فسقلی ها جلد 21

محی‌الدّین ابن عربی چهره‌ی برجسته‌ی عرفان اسلامی که نامش به عنوان انسانی پاک و آسمانی ثبت شده است، در ادبیات عرفانی جنبه‌ای قدسی دارد. او در رساله‌ی «تهذیب اخلاق» تلاش می‌کند به مسائل اخلاقی بپردازد و برخلاف تصورات آرمانی و رمانتیکی که او را فراسوی نیک و بد قرار می‌دهد، اتفاقاً او در این رساله به وادی نیک و بد، پا می‌گذارد و بدون هیچ واسطه و خودسانسوری‌ای با ما سخن می‌گوید. بسیاری تصور می‌کنند آثار «ابن عربی» برای خواص نوشته شده است؛ اما کتاب «تهذیب اخلاق» خلاف این موضوع را به اثبات می‌رساند و نشان می‌دهد که به راحتی می‌توان با این عارف بزرگ ارتباط برقرار کرد. «ابن عربی» در کتاب حاضر تلاش نموده است تعاریف یونانی رایج در مفاهیم اخلاقی را کنار بگذارد و با ادبیات خاص خود، به این موضوع بپردازد. یکی دیگر از نکات بارز کتاب «تهذیب اخلاق» عدم ایجاد تمایز میان اخلاق فرادستان و فرودستان است؛ «ابن عربی»، زهد و پارسایی را با فقر و تهیدستی یکسان نمی‌داند و یا فرد ثروتمند را صرفاً به دلیل دارایی‌های دنیوی‌اش فاسد و تباه اعلام نمی‌کند. جالب اینجاست که «ابن عربی» برخلاف بسیاری از اخلاق‌پردازان، خود سانسور نیست و به روش خود، مشکلات اخلاقی را مداوا می‌کند و به شما اجازه می‌دهد تا با قوت و ضعفِ وی نیز آشنا شوید.

می‌خواستم یخ‌ها آب نشود، اما ذره‌ذره آب می‌شد و دلهره به جانم رخنه می‌کرد. داشتم قالب یخ را از زیر گونی بیرون می‌آوردم که زنی گفت: «پسرم، دو کیلو یخ بده.» صدایش شبیه به مادرم بود. چادرش را هم مثل او گرفته بود. می‌خواستم یک بار دیگر صورت زن را ببینم، اما صدای اوستام رشته‌ی افکارم را پاره کرد. «پسر، گیجی یا عاشق؟ مشتری را راه بینداز!»