ساعت نحس

معرفی کتاب بی یاد تو هرگز … کودتا نعل بالنعل طبق خبری که ما داده بودیم انجام می‌شد ولی به سبب همان افشاگری‌ها عقیم می‌ماند، اطرافیان مصدق، این نارسیس‌های ایرانی که عاشق آئینه بودند برای دیدن تصویرهای خود، چنین گمان می‌کردند که آنها عامل این پیروزی مصدق بوده‌اند و مقابل آئینه بیشتر باد به گلو می‌انداختند. ولی شکست شاه در کودتای 25 مرداد که منجر به فرارش از ایران گردید، حتی از شکست 30ام تیرماه 31 بزرگتر و مفتضحانه‌تر بود. جز اینکه مصدق این زمان مطلقآ نقش تاریخی خود را از یاد برد و مانند هملت که در لحظه کشتن قاتل پدر خود دچار تردید شد، شمشیرش را غلاف کرد و ملت را از یک فرصت بزرگ محروم ساخت. مردی که تا آن لحظه بی‌پروا آمده بود اینک مانند کودکی که از سایه خود بر دیوار اطاق دچار ترس شده عقب نشست. عوض مراجعه به آراء عمومی مردم جهت جمهوری، دنبال فکر شورای نیابت سلطنت رفت و با این عملش مثل گاو نه من شیری که ظرف شیر را بعد از آنکه لب به لب پر شد با لگد برمی‌گرداند، تاریخ ایران را به باد داد. .

کتاب «روشنفکران فرانسه علیه چپ» با زیرعنوان «برهۀ ضد توتالیتر دهه‌ی 1970» نوشته‌ی مایکل اسکات کریستوفرسن، یک بررسی و تحقیق انتقادی از تغییرات ایدئولوژیک روشنفکران فرانسوی در نیمه‌ی دوم دهه 1970 است. این کتاب با هدف بررسی این موضوع نوشته شده است که چگونه بخش قابل توجهی از روشنفکران چپ فرانسوی، که قبلا با کمونیسم، مارکسیسم و سیاست‌های انقلابی همسو و موافق بودند، از طریق نقد توتالیتاریسمی که نحله های چپ منجر به آن شده بودند، شروع به محکوم کردن این ایدئولوژی‌ها کردند. در باب این تحول، نویسندۀ کتاب، کریستوفرسن این روایت غالب را نمی‌پذیرد که این تغییر یک گسست ناگهانی بود که صرفا با انتشار «مجمع‌الجزایر گولاگ» الکساندر سولژنیتسین ایجاد شد. در عوض، او نشان می‌دهد که جنبش ضد توتالیتر فرانسه نقطه اوج یک سری انتقادات دموکراتیک مستقیم از کمونیسم و تجدیدنظر در پروژه انقلابی بود که از سال 1956 درحال توسعه بود. این دیدگاه کریستوفرسن جایگزین مهمی برای تاریخ‌های نوشته شدۀ اخیر محسوب می‌شود که با اشاره به فقدان آشکار فرانسه در حوزۀ سنت لیبرال تلاش کرده‌اند مسیر سیاست روشنفکری فرانسه را توضیح دهند. از طرف دیگر، کتاب «روشنفکران فرانسه علیه چپ»، فقط یک روایت تاریخی نیست. این کتاب همچنین به‌عنوان یک مطالعه‌ی جامعه‌شناختی محسوب می‌گردد که بینش‌هایی را در‌مورد جامعه‌شناسی سیاسی روشنفکران چپ ارائه می‌دهد. با تمام این اوصاف، این کتاب همچون منبعی ضروری برای مورخان قرن بیستم فرانسه می‌باشد و همچنین هر کسی که علاقه‌مند به مطالعۀ دگرگونی‌های سیاسی است که چپ معاصر فرانسه را شکل و تغییر داده می‌تواند بهرۀ خود را از این کتاب ببرد. به عبارت دقیق‌تر، این کتاب کمک‌های ارزشمندی به مخاطبان در درک تحولات فکری فرانسویان و جهت گیری مجدد سیاسی آن‌ها می‌کند که در دهه 1970 رخ داد که گزارشی دقیق از بخشی کلیدی در تاریخ فرانسه را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهد.