فن سینما و بازیگری در سینما

در بخشی از کتاب فیلم کوتاهی درباره دیگران می‌خوانیم

بعد از فیلم کپی برابر اصل طرحی در ذهنم شکل گرفت؛ بنا به این ایده که یک بار دیگر به سراغ ژولیت بینوش و ویلیام شیمل بروم و آن‌ها را کنار هم قرار دهم. این طرح براساس شعری از لا فونتِن بود؛ همان منظومه‌ای که دارد از پرنده‌ای حرف می‌زند که پرنده‌ی دیگر از او جدا می‌شود و لانه را ترک می‌کند. آن پرنده نگران است بچه‌ها جفتش را با سنگ بزنند. بالاخره به لانه برمی‌گردد تا از جفتش مراقبت کند. این قصه‌ی قدیمی فرانسوی را به‌خصوص برای کار کردنِ دوباره با ویلیام، مردِ فیلمِ کپی برابر اصل، در نظر گرفتم. وقتی خواستم فیلم‌نامه را بنویسم، به نظرم رسید برای نوشتن این فیلم‌نامه همکاری با ژان‌کلود نتیجه‌ی لذت‌بخشی خواهد داشت. در این آداپتاسیونِ‌ ذهنِ ایرانی در ارتباط با یک داستان فرانسوی، نویسنده‌ای فرانسوی مثل کری‌یر می‌توانست برای بهتر شدن فیلم‌نامه کمک بسیار مؤثری باشد. با همه‌ی تفاوت‌ها در نحوه‌ی نوشتن فیلم‌نامه همکاری مفیدی را پیش‌بینی می‌کردم. در کافه‌ای نشستیم و حرف زدیم. ژان‌کلود گفت حالا همه‌چیز را کاملاً در ذهن دارم. بارِ دیگر که دیدمش، گفت: «نوشتمش؛ قصه‌ی خوبی هم از آب درآمده…» و دوستش داشت. متأسفانه حالا که در تهرانم قصه‌های دیگری ذهنم را برای ساختن اشغال کرده. فیلم بعدی را هم که قرار است در ژاپن بسازم، اما هنوز فکر می‌کنم این فرصت وجود دارد که بعد از آن با کری‌یر کار را به جایی برسانیم. آن جهان اخلاقی قرن‌نوزدهمی که در قصه‌ی لا فونتِن وجود دارد هنوز هم روح ما را به ارتعاش می‌آورد. من مطمئن نیستم؛ یعنی حافظه‌ام یاری نمی‌کند، ولی به نظرم اولین‌بار این داستان را در کتاب‌های درسی زمان دبستانم دیدم و هنوز امیدوارم من و ژان‌کلود به سراغش برویم.

بخشی از کتاب سینمای لارس فون تری‌یه

اغلب از فون تری‌یه نیز همانند هیچکاک، به عنوان کارگردانی زن‌ستیز یاد می‌شود هر چند خودش ادعا می‌کند شخصیت‌های زن فیلم‌هایش «کمال‌گرا» هستند (کاپلوف، ۲۰۰۳: ۱۹۷) و از شخصیت‌های زن، به‌ویژه در سه‌گانهٔ «قلب طلایی» تصویری قوی و محکم ارایه داده است. (اسمیت، ۲۰۰۰: ۲۵) رسانه‌های جهانی پیوسته به وجود نوعی رابطهٔ «پورنوگرافیک احساسی» بین او و بیورک در زمان فیلم‌برداری رقصنده در تاریکی اشاره می‌کنند (اسکات، ۲۰۰۰؛ راکول، ۲۰۰۱) یا از نیکول کیدمن نقل‌قول می‌کنند که فون تری‌یه او را از نظر احساسی آزار داده (مارو، ۲۰۰۴؛ بیلن، ۲۰۰۶) و شباهت‌های آشکاری بین رفتار فون تری‌یه و رفتار سخت‌گیرانه و وسواس‌آمیز هیچکاک با بازیگران زن فیلم‌هایش مانند تیپی هدرن، اینگرید برگمن، جَنِت لی و اوا مری سنت به چشم می‌خورد.   فون تری‌یه اذعان کرده که «خوک» بودن هیچکاک را ستایش می‌کند (لارسن، ۱۹۸۴: ۴۵) و این موجب بحث‌های فراوانی دربارهٔ فمینیستی خواندن آثار فون تری‌یه و امکان استفاده از تفسیرها و تحلیل‌های فمینیستی دربارهٔ آن‌ها شده است. (برای بررسی بیشتر این موضوع به فصل شش مراجعه کنید.) یکی از نکات بسیار جالب توجه، روش مشترکی است که هم هیچکاک و هم فون تری‌یه در فیلم‌های‌شان به کار می‌برند، بدین شکل که شخصیت‌های‌شان را در میانهٔ موقعیت‌های دشوار انسانی (و به‌شدت جنسیتی) قرار می‌دهند تا بتوانند تأثیرپذیری‌های روانی آن‌ها را هر چه بهتر تجزیه‌وتحلیل کنند.   در هستهٔ مرکزی آثار هر دو کارگردان، درون‌مایه‌های مشترکی مانند رنج کشیدن، کمال‌گرایی و لذت‌ها و نگرانی‌های مرتبط با این تجربه‌ها قرار دارند؛ هر دو به منظور بازتاب دادن و تشدید استعاره‌های روایی، در فرم فیلم‌هاشان دست‌کاری می‌کنند و به نتایج بسیار موفقی دست می‌یابند که به‌خوبی مستند شده‌اند

معرفی کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی

کتابی که شما را مرحله به مرحله از یک مخاطب صرف سینما به منتقدی حرفه‌ای تبدیل می‌کند. اد سیکوف در کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی می‌کوشد تمامی آنچه را که برای ارائه‌ی تحلیلی تمام و کمال از فیلم‌های روایی سینما لازم دارید، در اختیار شما بگذارد.

