فسقلی (جلد44) – ابی ابله

هر چند بحث درباره میزان، حوزه و گستره مداخله دولت در اقتصاد در دهه ۱۹۷۰ میلادی به یک مجادله آیینی در میان اقتصاددانان تبدیل شد و خیل عظیمی از نظریه‌پردازان و اندیشمندان حوزه اقتصاد سیاسی را به تلاش برای یافتن پاسخ درخور به پرسش‌های پیرامون آن واداشت، اما تجربه تقریبا سیصدساله این دست مباحث حکایت از آن دارد که همه کشورهای جهان همواره بیشتر براساس نیاز وقت و اقتضای شرایط کشورشان و همچنین تشخیص نخبگان خود به راه‌حل‌هایی روی آوردند که آمیزه‌ای از مداخله‌گری دولت در اقتصاد و رهاسازی امور اقتصادی به دست بازار و بخش خصوصی بوده است. در این میان، دو رساله‌ای که در این کتاب یعنی «دخالت دولت در اقتصاد» از احمد متین‌دفتری که به کوشش حسن رجبی‌فرد گردآوری شده و منتشر می‌شود نیز از قاعده فوق مستثنی نیستند. برهان‌ها و استدلال‌های وی در رساله اوّل برای انتخاب یک مسیر مناسب و سنجیده با وضع وقت و شرایط حاکم بر ایران موید استقلال رأی وی از کلان‌روایت‌های اقتصادی و سیاسی موجود هستند و موضع‌گیری وی به‌نفع واگذاری صنایع دولتی به بخش خصوصی در رساله دوّم نیز حاصل تجربه‌ای است بیست‌ساله از چگونگی روند فعالیت اقتصادی و امور تولیدی در ایران دوران حاکمیت رضاشاه. در کنار این مباحث و امور اقتصادی، خاطراتی از تلاش و تکاپوی شخص متین‌دفتری در دوران کوتاه نخست‌وزیری‌اش در فاصله آبان ۱۳۱۸ و تیر ۱۳۱۹ که بخشی از رساله دوّم را تشکیل می‌دهد، بصیرت‌هایی را نیز در باب تاریخ سیاسی کشور در این سال‌ها در اختیار علاقه‌مندان و پژوهشگران تاریخ اقتصادی و سیاسی ایران می‌گذارند. مطالعه این کتاب، هم به‌ سبب اهمیت بالای مباحث و مفاهیمی که مطرح شده و مورد بررسی قرار می‌گیرند و هم از جهت انسجام ساختاری و نثر شیوایی که دارد، بسیار سودمند بوده و تجربه‌ای ثمربخش را برای خوانندگان آن به ارمغان می‌آورد.

معرفی کتاب دوست مشترک ما آخرین رمان کامل چارلز دیکنز و هجویه ی باشکوهی که شامل تمام سطوح جامعه ی ویکتوریا استرمان دوست مشترک ما بر روی یک ارث تمرکز دارد – ارثیه ی کلان هارمون پیر – و جانشین او ، جان هارمون جوان ، که تصور می شود غرق شده است زمانی که جسدی از رودخانه تیمز بیرون کشیده می شود ، و آقای بافین، کسی که بخت ناگهان به او رو می کند. دیکنز با هجوهای درخشان ، لندنی تاریک و بزرگ را به تصویر می کشد که در آن شخصیت های گوناگونی زندگی می کنند. مانند گافر هگزام که رودخانه را برای پیدا کردن جسد می گردد. بلا ویلفر مزدور و افسونگر ؛ و سیلاس وگ تاجر بی وجدان خیابانی. این رمان از نظر دیدگاه به مرگ و تجدید حیات در شهری که تحت سلطه تهمز متبحر ، و قدرت فاسد کننده ی پول است ، به شدت نمادین است. دینکنز در آخرین رمان خود به مسئله ی پول می پردازد و سعی می کند بررسی کند پول چه نقشی در زندگی شخصی و اجتماعی افراد این رمان ایفا می کند. وقتی جان که وارث اصلی این ارثیه ی کلان است به اشتباه مرده فرض می شود ارث به آقا و خانم بافین دو خدمتکار وفادار هارمون پیر می رسد. حالا جان در هیئت فردی ناشناس برگشته است تا ببیند اثر مرگش بر زندگی دیگران چگونه است و آقا و خانم بافین با ارث باد آورده ی خود چه می کنند.