شخصیت باستان … توسیدید

هنگامي که «ماکسيم گورکي»، از اردوگاه‌هاي سيبري ديدن کرد، تا آخرين ساعات همه‌چيز همان‌طور گذشته بود که قدرت مي‌خواست. در همان لحظه‌هاي آخر بود که زنداني‌اي حقيقت را پيش روي نويسنده‌ي بزرگ روس گذاشت و به قول الکساندر سولژنستين، درست در زماني که گورکي سوار بر قايق، آنجا را ترک مي‌کرد، آن زنداني تيرباران شد و توامان همه‌ي آن آرمان‌هاي انساني جا گرفته در ذهن شبه‌ پيامبر شوروي، درحال فروريختن بود. هرچند او نمي‌دانست که اين فروريختن هم، به قيمت جان آن زنداني تمام شده است! گورکي پيرسال‌تر از آن بود که بتواند براي روايت آن‌چه دانسته بود کاري کند و ازهمين‌رو ظهور سولژنستين و روايت‌هايش از گولاگ، الزامي بود و مبدل به سهمگين‌ترين روايت‌هاي تاريخ بشري از سرحدات رنج زير يوغ استبداد شد. با اينکه در آغازين سال‌هاي پسااستاليني، نيکيتا خروشچف، سومين رهبر اتحاد جماهير شوروي، از در دوستي با سولژنستين درآمد و اجازه‌ي انتشار کتاب «يک روز از زندگي ايوان دنيسويچ» را صادر کرد، اما هيچ‌کس انتظارش را نداشت ماجراي گولاگ و گولاگي‌ها، از آن‌چه بر ايوان دنيسويچ رفته، فراتر باشد. شوک عظيم دوازده سال پس‌از چاپ «يک روز از زندگي...» اتفاق افتاد: نسخه‌هاي زيرزميني و بدون سانسور «مجمع‌الجزاير گولاگ»، حاصل ده سال تحقيق و تفحص الکساندر سولژنستين از اردوگاه‌هاي کار اجباري شوروي و گفت‌وگو با بازماندگان، در زمستان 1974، ميان مردم دست به دست شد. درحالي‌که جاسوسان کا. گ. ب، در همه‌جا به‌دنبال سولژنستين‌خوان‌ها بودند، وقايع‌نگاري هول‌انگيز و هوش‌رباي برنده‌ي نوبل ادبيات 1970، منظر مردم شوروي و همه‌ي جهانيان را نسبت به اعماق وحشت زيستن در جهان استاليني، براي هميشه تغيير داد. مجمع‌الجزاير گولاگ به مثابه‌ي تجربه‌اي در تحقيق و تفحص ادبي، فقط از عهده‌ي نويسنده‌اي متعهد، چپ‌گرا و معتقد به آرمان‌هاي بزرگ اخلاقي و انساني هم‌چون سولژنستين برمي‌آمد که وجدان بيدارش، به او اجازه‌ي سکوت برابر رنج و محنت مردمش را نمي‌داد. خواندن کتاب بزرگ سولژنستين، در زمانه‌ي اکنون، بايد همراه با يادآوري جمله‌هاي خود او در پيامش هنگام دريافت نوبل ادبيات باشد، تا گولاگ‌هاي دور و نزديک خودمان را در همين هزاره‌ي سوم، فراموش نکنيم: «بياييد هيچ‌يک از مدعوين اين خوان ضيافت از خاطر نبرند که همين الساعه زنداني‌هاي سياسي در دفاع از حقوقي که محدود و پايمال شده‌اند، در اعتصاب غذا به سر مي‌برند.»

کتاب تاریخ چیست نوشته همایون کاتوزیان توسط انتشارات مرکز با موضوع تاریخ، مسائل اقتصادی، مشروطیت به چاپ رسیده است. مباحث کتاب تاریخ چیست مباحث نظری تاریخ چیست اهمیت تاریخ اقتصادی و ویژگی های بنیادی تاریخ اقتصادی ایران غرب زدگی مجاهدات و مصائب آن درباره جامعه ی کوتاه مدت تاریخ معاصر شباهت ها و تفاوت های دو انقلاب مشروطه و هرج و مرج مشروطه انقلابی برای قانون تحول مجلس شورای ملی ملی شدن صنعت نفت در یک نگاه مصذق ناسیونالیسم و سوسیالیسم امینی شاه و جبهه ی ملی روایت سنجابی ملکی و صدیقی از مخالفت با رفراندوم مصدق خلیل ملکی و تئوری توطئه ی اصلاحات

کتاب اسطوره های بین النهرینی نوشته هنریتا مک کال ترجمه عباس مخبر توسط انتشارات مرکز با موضوع تاریخ, اسطوره شناسی، تاریخ، اساطیر بین النهرینی به چاپ رسیده است. بین‌النهرین،‌ همچنان كه مهد یكی از كهن‌ترین تمدن‌های جهان است، مهد كهـن‌ترین قصه‌های اساطیـری نیز هسـت كه سـرچشمه‌ی بسیاری از اسطوره‌های بعدی ملل سامی و یونانیان بوده‌اند و برخی از آن‌ها چون حماسه‌ی گیل‌گمش ــ پادشاهی نیمه‌آسمانی كه به جستجوی زندگانی جاوید برآمد ــ امروزه از آوازه‌ای جهانی برخوردارند. در این كتاب، پس از فصلی درباره‌ی ماجرای كشف و رمزیابی لوحه‌های گلی خط میخی در قرن نوزدهم، با زیباترین و جذاب‌ترین افسانه‌های این سرزمین كهنسال آشنا می‌شویم. مجموعه‌ی «اسطوره‌های ملل» كه این كتاب جزو آن است ترجمه‌ی كتاب‌های مجموعه‌ی «گذشته‌ی افسانه‌ای» است كه موزه‌ی بریتانیا و دانشگاه تگزاس آن را مشتركاً منتشر كرده‌اند و شامل كتاب‌هایی كم حجم و پر مطلب است كه مهم‌ترین داستان‌های اساطیری اقوام و ملل مختلف جهان را بازگو می‌كنند معرفی مباحث کتاب اسطوره های بین النهرینی مقدمه کشف و رمزگشایی تعاریف و سنت ادبی خدایان و میرندگان، مولفان و مخاطبان خدایان میرندگان مولفان مخاطبان گیلگمش و وفان اسطوره اتره خسیس حماسه آفرینش اسطوره های کوچکتر حماسه اررا اتنه ادپه حماسه انزو