سیاست و حکومت در خاورمیانه

معرفی کتاب انقلاب بدون انقلابیون انقلاب‌های دهه‌ی 1970 و نتایجی که به بار آوردند، به ناامیدی عجیبی دامن زد که نتایج این ناامیدی تا همین امروز هزاره‌ی ‌سومی هم هویداست. آن انقلاب‌ها، شکست‌خورده از درون و بیرون، به چند دهه اختناق و غوغاسالاری سرمایه‌سالارانه منتهی شدند که کودتاها و ضد انقلاب‌ها در قالب پروژه‌های نولیبرالیستی، به‌خوبی عملیاتی‌شان کردند. فروپاشی شوروی نیز گویی نقطه‌ی پایانی بر همه‌ی این انقلاب‌ها و انقلابی‌گری‌ها بود و دیگر همه‌چیز و حتا تصوّر انقلاب نیز نامتصور می‌نمود، تا اینکه بهار عربی از راه رسید و شمال آفریقا و خاورمیانه را به شوری واداشت که بی‌بازگشت می‌نمود. از لحظه‌ای که «طارق طیب محمد بن بوعزیزی» در 4 ژانویه‌ی 2011 مقابل ساختمان شهرداری تونس خودش را به آتش کشید و به حکمرانی 23 ساله‌‎ی «زین‌العابدین بن علی» پایان داد تا روزی که «حسنی مبارک» و «معمر قذافی» در مصر و لیبی سقوط کردند، همه‌ی دنیا فهمیدند که انقلاب و سرشت راستین انقلابی‌گری هم‌چنان پابرجاست، حتا اگر آن‌گونه که «آصف بیات» در کتاب «انقلاب بدون انقلابیون» اذعان می‌کند، انقلاب‌هایی رخ دهد بدون «تصوّرات انقلابی»! کتاب آصف بیات اهمیتش را از امکانیت خود تصوّر انقلاب گرفته و تأکیدش بر «معنابخشی به بهار عربی» و این نکته که لحظه‌های خطیر گشودگی و فهم نسبت مردم و میلشان به آزادی هنوز پابرجاست و این انقلاب‌ها و جنبش‌های شکل‌گرفته‌ی پیرامونش موید همین نکته‌اند. انقلاب بدون انقلابیون، تحلیلی دقیق و موشکافانه از منظر جامعه‌شناسی‌ست که خودش در بطن رخدادها حضور داشته و تجربه‌ها و دیده‌ها و خوانده‌ها و شنیده‌هایش از وضعیت‌های انقلابی – از انقلاب 1979 ایران تا انقلاب‌های 2011، 2012 و 2013 کشورهای عربی – را در کتابی جامع و محل ارجاع تجمیع کرده‌است. کتاب آصف بیات، فهم چرایی ناگزیری انقلاب در زمانه‌ایست که همه‌چیز ضد انقلابی‌ست، از اقتصاد تا ذهن و زبان و اینکه چگونه مردمی دست به انقلاب زدند که خواهان رهایی بودند ولی حتا تصوّر انقلاب از آنها ستانده شده‌بود؛ مردمی که پیروز شدند بدون داشتن تصویری از پیروزی و همین نکته، نوری می‌تاباند از روزنی، برای همه‌ی آنها که ناامیدانه به رهایی امیدوارند.

معرفی کتاب فن نمایشنامه نویسی با “فن نمایشنامه نویسی” به قلم “لاجوس اگری”، تمام تکنیک های اساسی را که یک نمایش نویس موفق باید بداند، یاد بگیرید. در میان خیل بی شمار کتاب هایی که چگونگی نمایش نامه نویسی را آموزش می دهند، تعداد اندکی پیدا می شوند که رموز مربوط به ساختار نمایش نامه را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. “فن نمایشنامه نویسی” نوشته ی “لاجوس اگری”، یکی از این معدود کتاب هاست که دستورالعمل های آن می تواند دقیقا با همان کیفیت، برای نوشتن داستان کوتاه، رمان یا فیلم نامه نیز به کار گرفته شود. ”لاجوس اگری” در “فن نمایشنامه نویسی”، زیر و بم نمایش نامه ها را ارزیابی می کند؛ او با آنچه که قلب یک نمایش را تشکیل می دهد کارش را آغاز می کند: با شخصیت ها. لولایی که تمام نمایش نامه های خوب بر آن استوارند، آدم ها و روابطشان هستند؛ آن ها هستند که در خدمت داستان قرار گرفته، آن را به جلو رانده و به آن زندگی می بخشند. در این بین درکی از انگیزه های انسانی و اینکه چرا افراد به طریقه ی خاصی رفتار و عمل می کنند نیز به دست می آید. “لاجوس اگری” از همه جا مثال می زند. از رومئو و ژولیت اثر ویلیام شکسپیر گرفته تا خانه عروسک به قلم هنریک ایبسن. او با این مثال ها نشان می دهد که چرا داشتن یک فرض اساسی در قالب رفتار انسانی و توسعه ی تغایر نمایشی بر اساس آن رفتار، برای نویسنده ضرورت دارد. “فن نمایشنامه نویسی” که شامل الفبای “لاجوس اگری” درباره ی فرضیات، شخصیت ها و کشمکش است، رویکردی مستقیم و راهنمایی مناسب برای دستیابی به حقیقت در نوشتن به حساب می آید.