شاه عباس

معرفی کتاب افسانه های آذربایجان افسانه قسمت مهمی از فولکلور را تشکیل می دهد. در افسانه ها علاوه بر چیزهای دیگر که عمومآ از فولکلور عاید جامعه شناسان و غیره می شود می توان بهترین و اصیل ترین زبان نثر را پیدا نمود. به علاوه افسانه ها سرشار از ترکیبات و تعبیرهای لطیف زبان ها هستند. مثلا در داستان های کوراوغلو می توان بهترین نمونه نثر زبان ترکی را سراغ گرفت. نگفته پیداست که افسانه های هر ملت و کشوری دارای ویژگی هایی است که آن ها را از افسانه های ملل دیگر متمایز می کند. در شرایط اقلیمی مختلف و از میان حوادث و شرایط تاریخی گوناگون افسانه هایی با خصوصیات متنوع و مختلف زاده می شود. مثلا آن چه در نظر اول در فولکلور سیاه پوستان دیده می شود رنج و حسرت و اندوهی است که طی هزاران سال بردگی و استثمار بر آن ها سنگینی کرده، لاجرم بازتاب آن در فولکلورشان آشکار است. اصولا فولکلور نشان دهنده و منعکس کننده احوال و افکار و آرزوهای طبقات محروم و پایین اجتماع است و گاهی که از بالاترها و اشراف صحبت می شود هنگامی است که طبقات محروم به ناچار ضمن امرار معاش و تحصیل روزی با آن ها برخورد می کنند. چون روی سخن در این مقاله با افسانه های آذربایجان است همین قدر مقدمه چینی هم کفایت می کند در دو سه جای دیگر هم گفته شده که می توان داستان های فولکلور آذربایجان را سه دسته کرد : داستان های حماسی مخلوط با عشق های پهلوانی و دلاوری ها و مبارزه با پادشاهان و خوانین و فئودال ها. از این دست داستان ها می توان داستان های بسیار شورانگیز کوراوغلو را نام برد که هفده داستان است؛ بعد هم داستان های کتاب دده قورقود. افسانه های صرفآ عاشقانه. از این نوع می توان از داستان های بسیار مشهور «عاشق غریب»، «طاهر میرزا»، «اصلی و کرم»، و غیره و غیره نام برد. افسانه هایی که برای بچه ها و نوه ها و نتیجه ها در شب های دراز زمستان پای کرسی برای سرگرمی و فرو رفتن به خواب شیرین و شکر گفته می شود. هر کس دست کم نام پنجاه داستان از این دست را می داند. در این جا فقط می پردازیم به خصوصیات افسانه های دسته سوم.

نویسندگان این کتاب در بیست سال گذشته سفرهای زیادی کرده‌اند تا به والدین بیاموزند که چگونه فرزندان خود را بدون داد و بیداد و یا حتی کتک تربیت کنند، چگونه ویژگی‌های مادرزادی فرزندانشان را پرورش دهند و چگونه یاد بگیرند که والدینی آموزگار باشند. در طول راه هزاران پدر و مادر، پدربزرگ و مادربزرگ، معلمان و پرستاران کودک از آنها خواستند تا روش‌های کاربردی آسانی فراهم کنند تا به آنها در برانگیختن کودکانشان به همکاری کمک کند. این نویسندگان در درجه اول نیاز به این کتاب را در دنیای شتابزده و پریشان امروزه که روی لذت فوری تمرکز دارد، مشاهده کردند، آنها به وضوح دیدند که مردم با فشار دکمه‌ای کانال‌هال تلویزیونی و ماهواره‌ای را عوض می‌کنند تا آخرین اخبار را به دست آورند، بازی‌های کامپیوتری، تهیه غذای سریع توسط مایکروفر و... پس تعجب‌آور نیست که در این زمان والدین بیشتر و بیشتری مشاهده شوند که انتظار دارند فرزندانشان فوری با آنها همکاری کنند و وقتی کودکان پاسخ سریع نمی‌دهند، والدین به نق زدن‌، شرمنده کردن‌، احساس گناه دادن، تطمیع و تهدید فرزندانشان با کتک یادیگر اشکال خشونت پناه می‌آورند. این روش‌ها ممکن است کودکان را مجبور به انجام دادن خواسته والدینشان بکند ولی در نهایت اراده کودکان را تخریب می‌کند و عصبانیت و مقاومت به وجود می‌آورد. کودکان همکاری می‌کنند چون می‌ترسند که همکاری نکنند. نتایج زیانبار این روش‌ها در این کتاب توضیح داده شده است