ماجراهای علمی 5 … گالیله

جنگ‌هاي صليبي و تاريخ‌‎شان اهميتي چنان براي فهم و تحليل وضعيت معاصر ما دارند که بازخواني و کندوکاو آن‌‎ها از هر منظري مي‌تواند دريچه‌اي گشوده کند و روشنگر بسياري از نقطه‌هاي تاريک هرآنچه بر ما گذشته و خواهد گذشت، باشد. مسئله‌ي آغاز جنگ‌هاي صليبي با نامه‌ي پر سوزوگداز امپراطور کنستانتين يا همان کنستانتينوپل به پاپ اوربان دوم و درخواست اعلام فتوي به مسيحيان عالم که بيايند و سرزمين‌هاي مقدس را از دست مسلمانان و يهوديان کافر پس بگيرند، يکي از نکته‌هاي مهمي‌ست که کمتر به آن پرداخته شده است. و البته رفتار مزورانه و زيرکانه‌ي همين جناب کنستانتين در استقبال از ارتش صليبيون که خود را از همه‌جا بي‌خبر نشان مي‌داد و شايد به دليل همين رفتار هم نقش پر رنگ‌اش کم‌رنگ جلوه داده شده است! جنگ‌ اول صليبي نقطه‌ي آغاز چند سده خون‌ريزي و خون‌بازي و ويراني و دهشت است که حتي اگر جاري شدن خون هم‌چون نهر آب در اورشليم را نيز افسانه بدانيم، باز هم چيزي از آن قساوت‌هاي عظيم کم نمي‌کند. کتاب «جنگ صليبي اول: فراخوان از شرق» رجوعي‌ست به نقطه‌ي سرآغاز، به اينکه چه شد که آن همه خون و جنون پا گرفت و قرن‌ها هرکسي از هر کوي و برزني از پادشاهان و شواليه‌ها تا مردم کوچه و بازار براي پس گرفتن مقدس‌ترين جغرافياي شوم تاريخ که فقط 52 بار لشکرهاي مختلف به آن لشکرکشي کرده‌اند، به‌پا خواستند و جان‌ها ستاندند و وحشست‌ها آفريدند. کتاب جنگ صليبي اول پيتر فرانکوپن دست روي لحظه‌هاي آغازين وقايعي گذاشته که به فهم و تحليل لحظه‌هاي اکنون ما مدد مي‌دهد؛ مسلمانان و يهوديان تا قبل از آغاز به کار آژانس يهود، در تمام طول تاريخ در دفاع از سرزمين‌هايشان عليه انسان سفيدپوست غربي با هم متحد بوده‌اند!

ژان فرانسوا لیوتار (98-1925) یکی از برجسته‌ترین اندیشه‌گران انتقادی در نیمة دوم سدة بیستم بود. شهرت او بیش‌تر به خاطر تحلیل‌های راهگشایش از پسامدرنیسم و پسامدرنیته که محور اصلی مورد توجه نگارنده در این کتاب هستند. نویسنده می‌کوشد در کتاب حاضر که مجلدی از مجموعة اندیشه‌گران انتقادی است، با گزینش دقیق، منسجم و هدفمند اندیشه‌های اساسی این متفکر، به جای دانشی سطحی، شناختی عمقی به خواننده ارائه و انگیزه‌ای برای خوانش‌های پیشرفته‌تر مهیا کند.

نسبي‌نگري راديكال فقط در اين خلاصه نمي‌شود كه بپذيرم هرگز نخواهم توانست تجربه؛ جهان؛ فرهنگ و ديدگاه ديگري را بشناسم. حتي اين هم نيست كه باور كنم حقيقت براي من و ديگري امر واحدي نيست؛ و حكم يكسان عقل بر ما جاري نمي‌شود. نسبي‌نگري راديكال اين است كه حتي در حق خودم نيز ندانم حقيقت كدامست؛ و نتوانم دريابم كه من با حقيقت بازي مي‌كنم يا حقيقت با من.