عشق و رُب به اندازه کافی

احتمالاً با شنیدن نام ماتئی ویسنی‌یک به یاد نمایش‌های خرس‌های پاندا... و یا تماشاچی محکوم به اعدام می‌افتید. اگر آثار قبلی ویسنی‌یک مورد پسندتان بوده، با خواندن این کتاب می‌توانید از آخرین اثر ترجمه شده این نویسنده لذت ببرید؛ مجموعه‌ای از نمایشنامه‌های کوتاه و بلند، گاهی با طعم طنز و گاهی با چاشنی اعتراض. حواستون به پیرزن‌هایی که از تنهایی پوسیده‌ن باشه کتابی است روان و مدرن برای همه مخاطبین کتاب و کتاب‌خوانی و بالاخص برای فعالان هنرهای نمایشی.پس از خواندن این اثر، چهره کامل‌تری از ماتئی ویسنی‌یک خواهید شناخت. ماتئی ویسنی‌یک شاعری بود که به نوشتن نمایش‌نامه و سپس رمان روی‌ آورد. نمایش‌های معناگرا و انتقادی او ثمره تجربه سی‌ویک سال نخست زندگی‌اش در اختناق رژیم کمونیستی و همچنین پر و بال گرفتن در فرانسه است؛ همان‌طور که خود او می‌گوید: «ریشه من در رمانی و بال‌هایم در فرانسه است.» منتقدان نوشته‌های او را «عجیب» و «متفاوت با تمام ژانرهای موجود» توصیف کرده‌اند.

الف/ یا رمانی است با دو روایت، در دو دورۀ تاریخی. که گاه به نظر می‌رسد این دو زمان در زمانی سوم به هم می‌پیوندند. تنیدگی دوالیزم در این رمان با زیرکی و زیبایی پیش می‌رود، که با تقدم و تأخر هارمونیک همراە است و سبقت گرفتن زمان به‌نحوی لذت خواندن را دوچندان می‌کند. همه‌چیز در دو شکل، دو فضا، میانِ دو نفر، دو ساخت، دو روایت، جذابیت متنی به ساختار رمان دادە است. معلمی که تعلیق شده، و خطاطی که از دیوانخانۀ صاحب حکومتی راندە شدە. معلم روایت خطاط را در میان اسناد و مدارک جاماندە از گذشتۀ دور خط و ربط می‌دهد و در لایه‌لایۀ آن خودش را هم به روایت می‌کشاند، این جدال برای بقا در هر دو به اوج می‌رسد. در این عشق و دوست داشتن هم متن روایت را سکرآور می‌کند. در واقع می‌توان گفت رمان نوعی ادای دین به خط و خطاطی است. در میان روایت‌های داستانی در قالب رمان، داستان کوتاە و... موسیقیدان، نقاش و نویسندە بهروایت در آمدەاند، اما دیده نشده کسی خطاط یا خوشنویسی را روایت کند، آن هم میان کاغذپارەهایی باقی‌مانده از گذشته. رمان الف/ یا به دنیای خط پرداخته است. رنج، مهجوری و عدم درک خطاط و تفاوت صورت و  معنا در کلام به‌خوبی در روایت دوم یعنی خطاط برجسته شدە است. از نکات بارز دیگر این رمان این است که برای دو روایت دو نثر متفاوت به کار گرفته شده است. یعنی راوی اول به سبک و سیاق نثر امروز روایت کرده و خطاط به سبک و سیاق دورۀ قاجار، حتی حس‌ها در هردو نثر متفاوت است و در هر دو نوع روایت عشق و رنج در تار و پود نثر تنیدە شدە، اما هرکدام متأثر از زمانۀ خود...