قصه‌های پریوار

کتابی دیگر از مجموعه تاریخ جهان به جنگ سرد اختصاص دارد. واژه جنگ سرد (cold war) در واقع یادآور نزاع ایدئولوژیک و تهدیدهایی بود که بین دو ابرقدرت آمریکا و شوروی سابق جریان داشت و هیچ گاه عملی نشد اما همواره سایه جنگ تسلیحاتی را در جهان می‌شد احساس کرد. از پایان جنگ جهانی دوم در سال ١٩٤٥ تا فروپاشی اتحاد شوروی در اوایل دهه ١٩٩٠، تنش‌های بین‌المللی جهان را در کشمکش ایدئولوژیک معروف به جنگ سرد فرو برد. جنگ سرد بازتاب اختلاف‌های سیاسی، اقتصادی، نظامی و فرهنگی بین دو ابر قدرت‌ جهان، یعنی اتحاد شوروی و ایالات متحده بود. نبرد قدرت آنها طی بیش از چهل و پنج سال به سیر رویدادهای جهان شکل داد. این نبرد قدرت بر کشورها در هر گوشه جهان تأثیرات اجتماعی، سیاسی و اقتصادی بزرگی داشت. هر چند جنگ سرد هیچ گاه شکل درگیری مسلحانه مستمر بین آمریکا و شوروی پیدا نکرد، هر دو از درگیری‌های منطقه‌ای در کره، ویتنام و افغانستان پشتیبانی و گاه با موفقیت در آن‌ها وارد شدند. ایالات متحده و اتحاد شوروی در این کشورها و نیز دیگر کشورها برای پراکنش دیدگاههای سیاسی خود و گسترش حوزه نفوذشان به رقابت پرداختند. افزون بر آن، هر دو کشور در مسابقه تسلیحاتی بی‌سابقه‌ای به تولید و ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهای هسته‌ای پرداختند. افزون بر آن، هر دو کشور در مسابقه تسلیحاتی بی‌سابقه‌ای به تولید و ذخیره‌سازی جنگ‌افزارهای هسته‌ای پرداختند که تمام این سیاره را با خطر انهدام هسته‌ای مواجه کرد. با فروپاشی اتحاد شوروی و سقوط کمونیسم در اروپا، جنگ سرد پایان یافت. اما تأثیر آن تا به امروز نیز احساس می‌شود.

از شروع تاریخ بشری، جنگ اشتغال دائم انسان‌ها بوده و این سخنی کاملاً معقول است که در هیچ لحظه‌ از زمان، جهان هیچگاه به صورت یکپارچه در صلح  به سر نبرده است. همه جنگ‌ها تاریخ را تغییر می‌دهند و این مجموعه که برگزیده ٢٥ نبرد رخ داده از سده پنجم پیش از میلاد تا زمان حاضر را در بردارد، گویای این حقیقت است. نخستین نبرد این کتاب یعنی جنگ بزرگ پلوپونزی از این جهت اهمیت دارد که سقوط آتن مقتدرترین دولتشهر یونان باستان را رقم زد. پیروزی‌های اسکندر مقدونی امپراتوری کوتاه مدتی ایجاد کرد، اما آن پیروزی‌ها برای این مهم شمرده می‌شوند که اروپایی‌ها برای نخستین بار بر آسیا دست یافتند. نبرد نهایی جهان باستان جنگی داخلی است که جمهوری روم را به امپراتوری تبدیل کرد. پدیده بزرگ روزگاری که اروپا در سده‌های تاریک خود فرو می‌رفت، ظهور رویاگونه دین اسلام در خاورمیانه بود، در مدت زمانی کوتاه، اسلام شمال آفریقا را در نوردیده، در اسپانیا نفوذ کرده و با گذشتن از کوههای پیرنه به سوی فرانسه گام برمی‌داشت. ایستادگی شارل مارتل در برابر مغربی‌های مسلمان سرحد نهایی اسلام و اروپا را مشخص می‌کند، هرچند مسیحیت بار دیگر در سده‌های میانه با اسلام رودررو شد. جنگ‌های صلیبی تاثیری بزرگ بر تاریخ اروپای سده یازدهم تا چهاردهم میلادی گذاشت. کتاب«جنگ‌هایی که دنیا را تغییردادند» جنگ‌های مهم دیگری از جمله مبارزه بولیوار، جنگ داخلی آمریکا، جنگ جهانی اول و دوم، جنگ داخلی چین و... را مورد برسی قرار داده است.

دگرگونی‌های وسیعی بین سال‌های ١٧٠٠ تا ١٨٥٠ میلادی در انگلستان و هلند و سپس در سرتاسر اروپا و آمریکا در کشتزارها صورت گرفت. این کشتزارها شروع به تولید غذای بیشتر کردند. این تحولات به کارگران اجازه داد تا کشتزارها را ترک گویند و زندگی شهری و کار در واحدهای تولیدی صنعتی را برگزینند. این دگرگونی تغییراتی را در مالکیت زمین و تجارت در پی داشت که موجب پدید آمدن نوع تازه‌ای از استقلال اقتصادی و شخصی شد. انقلاب کشاورزی یکی از آن دگرگونی‌های بنیادین است که مردم را از شیوه‌های زندگی کهن به سوی شیوه‌های مدرن رهنمون کرد.