قصه دختراي ننه دريا

معرفی کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلمنامه

کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلمنامه نوشته‌ی شاهپور شهبازی یک مرجع آموزنده و قابل‌استناد برای روشن ساختن مفاهیم تخصصی فیلم‌نامه و اصطلاحات مربوط به آن است. این کتاب با توجه به ضعف ساختاری نظام آموزشی هنر درباره‌ی اصطلاح‌شناسی می‌کوشد تا تعریفی واحد از اصطلاحات رایج فیلم‌نامه‌نویسی به مخاطب ارائه کند.

درباره‌ی کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلمنامه

ترمینولوژی یا اصطلاح‌شناسی دانشی است که می‌کوشد معنایی واحد از چند واژه یا مفهوم تخصصی در یک رشته به‌ دست بدهد. به این ترتیب ترمینولوژی یکی از مهارت‌های مهم در زبان‌شناسی است که به کمک فنون، علوم و حوزه‌های مطالعاتی مختلف آمده تا از پراکندگی تعریف درباره‌ی مفاهیم و مضامین تخصصی جلوگیری کند و خوانش و فهمی آسان‌تر برای مخاطب فراهم آورد. این دانش در زمینه‌های فلسفه، علوم و هنر کاربرهای فراوانی دارد و می‌تواند در ترجمه‌ی متون نیز به مترجمان کمک‌های فراوانی کند. کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم‌ نامه نوشته‌ی شاهپور شهبازی (Shahpour Shahbazi) کتابی است که تلاش می‌کند یک اصطلاح‌شناسی واحد در حوزه‌ی فیلم‌نامه‌نویسی را برای مخاطب فارسی‌زبان فراهم کند. این کتاب مفاهیم تخصصی فیلم‌نامه‌نویسی را از منظر نظریه‌پردازان مختلف بررسی می‌کند و سپس با توجه به امکانات زبانی و کاربردی در سینما، تعریفی واحد از آن‌ها ارائه می‌دهد. بنابراین از این منظر یک کتاب مهم و حیاتی در حوزه‌ی فیلم‌نامه‌نویسی است که می‌تواند در دانشگاه‌های هنر مورد استفاده‌ی استادان و دانشجویان قرار گیرد. نویسنده‌ی کتاب سعی کرده تا با توجه به ضعف‌ها و پراکندگی تعریف‌ها در زمینه‌ی تخصصی فیلم‌نامه‌نویسی بحث درباره‌ی گفتمان واحد فیلم‌نامه آغاز شود؛ او در تألیف خود این پرسش را مطرح می‌کند که از اساس آیا می‌توان برای فیلم‌نامه‌نویسی ترمینولوژی واحد داشت یا نه و اگر این ترمینولوژی ساخته و پرداخته شود، تا چه میزان مورد استقبال و مراجعه‌ی افراد و متخصصان این حوزه قرار خواهد گرفت. بنابراین نویسنده، هدف خود در این کتاب را اجماع‌سازی بر سر مفاهیم مختلف ندانسته و می‌گوید هدف نهایی‌اش این است که «گفتمان فیلم‌نامه» به رسمیت شناخته شود. کتاب ترمینولوژی تحلیلی فیلم‌ نامه نوشته‌ی شاهپور شهبازی می‌کوشد تا در گام نخست دیدگاه و زاویه‌ی دید نظریه‌پردازان حوزه‌ی زبان‌شناسی و فیلم‌نامه‌نویسی را مطرح کند و در گام بعد با ایجاد تردید در صحت و سقم آن دیدگاه‌ها، امکان نقدشان را فراهم کند؛ در این مسیر و در خلال نقد و تفسیری که بر دیدگاه تئوریسن‌ها مطرح می‌شود، پیشنهادهای تازه‌ای به مخاطب ارائه می‌شود که به زعم نویسنده می‌تواند مجاب‌کننده باشد یا برعکس، مجاب نکند؛ اما به‌عنوان گامی نو در جهت تحلیل ترمینولوژی عمل می‌کند و می‌تواند راه را برای نقدها، تفسیرها و دیدگاه‌های بعدی فراهم آورد.

در بخشی از کتاب شاخ: مجموعه داستان پیوسته می‌خوانیم

دورتادورمان پر شده بود از پوست‌تخمه. با پوتین کمی پخش‌شان کردم. پارچ آب را برداشتم و چند قلپی خوردم و نشستم روی کیسه‌شن‌ها. پکی به سیگار زدم و با چشم دنبال مرغه گشتم. پشت تانکر، با پا خاک را جابه‌جا می‌کرد و دنبال چیزی می‌گشت. خروسه از چاله‌ی جلو تانکر آب می‌خورد. سیراب که شد باز سینه جلو داد و قبراق راه افتاد. نگاهی به اطرافش کرد و دوید طرف مرغه. مرغه هفت‌هشت متری دور شد و رفت زیر تویوتای ستوان. خروسه باز خیز برداشت و رفت سمت ماشین. مرغه آمد پای تپه. خروسه قدم‌زنان رفت طرفش. مرغه فاصله گرفت و دور شد. ‌رفت نزدیک تانکر. خروسه دوید و نوکی به گردنش زد. مرغه پرید و بال‌بالی کرد و رفت زیر تانکر. خروسه ایستاده بود و نگاه می‌کرد. مرغه انگار که توی باغ نباشد شروع کرده بود با پا زیرش را تمیز می‌کرد. خروسه همان‌طور ایستاده بود. چند قدمی نزدیک شد و باز ایستاد. مرغه گرفتار تمیزکاری بود. چند قدم دیگر هم جلو رفت مرغه چرخیده بود و به چیزی نوک می‌زد. خروسه دوید و گردنش را گرفت. مرغه کمی جلو رفت. خروسه چرخید و سوارش شد. با‌هم جابه‌جا شدند. خروسه پس‌ِ گردنش را گرفته بود و ول نمی‌کرد. باز جابه‌جا شدند. خروسه سوار بود. تکان‌تکانی داد و پسِ ‌گردن را ول کرد. مرغه دوید و چند قدمی دور شد. خروسه همان‌جا ایستاده بود و نگاه می‌کرد؛ درست مثل بچه‌پرروها. پوست‌تخمه‌ای که مزه‌اش را گرفته بودم پف کردم بیرون و تخمه‌ی دیگری انداختم دهنم. کمی آب خوردم. ساعت نداشتم و نمی‌دانستم چه‌قدر از پستم مانده. خسته شده بودم و گرما داشت نم‌نم اذیت می‌کرد. سیا برای تحویل پست معمولاً کمی دیرتر می‌آمد. پتو تکانی خورد و ستوان از سنگر زد بیرون. سرش را عینهو گاو انداخت پایین و یک‌راست رفت و سوار ماشین شد. اَن‌آقا باز پر‌رو شده بود. اشتباه کردم، نباید تحویلش می‌گرفتم. منتظر شد تا سیا بیاید. سیا لیوان چایی به‌دست آمد بیرون.