مجموعه آثار صادق هدایت

معرفی کتاب اسم شب سیاهکل فصل های اولیه کتاب به شرح اوضاع اجتماعی سال های بعد از کودتا تا فعالیت های جبهه ی ملی دوم و ماجراهای خرداد ۴۲ می‌پردازد. فصل های بعدی کتاب، درباره زمینه های شکل گیری جنبش مسلحانه در ایران است. فصل آخر و درخشان‌ترین بخش کتاب، اوج مبارزه دستگاه امنیتی شاه با چریک های آینده برای تولد و یا نابودی زود هنگام این جنبش را نشان می‌دهد.همگام با روایت انوش صالحی درمی‌یابیم که شکل‌گیری این جنبش حاصل تصمیم چند نفر نبوده است و مانند یک موج، کسانی که دغدغه مبارزه علیه استبداد و دیکتاتوری را داشته‌اند و گروه گروه به مارکسیسم گرایش پیدا می‌کردند، را در بر گرفته است. اسم شب، سیاهکل توانسته تصویر روشن و جامعی را از شرایطی که به شکل‌گیری جنبش مسلحانه در ایران منجر شد، نشان دهد.کتاب زمینه‌های این گرایش را بررسی می‌کند و نشان می‌دهد در شرایطی که گروه‌های سیاسی یک به یک به دست ساواک از بین می‌رفتند و در پی متلاشی شدن این گروه‌ها، ناامیدی به جان فعالان سیاسی افتاده بود، چطور ایده‌ مبارزه‌ مسلحانه به مثابه پاسخی به شرایط خفقان و دیکتاتوری، با توجه به زمینه‌های بین‌الملی آن و به مثابه راه حلی برای حضور در عرصه‌ سیاست در بین این افراد مطرح شده است.

نژادپرستی، از آن قسم پدیده‌هایی است که به سبب اهمیت فراوان و جنبه حساسی که دارند، توجه اندیشمندان بسیاری را از حوزه‌های مختلف به خود جلب نموده و آن‌ها را به تألیف آثارشان در این زمینه واداشته است. کتاب «مقدمه‌ای کوتاه بر نژادپرستی» به قلم علی راتانسی، نویسنده و متفکر اهل کنیا، و ترجمه شهرام بهرامی، یکی از بهترین نمونه‌های این مکتوبات است. در کتاب حاضر، نویسنده کوشیده در پژوهش و نوشتن در حوزه‌ی نژادپرستی، مجادلات حول این مبحث را از تعاریف شتاب‌زده، تعمیم‌های سست و تحلیل‌های سرسری فراتر ببرد. او معتقد است، در بحث‌های علمی و عمومی، مخصوصا باید از کوشش‌های ساده‌ا‌نگارانه برای تفکیک نژادپرست از غیر نژادپرست و نژادپرستی از غیر نژادپرستی پرهیز کرد. شاید اغراق‌آمیز به نظر آید؛ اما از دیدگاه او یکی از موانع اصلی پیشرفت در شناخت نژادپرستی، تمایل همه‌ی طرف‌های درگیر به ارائه‌ی تعاریف کوتاه و ظاهرا بی‌چون‌وچرا از نژادپرستی است تا به‌سرعت و با قطعیتی تقریبا تام مشخص شود چه کسی واقعا نژادپرست است و چه کسی نیست. در ادامه‌ی کتاب، او درباره‌ی پاره‌ا‌ی از تعاریف، ازجمله فرمول‌هایی چون «پیش‌داوری + قدرت = نژادپرستی» بحث خواهد کرد که در میان بسیاری از مخالفان نژادپرستی رایج و بسیار مبهم و ناکارآمد است. همچنین در این باره بحث خواهد کرد که چرا انگاره‌ی نژادپرستی نهادی سودمندی خویش را از دست ‌داده است. هرچند این کتاب فقط مقدمه‌ا‌ی بسیار کوتاه است، اما در آن تلاش می‌شود فهمی دقیق‌تر از نژادپرستی به دست داده شود. همچنین این کتاب به دلیل پرداختن به احساسات ضد یهودی و ضد ایرلندی، در حکم عناصر مهم هر شرحی درباره‌ی نژادپرستی، با بیشتر مقدمه‌های دیگر درباره‌ی این موضوع تفاوت دارد و زیر بار این امر نمی‌رود که نژادپرستی صرفا خاص سفیدپوستان و فرهنگ آن‌هاست و شناخت درخوری از این واقعیت به دست می‌دهد که نژادپرستی همیشه به تقسیم‌بندی‌های گوناگون دیگری چون طبقه و جنسیت عمیقا وابسته بوده است. البته نویسنده بسیاری از واقعیات دردناک و بی‌رحمانه‌ا‌ی را که موضوع مزبور، ما را وادار می‌کند با آن‌ها مواجه شویم دست‌کم نمی‌گیرد. میلیون‌ها نفر در نتیجه‌ی اعمال آشکارا نژادپرستانه کشته شده‌ا‌ند. آزارها و بی‌عدالتی‌هایی که به سبب آن روی می‌دهد همچنان ادامه دارد. هرچند، امروزه بیشتر مردم مایل‌ا‌ند نژادپرستی را انکار کنند. .