمِ باسواد است و از توده‌ای‌های سال سی و دو. کلی هم به خودش افتخار می‌کند. با وجود آن‌همه نوازش که از کودکی جای دست‌هاش روی سرم باقی مانده. و تنها حامی ما از دور و نزدیک. و همیشه تاریکی، تنهایی و بی‌پدری را برایمان از جان مایه گذاشته. ولی ترسی از او با من است. همیشه احساس می‌کنم پشتِ سرم دارد راه می‌آید و مرا می‌پاید. همین حالا اگر پیدایش شود؟!... این رمان برنده پنجمین دوره جایزه پروین اعتصامی و همچنین نامزد نهایی جایزه دوسالانه مهرگان ادب، ٩٢ است. نقدی بر این کتاب

عصیان، شکل‌ها و کیفیت‌های مختلفی دارد. گاه آن قدر نیرومند و علنی است که مانند فریادی در سکوت، همه را به آنی متوجه می‌کند و گاه به این شدت و نیرو نیست، اما هست، وجود دارد، دیده می‌شود، هر چند کند و ملایم. هر عصیانگر نیز ظرفیت‌های خاص خود را دارد و بنا به آن ظرفیت، عصیانش نمود پیدا می‌کند. "ولگا" شخصیت محوری رمان، عصیانگر است. عصیانگری به شیوه خود. او مطابق تربیت و خواسته خود پیش می‌رود. به نظم نادلخواه تن نمی‌دهد. بارها می‌افتد، سقوط می‌کند، اما نمی‌شکند، برمی‌خیزد، شاید نرمی و انعطاف‌ زنانگی در این نشکستن، خم شدن اما دوباره راست شدن بی‌تأثیر نباشد. نویسنده سعی بر این دارد که جانبداری احتمالی خواننده را از ولگا به عهده خود این شخصیت بگذارد و علاقه‌ای برای تهییج و علامت دادن به خواننده ندارد. "از شیطان آموخت و سوزاند" احتیاجی به این ندارد تا در انطباقش با تئوری‌ها، بررسی و تشریح شود. چرا که نویسنده طرحی درانداخته است که تئوریسین‌های ادبیات و جامعه‌شناسی باید به آن رجوع کنند. مصداق‌ها را از آن بگیرند و براساس آن تئوری‌های نو بنا نهند.