سالهاي ابري

کتاب یا این یا آن جلد اول نوشته سورن کیرکگور ترجمه صالح نجفی توسط انتشارات مرکز با موضوع ادبیات ملل، رمان فلسفی، ادبیات فلسفی به چاپ رسیده است. سورن کیرکگور در نوشته‌های پرشمارش از سه تراز هستی انسان سخن می‌گوید ـ زیباشناختی، اخلاق، و دین ـ و در نخستین کتاب عظیمش یا این یا آن که به همراه ترس و لرز و تـکرار در سـال ۱۸۴۳، در سی سـالگی، منتشر کـرد به دو تـراز اول می‌پردازد. یا این یا آن که با نام مستعار منتشر شد، نوشته‌های دو مرد است: نفر اول جوانی است که در قالب کلمات قصار و جستارهای زیباشناختی و غلیان‌های تغزلی و «دفتر خاطرات مرد اغواپیشه»، مکتوب پرآوازه‌ای که گاهی به صورت کتابی مستقل چاپ می‌شود، به زیبایی تمام از خوشی‌های زندگی زیباشناختی می‌گوید. مرد دوم مسن‌تر است و در نامـه‌هایی که به مـرد جوان می‌نویسد درباره‌ی ازدواج و اصالت فردی (خود بودن) بحث می‌کند و می‌کوشد دوست جوانش را متقاعد کند که زندگی اخلاقی برتر از شیـوه‌ی زیستِ مختار اوست. کیرکگور بین این دو دیـدگاه انتخابی نمی‌کند، گویی تصمیم را بر دوش خواننده می گذارد. او شاهکارش را کمـی پس از بـرهم‌ زدن نامـزدی‌اش روانـه‌ی بـازار کتاب کرد، واقعـه‌ای سـرنوشـت‌سـاز در حیـات شخصی‌اش کـه بـه تـرسیـم خـودنـگاره‌ای خارق‌العاده از متفکری بزرگ انجامید. شاید بتوان گفت یا این یا آن در تاریخ فلسفه و ادبیات همتایی ندارد. در این اثر کیرکگور از خـود و خوانندگانش می‌پرسد، «نکند همه‌چیز این جهان سوءتفاهمی بیش نباشد، نکند خنـده‌هامان چون نیک بنگریم گریه باشند؟» معرفی مباحث کتاب یا این یا آن یادداشت مترجم نکته هایی درباره ترجمه حاضر مقدمه تاریخی حاوی اوراق A دیباچه ترجیعات یا این/یا ان-گفتاری سکرآور مراحل بی واسطه امر شهوی یا شهوت موسیقی وجه تراژیک تئاتر قدیم در آئینه وجه تراژیک تئاتر مدرن تصویرهای سایه نما ناشادترین انسان عشق اول کشت تناوبی دفتر خاطرات مرد اغواپیشه

مارتين هايدگر خداوندگار پنهان انديشه مدرن است. تأثير او بر متفكران نيمه دوم سده بيستم، اغلب بي آن كه تصريح شود، فراگير بوده است، مخصوصاً بر آن ملغمه‌اي كه در علوم انساني با عنوان عجيب (نظريه) شناخته مي‌شود. انديشه‌هاي هايدگر با ژرف‌ترين پيش‌فرض‌هاي عموماً ناانديشيده هرگونه كار فكري سر و كار دارد و ذات اشتياق به دانايي را مورد بازانديشي قرار مي‌دهد. در نيمه دوم سده بيستم، عمدتا تحت تأثير مستقيم يا غيرمستقيم هايدگر بود كه ديدگاه سنتي، مبني بر اين كه پژوهش فكري و علمي و در كل جست و جوي حقيقت در گوهر خود بي‌طرف يا حتا منتقد اشكال توجيه‌ناپذير اقتدار است، جاي خود را به بحث‌هايي از اين دست داد كه شوق دانستن اغلب زير نفوذ عناصر سلطه و نظارت قرار دارد. هايدگر در سال 1976 و در سن هشتاد و شش سالگي درگذشت، و امروز كار او حتا از آن زمان هم اعتبار بيشتري يافته، به ويژه در خاك اصلي اروپا كه زوال ماركسيسم به نقد راديكال هايدگر از انديشه غربي نمود تازه‌اي بخشيده است.