شور آزادي

هدف اصلی ریچارد رورتی فیلسوف پست مدرن آمریکایی آن است که لیبرالیسم را به گونه ای تبیین کند که با اندیشه های پست مدرن در عصر تکثر و عدم ایقان سازگار جلوه نماید. همانند سایر متفکران پست مدرن وی بر آن است که مفاهیم بنیادین سنتی در فلسفه مانند «طبیعت» «انسان» یا طبیعت جهان تصنعی هستند اما به نظر او تمایل پست مدرنیستی به ساختار شکنی نباید راه را بر عدم مسئولیت اخلاقی بگشاید دغدغه ی رورتی حفظ فرهنگ لیبرالی حقوق بشر و مدارا بدون ارجاع به مفاهیم سنتی فلسفه ی غرب است. وی بدین منظور پراگماتیسم خاص خود را مطرح می کند که در برگیرنده ی سه محور اصلی است (الف) رد نظریه ی معرفتی بازنمایی (ب) عقلانیت مبتنی بر حس جمعی همبستگی ج) نفی بنیان گرایی در پذیرش دیدگاه های اخلاقی و سیاسی در زمینه ی اندیشه ی سیاسی رورتی هواخواه یک نوع لیبرالیسم معطوف به رویه است که هدفش در حوزه عمومی اجتناب از ستم و تحقیر دیگران و در حوزه ی خصوصی تسهیل خود آفرینی است. البته دیدگاه های رورتی در همه ی این زمینه ها با چالشهایی جدی از سوی منتقدانش مواجه شده است.  

معرفی کتاب گونه شناسی روشنفکران ایرانی اثر نظام بهرامی: بحث روشنفکری با «مدرنیته» ارتباط تنگاتنگی دارد. برخی افراد معتقدند روشنفکران پیشقراولان صورتبندی ایده‌های مدرن بودند و در واقع پیامد ایده‌های آن‌ها در حوزه‌هایی همچون سیاست، آموزش و پرورش، دین و غیره عامل مهمی در شکل‌گیری جوامع مدرن بوده است. برخی اندیشمندان نیز قشر روشنفکر را پیامد صورتبندی‌های جدید سیاسی ـ اقتصادی و همچنین پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی قرن هفدهم در بخش‌هایی از اروپا می‌دانند. در شرق، ایده مسلط آن است که روشنفکری و مدرنیته نتیجۀ تماس و تعامل با غرب بوده است. به‌هرحال این ارتباط تنگاتنگ «روشنفکر» و «مدرنیته» ایده ابتدایی تقسیم‌بندی روشنفکران براساس درک و تفسیر آنان از مدرنیته را پیش کشید.