عشق‌های فراموش‌شده/ بهرام و گل اندام (جلد سخت)

معرفی کتاب آنکت و دو روایت دیگر

کتاب آنکت و دو روایت دیگر مجموعه داستانی از احمد قاسمی، عضو کمیته‌ی مرکزی و نظریه‌پرداز معروف حزب توده است که به همت کاظم فرهادی جمع‌آوری شده و به چاپ رسیده است. این مجموعه شامل هشت داستان کوتاه با مضامینی مرتبط با فعالیت‌های سیاسی احمد قاسمی و دو ناداستان درباره‌ی شرایط سخت او در هنگام فرار و زندگی مخفیانه در اروپاست که برای علاقه‌مندان جالب توجه خواهد بود.

درباره‌ی کتاب آنکت و دو روایت دیگر

کاظم فرهادی، در مقدمه‌ی کتاب آنکت و دو روایت دیگر، می‌گوید که داستان‌های احمد قاسمی، زیر سایه‌ی فعالیت‌های بزرگ او در حزب توده، مغفول مانده است و مانند حلقه‌ی مفقوده‌ای در تاریخ ادبیات معاصر ماست. در واقع، شاید بررسی داستان‌های احمد قاسمی، تأثیر پذیرفتن او را از ادبیات دهه‌ی 20 و همین‌طور تأثیر او را بر ادبیات دهه‌ی 50 نشان دهد. کتاب آنکت و دو روایت دیگر شامل چهار داستان است که پیش از ترور نافرجام محمدرضاشاه در بهمن 1327 نوشته شده است و چهار داستان دیگر این کتاب متعلق به سال‌های اوج‌گیری جنبش ملی و ضدامپریالیستی پیش از وقایع سال 1332 است. مجموعه‌ی این هشت داستان، در سال 1351 توسط سازمان توفان به نام مجموعه داستان آنکت به چاپ رسیده است. اما دو روایت دیگر کتاب با نام‌های فرار و روز امتحان، دو ناداستان یا روایت ادبی از واقعیت‌های زندگی احمد قاسمی است. روز امتحان، روایت احمد قاسمی از اولین روزی است که به عنوان کارگر یک فروشگاه مصالح ساختمانی در فرانسه به کار مشغول شده است و دیگری نیز نوشته‌ی فرار است که در ضمیمه‌ی خاطرات دکتر غلامحسین فروتن به چاپ رسیده است. مجموع این داستان‌ها و ناداستان‌ها به علاوه‌ی مقدمه‌ای از کاظم فرهادی و البته زندگی‌نامه‌ی احمد قاسمی در ابتدای کتاب، مجموعه‌ی آنکت و دو روایت دیگر را می‌سازد. داستان‌های مجموعه داستان آنکت و دو روایت دیگر، به دلیل پررنگ بودن شرایط اجتماعی به نوعی در دسته‌بندی رئالیسم اجتماعی قرار می‌گیرند. احمد قاسمی، سعی کرده است در این داستان‌ها با بهره گرفتن از کلمات ساده و جملات روان، تصاویری به یاد ماندنی خلق کند و در این کار موفق بوده است. اما مضامین داستان‌ها، برگرفته از افکار و مرام نویسنده است و در آن‌ها با شعارزدگی‌ها، رک‌گویی‌ها و تبلیغات حزبی روبه‌رو هستیم که ممکن است برای خواننده‌ی امروزی کمی شوکه‌کننده باشد اما اگر احمد قاسمی را بشناسید، متوجه می‌شوید که نوشتن داستان، برای چنین شخصیتی شاید کمی عجیب به نظر برسد، نه کمی شعارزدگی در داستان‌هایش!

در بخشی از کتاب مردگان جزیره‌ی موریس می‌خوانید: رضا پشت به مرد چماق‌ به‌ دست می‌رفت و هراسان به درها و نیم‌دری‌های بسته و دیوارهای گلی نگاه می‌کرد و منتظر بود تا مرگ از درها و نیم‌دری‌ها بیرون بزند و راه بر او ببندد. بوی مردار نفسش را بند می‌آورد. در بوی مردار، میان کوچه‌ی دایی ابوالقاسم بیگ ایستاد. نگاه دختر و چهره‌ی وحشت‌زده‌ی مختار آمد جلو چشمانش. نگاه دختر انگار شماتتش می‌کرد که هنوز زنده است و چهره‌ی وحشت‌زده‌ی مختار می‌گفت: «می‌ترسم.» از تنهایی‌اش میان کوچه هراسی به دلش افتاد. دوروبرش را نگاه کرد و تند‌تر قدم برداشت و گفت: «اگر دایی‌ ابوالقاسم بیگ زنده نباشد؟» تصور مرگ دایی ابوالقاسم بیگ، نگاه عجیب دختر، جسد احمدخان، یاور اصغربیگ، ارابه‌ی مردگان و چهره‌ی هراسان مختار را جلو چشمانش آورد. بغض گلویش را گرفت. گفت: «دایی!» پشت در چوبی ترک‌ خورده‌ی خانه‌ی دایی‌ ابوالقاسم‌بیگ ایستاد. کوبه‌ی زنگ‌ زده‌ی در را میان پنجه‌ها گرفت و چند‌ بار به در کوبید. چند لحظه‌ی بعد صدای دایی‌ ابوالقاسم بیگ را شنید: «آمدم!» با ‌خوشحالی گفت: «دایی!» در باز شد و ابوالقاسم بیگ رضا را در آغوش گرفت. رضا گفت: «دایی‌... همه جا مرده و بوی مردار است.» ابوالقاسم بیگ در را بست و گفت: «الحمدالله که سالمی. نگران بودم مبادا مریض باشی... خواهرم تو را سپرده به من... من فقط همین یک خواهر را دارم. لباس بپوشم، برویم پیش میرپنج کاظم خان.»