متفکران اجتماعی معاصر

در کتاب حاضر، دربارة کارکرد مغز انسان، سازوکار تفکر، آگاهی، اخلاق، دین، هنر و دیگر نکته‌های مهم علمی، فلسفی و اجتماعی در قالب گفت‌وگوی میان دو متفکر بحث شده است؛ یکی «پل ریکور» فیلسوفی که موجب رونق بحث هرمنوتیک در پایان سدة بیستم شد و دیگر «ژان پی‌یر شانژو» دانشمند و پژوهشگری در حوزة نوروبیولوژی. این کتاب در هفت فصل با این عناوین به نگارش درآمده است: برخورد ضروری: دانش و بصیرت، دانش از مغز و آگاهی از خویشتن و امر زیستی و امر هنجار بنیاد؛ جسم و ذهن: در جست‌وجوی گفتمانی مشترک: ابهام دکارتی، نقش نور و ساینس و به سوی گفتمانی از نوع سوم؛ مدل نورونی و آزمون تجربی: مغز انسان و ابژه‌های ذهنی؛ آگاهی از خویشتن و آگاهی از دیگران: فضای آگاهی، مسالة حافظه و فهم خویشتن، فهم دیگری؛ سرچشمة اخلاق: تکامل داروینی و ضوابط اخلاقی؛ اشتیاق و هنجارها: گذر به هنجار؛ جهان‌شمولی اخلاقی و اختلاف‌های فرهنگی: تفاوت باورها، رسوایی شر و...

آواشناسی یکی از شاخه‌های زبان‌شناسی و بر سه نوع است: آواشناسی تولیدی، صوتی (آکوستیک) و شنیداری در آواشناسی تولیدی، آوای زبان را بر اساس اندام‌های گفتاری توصیف می‌کنند. در آواشناسی صوتی، ویژگی‌های فیزیکی آواهای زبان بررسی می‌شود. آواشناسی شنیداری نیز، مربوط به نحوة ادراک آواها است و بیش‌تر با روان‌شناسی زبان پیوند دارد. امروزه برای بررسی آواشناسی لازم است پیشینة آواشناسی در پیشینة مطالعات زبان جست‌وجو شود. بدین‌منظور، در این کتاب، آواشناسی در محدودة زمانی حدود قرن ششم قبل از میلاد تا قرن پانزدهم میلادی بررسی شده است. نخست دربارة یونان، روم، هند و دانشمندانی که در آن کشورها و در آن دوره، زبان را بررسی کرده‌اند، بحث شده است. سپس مطالبی دربارة اوضاع اجتماعی ایران، پس از ورود اعراب، زبان علم و چگونگی مطالعات دستوری آورده شده است. در پایان، آواشناسی در سرزمین‌های اسلامی بررسی و آثار دانشمندان در حوزة آواشناسی زبان عربی و آواهای زبان فارسی در قرون اولیة هجری ارزیابی و شرحی بر آنها داده شده است؛ ضمن آن که، سهم دانشمندان ایرانی در تکوین آواشناسی نیز در همین مقال مشخص گردیده است.

«تئودور آدورنو» فیلسوف، جامعه شناس، موسیقیدان، منتقد موسیقی و ادبیات، و آهنگساز بود. آدورنو از روشنفکران برجستة آلمان غربی، پس از جنگ جهانی دوم به شمار می آمد. وی منتقد سرسخت جامعة مدرن بود و به مخاطرات زیستن در جهانی که هم امکان برقراری صلح و امنیت برای همة ساکنانش و هم هر آن لغزیدن به دامان وحشت و فاجعه ای تصورناپذیر را بالقوه در خود دارد، به خوبی آگاه بود. آدورنو در خلال ناآرامیهای انقلابی جریانهای دانشجویی در اواخر دهة 1960 م، که از بسیاری جهات روابط چندان حسنه ای هم با آنها نداشت، درگذشت. کتاب حاضر، از مجموعة کتابهای «اندیشه گران انتقادی» است که در آن به بررسی زندگی تئودور آدورنو پرداخته شده است. در این کتاب علاوه بر معرفی زندگی آدورنو، مهمترین آثار وی نیز تحلیل و اندیشه های ایشان نیز نقد شده است.

معرفت‌شناسی یا نظریه معرفت، یکی از پایه‌های فلسفه تحلیلی به شمار می‌آید و کتاب حاضر درآمدی روشن و قابل فهم بر این موضوع است. این اثر پیرامون برخی از نظریه‌های اصلی توجیه، شامل مبناگرایی، انسجام‌گرایی، وثاقت‌گرایی و معرفت‌شناسی فضیلت‌محور بحث می‌کند. همچنین موضوعات دیگری از جمله مسأله گتیه، درون‌گرایی و برون‌گرایی، شک‌گرایی، مسأله دور بودن معرفتی، مسأله معیار، معرفت پیشینی و معرفت‌شناسی طبیعی‌شده را نیز شامل می‌شود.