شخصیت رنسانس … تیکو براهه

هنوز که هنوز است روان‌شناسان جوابی قطعی به این سوالِ قدیمی نداده‌اند: استعداد مهم‌تر است یا تمرین؟ جان واتسون، بنیان‌گذار مکتب رفتارگرایی، در یکی از کتاب‌های خود، در ردّ نظریۀ استعداد ذاتی نوشت: "یک‌دوجین نوزاد سالم، خوش‌نقش و دنیایی را که خودم تعیین کرده‌ام به من بدهید تا بزرگشان کنم؛ من تضمین خواهم کرد که هر کدام را به طور تصادفی انتخاب کنم و به او آموزش بدهم تا صرف‌نظر از استعدادها، علایق، تمایلات و قابلیت‌هایش، و شغل و نژاد اجدادش، تبدیلش کنم به هر قِسم متخصصی که بخواهم اعم از پزشک، وکیل، هنرمند، تاجر عمده، و، بله، حتی دزد و گدا.

" روان‌شناسان به خیلی از سوالات دیگر هم هنوز جواب قطعی نداده‌اند؛ مثلا این‌که چرا مردان در ریاضیات،‌ علوم محض، و حتی شطرنج نسبت به زنان عملکرد بهتری دارند. و آیا اصلا عملکرد مردان بهتر است؟ از نظر بابی فیشر "همۀ زن‌ها ضعیف‌اند، همه‌شان. آن‌ها در قیاس با مردها احمق‌اند. راستش، نباید شطرنج بازی کنند." کاسپاروف هم در مصاحبه‌ای گفته بود: "یک شطرنج واقعی داریم و یک شطرنج زنان. شطرنج مناسب زنان نیست. این جنگ است. یک جنگ بزرگ. به درد زن‌ها نمی‌خورد."

وقتی روان‌شناسی دست می‌گذارد روی ورزشی شبیه شطرنج، یقین داشته باشید بحث‌هایی که در مطالبش مطرح می‌کند، جدا از این‌که خواندنی‌ست، خواننده را ساعت‌ها به فکر فرو می‌برد. نویسنده در این کتاب از تبعیض‌های جنسیتی سخن گفته تا روان‌شناسیِ چشم‌بسته بازی کردن. از سقف شیشه‌ای گفته که مانع نامرئیِ پیشرویِ زنان است تا زیباییِ شطرنج به دلیل تعداد زیادِ احتمالاتِ پیش رو. کتاب روان‌شناسیِ شطرنج فقط به شطرنج ربط ندارد، کتابی جامع است دربارۀ جامعه، تمرین، استعداد و تبعیض.

معرفی کتاب فن نمایشنامه نویسی با “فن نمایشنامه نویسی” به قلم “لاجوس اگری”، تمام تکنیک های اساسی را که یک نمایش نویس موفق باید بداند، یاد بگیرید. در میان خیل بی شمار کتاب هایی که چگونگی نمایش نامه نویسی را آموزش می دهند، تعداد اندکی پیدا می شوند که رموز مربوط به ساختار نمایش نامه را مورد تجزیه و تحلیل قرار دهند. “فن نمایشنامه نویسی” نوشته ی “لاجوس اگری”، یکی از این معدود کتاب هاست که دستورالعمل های آن می تواند دقیقا با همان کیفیت، برای نوشتن داستان کوتاه، رمان یا فیلم نامه نیز به کار گرفته شود. ”لاجوس اگری” در “فن نمایشنامه نویسی”، زیر و بم نمایش نامه ها را ارزیابی می کند؛ او با آنچه که قلب یک نمایش را تشکیل می دهد کارش را آغاز می کند: با شخصیت ها. لولایی که تمام نمایش نامه های خوب بر آن استوارند، آدم ها و روابطشان هستند؛ آن ها هستند که در خدمت داستان قرار گرفته، آن را به جلو رانده و به آن زندگی می بخشند. در این بین درکی از انگیزه های انسانی و اینکه چرا افراد به طریقه ی خاصی رفتار و عمل می کنند نیز به دست می آید. “لاجوس اگری” از همه جا مثال می زند. از رومئو و ژولیت اثر ویلیام شکسپیر گرفته تا خانه عروسک به قلم هنریک ایبسن. او با این مثال ها نشان می دهد که چرا داشتن یک فرض اساسی در قالب رفتار انسانی و توسعه ی تغایر نمایشی بر اساس آن رفتار، برای نویسنده ضرورت دارد. “فن نمایشنامه نویسی” که شامل الفبای “لاجوس اگری” درباره ی فرضیات، شخصیت ها و کشمکش است، رویکردی مستقیم و راهنمایی مناسب برای دستیابی به حقیقت در نوشتن به حساب می آید.