درباره‌ی کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی

اد سیکوف در کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی (Film Studies: An Introduction) یک برنامه‌ی درسی گام‌به‌گام را پیرامون ارکان مختلف سینمای روایی در اختیار شما قرار می‌دهد. او از خلال دوازده فصل کتاب، عناصر اساسی فرم فیلم را به تفصیل بیان می‌کند و می‌کوشد از این طریق به نحوی سیستماتیک تماشاگر را به یک خواننده و منتقد فعال تبدیل کند. نویسنده در این کتاب به تعدادی از عوامل اساسی در فیلم‌سازی از جمله تدوین، ترکیب‌بندی، نورپردازی، استفاده از رنگ و صدا و همچنین روایتگری می‌پردازد. از مباحثی که اد سیکوف در این کتاب مطرح می‌کند، می‌توان در دوره‌های تاریخ سینما، تئوری فیلم یا حتی فرهنگ عامه استفاده کرد. توضیحات سرراست مفاهیم انتقادی فیلم، توصیه‌های عملی، و تکالیف پیشنهادی در خصوص جنبه‌های فنی، بصری و زیبایی‌شناختی، عواملی هستند که این کتاب را به اثری برجسته و شاخص در این حوزه تبدیل نموده‌اند و درک خواننده را از ساختار و آناتومی فیلم تقویت می‌کنند. در هر فصل از کتاب به بررسی جنبه‌ی متفاوتی از عوامل دخیل در تحلیل فیلم داستانی پرداخته می‌شود و سپس فعالیتی تمرینی در اختیار مخاطبان قرار می‌گیرد که از این طریق، خوانندگان بتوانند درک خود را از مباحث مطرح‌شده محک بزنند. تمام آموزه‌های سیکوف در این کتاب با این هدف نوشته شده است که مخاطب بتواند تمامی مهارت‌هایی را که برای نگارش یک نقد فیلم تمام‌عیار نیاز دارد به دست آورد. از خلال دوازده فصل این کتاب است که مخاطب با مراحل اساسی ساخت فیلم آشنا می‌شود و سپس توانایی و دانش لازم را برای نقد و بررسی آن به دست می‌آورد. این فصل‌ها به ترتیب به مباحثی اساسی از جمله میزانسن، حرکت دوربین، فیلم‌برداری، تدوین، صدا، داستان، بازی، جلوه‌های ویژه و ژانر می‌‌پردازند. این کتاب تمامی آنچه را که در مورد تجزیه و تحلیل فیلم باید بدانید، از تصویر گرفته تا نور، رنگ، دیالوگ‌نویسی و غیره، با بیانی روشن و واضح به شما آموزش می‌دهد و هم‌زمان نمونه‌های عالی فیلم‌های شاخص هالیوود را به شما معرفی می‌کند. نشر گیلگمش ترجمه‌ی بشیر سیاح را از این اثر تهیه و منتشر کرده است.

نکوداشت‌های کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی

• کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی یکی از واضح‌ترین و مختصرترین مقدمات را در این زمینه ارائه می‌دهد. (PLAYBACK)
• ابزاری ارزشمند برای دانش‌پژوهان مبتدی سینما. سیکوف در این اثر شالوده‌ای مستحکم را بنا می‌کند که می‌توان نقد و تحلیل‌های بیشتری را بر آن استوار کرد. (مجله‌ی علوم اجتماعی و انسانی)
• سیکوف یکی از جامع‌ترین و در دسترس‌ترین آثار را در نوع خود تولید کرده است. این کتاب احتمالاً به یکی از پایه‌های برنامه‌های درسی مقدماتی مطالعات فیلم تبدیل خواهد شد. (Metapsychology)
• کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی یک منبع درسی ایده‌آل و مختصر برای اساتید است تا دانشجویان را با رویکردهای مختلف فرهنگی و ایدئولوژیک در تحلیل فیلم آشنا کنند. (الیزابت ویس، کالج بروکلین)
• یک کتاب مقدماتی فوق‌العاده. سیکوف در این اثر فرم فیلم را به روش‌های بسیار روشن و متفکرانه مورد بحث قرار می‌دهد و درعین‌حال بر ارزش موضوعی و فکری فرم نیز تأکید می‌کند. خواندنش را توصیه می‌کنم. (جورج بوت، کالج کلرادو)
• کتاب درآمدی بر مطالعات سینمایی یک کتاب درسی عالی و فوق‌العاده کارآمد است. سیکوف الگویی عالی را برای هنرجویی که به دنبال نوشتن مقالات بهتر است ارائه می‌دهد. (پاتریک کیتینگ، نویسنده‌ی کتاب «نورپردازی هالیوود از عصر سکوت تا فیلم نوآر»)