عروس‌ فریبکار

معرفی کتاب طبقه، سیاست و نظریه ی اجتماعی مقالات مندرج در این کتاب شامل نوشته های مختلف جامعه شناختی و تاریخی است که بین سالهای ۱۹۹۴ تا ۲۰۱۸ به زبان انگلیسی به رشته تحریر درآمده اند و در نشریات دانشگاهی و مطبوعات عمومی تر در آمریکا و اروپا منتشر شده اند. بسیاری از مقالات این مجموعه در عین حال جستارهایی تاریخی - اجتماعی هستند که برخی از زوایای تاریخ اجتماعی کشورمان را روشن می‌سازند. بستر مشترک این مقالات تفکر بر رابطه تنگاتنگ نظریه اجتماعی و واقعیت های اجتماعی - منطقه ای است مقاله نخستین این مجموعه مناطق جغرافیایی و نظریه های اجتماعی این مسئله را به طور مشخص و به تفصیل مورد بحث قرار می‌دهد به عبارت دیگر تأکید روی این نکته ساده ولی مهم است که مفاهیم و نظریات اجتماعی بستر تاریخی خودشان را دارند و اگر خارج از بستر تاریخی اجتماعی مورد استفاده قرار گیرند یا تحمیل شوند میتوانند نتایج زیانباری در توضیح و تبیین مسائل اجتماعی پیچیده داشته باشند از این رو مفاهیم تحلیلی که اغلب به عنوان مفاهیم عام یا جهانشمول شناخته شده اند (مفاهیمی که معمولا ریشه در زمینه تاریخی جوامع غربی دارند)، را نباید بدیهی دانست. باید با این مفاهیم محتاطانه برخورد نمود به طوری که اگر نیازی به بازنگری، ترمیم یا جایگزینی باشد در آن جهات قدم برداشت.

معرفی کتاب کات منطقه ممنوعه «کات! منطقه ممنوعه» کتابی نوشته امیرحسن چهلتن است. این اثر در دسته کتاب‌هایی با عنوان فیلم-داستان تقسیم‌بندی می‌شود و بن‌مایه‌ای سیاسی دارد. «کات! منطقه ممنوعه» روایتی تصویری است و به دلیل ساختاری که نویسنده برای آن برگزیده است بیشتر در قالب آثار فیلمنامه‌ای قرار می‌گیرد. داستان «کات! منطقه ممنوعه» درباره زنی است که سال‌هاست در جست‌وجوی پسر گمشده‌اش هر نشانی را دنبال می‌کند. پسر هنگام جنگ ایران و عراق ناپدید شده و هر کس خبری از او به زن می‌دهد اما همه اطلاعات بی‌نتیجه است و زن نمی‌تواند پسر گمشده خود را پیدا کند. در این میان گروهی مستندساز به ماجرای گمشدن پسر جوان علاقمند می‌شوند و تصمیم می‌گیرند فیلمی مستند از جست‌وجوی زن برای یافتن پسرش بسازند. در جریان تولید مستند به شایعات پیرامون گمشدن پسر پرداخته می‌شود و هر کس از زاویه دید خود به این موضوع می‌پردازد. عده‌ای عقیده‌ دارند در دهه هفتاد که بسیاری از ایرانی‌ها برای کار به کشور ژاپن می‌‍رفتند پسر هم برای کار کردن به ژاپن رفته و دیگر برنگشته است. برخی اما معتقدند ماجرای گم شدن پسر مساله‌ای عاشقانه است و او به دلیل مخالفت‌های خانواده برای ازدواج با دختر موردعلاقه‌اش مجبور به فرار با دختر شده است. در این میان بعضی از اطرافیان زن می‌گویند پسر به جنگ رفته و مفقود الاثر شده است و دیگر هرگز بازنگشته و احتمالا به شهادت رسیده است. عده‌ای هم بر این باور هستند که او عضو گروه‌های ضد انقلاب بوده و مجبور به فرار از کشور شده است. اما هیچ کدام از تحلیل‌ها پیرامون مکان احتمالی پسر گمشده قطعی نیست و برای زن نتیجه‌ای به همراه ندارد. با حضور گروه فیلمبرداری در خانه زن میانسال زندگی او وارد مرحله تازه‌ای می‌شود.