ماجراهای ریکی‌پرنده 3/ کلاه‌گیس فرفری

معرفی کتاب سفر در اتاق کتابت

تجربه‌ی یک تعلیق ابهام‌آمیز در اتاقی کوچک همراه با پل استر، نویسنده‌ی برجسته‌ی آمریکایی... کتاب سفر در اتاق کتابت روایتی شفاف، خواندنی و درعین‌حال مبهم و رازآلود است که در یک اتاق و از دریچه‌ی نگاه پیرمردی می‌گذرد که هیچ‌چیزی به‌خاطر ندارد و به‌تازگی در این اتاقِ ناآشنا به هوش آمده است.

درباره‌ی کتاب سفر در اتاق کتابت

ماجرا در یک اتاق اتفاق می‌افتد. اتاقی نه‌چندان بزرگ که پیرمرد حاضر در آن، با حالتی گیج و درحالی‌که هیچ چیز را به‌خاطر نمی‌آورد در آنجا به هوش آمده. پل استر (Paul Auster) در کتاب سفر در اتاق کتابت (Travels in the Scriptorium) با چیره‌دستی خاص خودش، بار دیگر داستانی را خلق کرده که مخاطب را در یک تعلیق نفس‌گیر و جذاب به دام می‌اندازد و بیرون آمدن از معمایی که او به‌تصویر می‌کشد، به این آسانی‌ها امکان‌پذیر نیست‌. شخصیت اصلی روایت، پیرمردی است که دچار فراموشی شده و حالا تلاش می‌کند که با زیرنظر گرفتن اشیای اتاق، ردّ آشنایی پیدا کند و چیزی را به خاطر آورد. اما، با گذشت زمان، متوجه می‌شود که طرز مرموزی در آنجا زندانی شده است. پیرمرد متنی را که روی میز اتاق قرار دارد، می‌خواند. در این متن داستان یک زندانی دیگر از دنیایی دور و ناشناخته نوشته شده و به‌نظر می‌رسد، کسی یا کسانی آن را همراه با چند قطعه عکس و با یک هدف مشخص، روی میز و برای پیرمرد قرار داده‌اند. نقطه‌ی اوج ماجرای کتاب سفر در اتاق کتابت از آنجا آغاز می‌شود که شخصیت‌های متفاوت، در سلول با پیرمرد ملاقات می‌کنند. شخصیت‌هایی که او همچنان آن‌ها را به‌خاطر نمی‌آورد، اما هر کدامشان، سرنخی را درباره‌ی گذشته و هویت پیرمرد به او می‌دهند. پل استر هنرنمایی خود را با وجود یک دوربین در اتاق و ضبط صدای پیرمرد و دیگران به رخ می‌کشد و داستان را وارد سطح جدیدی می‌کند. حالا پیرمرد می‌داند که همه‌ی اعمال، رفتار و صحبت‌هایش با دیگران ضبط و توسط افراد دیگر در تمام طول مدتی که در اتاق است، دیده می‌شود. اما، گره اصلی داستان در این نقطه خلاصه می‌شود که پیرمرد کیست؟ چه اتفاقی زندگی او را به این اتاق ناآشنا و مبهم پیوند زده است؟ ملاقاتی‌ها چه کسانی هستند و چه رازی در گذشته‌ی او پنهان شده است؟ پل استر همه‌ی این سؤالات را در لابه‌لای جادوی کلمات و قلم خود به زیبایی هرچه تمام‌تر پاسخ داده است. کتاب سفر در اتاق کتابت به همت نشر چشمه وارد بازار کتاب شده و احسان نوروزی کار برگردان آن را به زبان فارسی برعهده داشته است.

مجموعه داستان «بازگشت چورب» حاوی ده داستان کوتاه به قلم ولادیمیر ناباکوف، نویسنده‌ی نامدار روس است که توسط آبتین گلکار به فارسی برگردانده شده. داستان‌های این اثر از مجموعه‌های گوناگون این نویسنده گزینش شده‌و هر کدام از آن‌ها نشان‌دهنده‌ی روحیات و نگرش خاص او هستند. با وجود شباهت‌ها و تفاوت‌هایی که میان داستان‌های کتاب حاضر وجود دارد، ولادیمیر ناباکوف در این روایات کوتاه با ضربه‌ای غیرمنتظره و بی‌رحمانه خواننده را گیج و مدهوش می‌کند و همین ویژگی مشترک سبب شده تا تمام داستان‌های کتاب بازگشت چورب حال و هوای واحدی داشته باشند. ناباکوف در داستان «از ما بهتران» نگاه غم‌بار و پرحسرتی به زادگاهش روسیه دارد که به جهت انقلاب 1917 آن را نابود شده می‌بیند. نگاه اندوه‌بار او در بسیاری از آثارش دیده می‌شود. مضمونی که در داستان «از ما بهتران» به کار رفته است در داستان‌های «تصادف و تیغ» و «در اعلام خبر» با زندگی روس‌های مهاجر در اروپا تلفیق می‌شود. «رنجش» و «بادرنجبویه» عنوان دو داستان از کتاب حاضر هستند که قهرمان واحدی دارند؛ پسربچه‌ای به شدت حساس و درونگرا که نمی‌تواند با اطرافیانش به درستی ارتباط برقرار کند. بدون شک می‌توان گفت شخصیت این پسربچه شباهت بسیاری به کودکیِ خود نویسنده دارد. «بازگشت چورب» و «کوتوله‌ی سیب‌زمینی» دیگر داستان‌های این مجموعه هستند که مجدد ما را با قهرمانانی مواجه می‌کند که در غرق در جهان خود هستند و هر ارتباط با دنیای بیرون برای آن‌ها ضربه‌ی روانی سختی به دنبال دارد. «برایتن‌اشترِتِر پائولینو» بیشتر از آنکه داستانی کوتاه باشد، جستاری محسوب می‌شود که با توصیفاتی شاعرانه و ادبی به ورزش مشت‌زنی می‌پردازد، به همین خاطر این داستان متفاوت‌ترین اثر کتاب است.