سدی‌ بر اقیانوس‌ آرام‌

چکیده بیش از ٢٠٠ سال است که الگوی مدرنیت اروپایی در جامعه‌های غیر اروپایی همچون ترکیه و ایران تنها الگوی پذیرش مدرن‌سازی تلقی شده است. هر چند از آغاز قرن ٢٠ به بعد، ژاپن نمونه الهام‌بخشی بوده است از اینکه یک کشور غیر غربی چگونه می‌تواند «به پای غرب برسد‌» و حتی از آن پیشی بگیرد، تأثیر آن به عنوان یک الگو به راستی محدود مانده است. عصر مدرنیت در اروپا سرآغاز دوره نوینی بود که در آن فرد واحد اساسی ساختارهای جامعه مدرن محسوب می‌شد، به جای گروه یا جماعت که واحد اساسی جامعه دهقانی بود. طبیعی است که فردگرایی که دربردارنده آزادی و خودمختاری فرد بود مرزبندی تازه‌ای به وجود آورد که شامل ارتباط تازه فرد و حکومت بود. براساس این ارتباط تازه، فرد در جامعه مدرن، دست‌کم بنا بر قاعده، دیگر رعیت یا عامل شاه یا کشیش، سلطان یا شیخ خاصی با اقتدار الهی یا آمرانه نبود، بلکه فرد بر مبنای قواعد عقلانی و غیر شخصی‌ای عمل می‌کرد که به صورت قوانین عرضه می‌شد. اعطای حقوق سیاسی و قضایی جدید، از جمله حق نمایندگی، در واقع نتیجه این ارتباط تازه بود. پیدایش طبقه متوسط بازرگان و صنعتگر شهری پیوند جدایی ناپذیری با این فردگرایی داشت. کتاب «تجدد آمرانه» شامل مقالاتی درباره جامعه و دولت در دوره رضا شاه، خلافت، روحانیت و جمهوریت در ترکیه و ایران، ایران نو و زوال سیاست‌های حزبی در دوره رضا شاه و چند مقاله دیگر است. این کتاب برای اولین بار مسئله برخورد سنت و مدرنیتته را از زاویه‌ای جدید می‌کاود و به ریشه‌های تجدد آمرانه یا مدرنیت از بالا می‌پردازد.

سی و سومین مجلد از مجموعه تاریخ جهان به جنگ‌های صلیبی اختصاص دارد. جنگی که در اوایل قرن یازدهم میلادی، به درخواست پاپ اعظم با لشکرکشی ششصد هزار مسیحی به اورشلیم، آغاز شد. احتمالاً جنگ‌های صلیبی یکی از پرشورترین، چشمگیرترین و فوق‌العاده‌ترین حادثه قرون وسطاست. پاپ اوربانوس دوم در جواب درخواست کمک آلکسیوس کومننوس امپراتور جدید بیزانس که سعی در بازپس گیری اراضی از کف داده‌اش در آسیای صغیر داشت، می‌بایست خیل عظیم مردم اروپا را متقاعد می‌کرد که سلاح برگیرند و هزاران مایل پیش روند تا از امپراتوری بیگانه در سرزمینی بیگانه و علیه دشمنی ناشناس دفاع کنند. لذا پاپ در نوامبر ١٠٩٥ در شهر کلرمون – فران (واقع در جنوب فرانسه) شورایی متشکل از رهبران محلی کلیسا تشکیل داد و در آن شهر یکی از هیجان برانگیزترین وعظ‌های تاریخ را برای شنواترین مخاطبان دنیا ایراد کرد و این سرآغاز جنگ‌های صلیبی بود: تلاش برای ارائه تصویری غلو‌آمیز درباره موفقیت‌های ترک‌های مسلمان در اورشلیم.