مراسم تشییع

نکتۀ جزئی شاید در ابتدا گونه‌ای داستانِ جنایی به‌نظر برسد، اما چیزی عجیب‌تر و تاریک‌تر است؛ روایتی است از درماندگی و تأملی بر تکرارِ تاریخ؛ تاریخ به مثابه جراحتی که دگر بار سر برآورده‌ است.

شبلی در نکتۀ جزئی با طبعِ ظریف و نکته‌سنج، نه بیشتر و نه کمتر، بلکه دقیقاً از آنچه باید می‌گوید: درد، ترس، خشم، مقاومت، انزجار، عوعوی سگ، بوی بنزین و حتی یک آدامسِ ساده که یادمان می‌آورد جهان چگونه می‌بخشد و بازپس می‌گیرد و ما انسان‌ها چه سهمی در این بده‌بستان داریم؛ تهی گشتن از خصایلِ انسانی را گوشزد می‌کند و این که چطور رویدادهای گذشته می‍توانند ناخواسته در آینده تأثیر بگذارند. این اثرِ تکان‌دهنده بازتابِ تجاوز و قتلی است که سزبازانی اسرائیلی در سال ١٩٤٩ مرتکب شده‌اند و قربانی یک زنِ جوانِ فلسطینی است.

این زن «بی‌نام» است، همچون زنانِ بی‌شمارِ دیگری که گمنام‌اند و تا ابد گمنام خواهند ماند و کسی صدایشان را نخواهد شنید»، و همچون همتای بی‌نام که پس از سال‌ها، در جستجوی حقیقتِ شقاوتی از یاد رفته است و ما، با با پیوستن به سفرِ او در بخشِ دم کتاب، درمی‌یابیم بازپس‌گیریِ زندگی و تاریخ، با وجودِ پاکسازیِ مداوم و سیستماتیک، تا چه اندازه دشوار و پرمخاطره است. این روایت، که با ریتمِ فزاینده‌اش در پایان به اوجِ خود می‌رسد، المان‌های اولیۀ زندگیِ به‌یغما رفته را می‌نمایاند که مهم‌ترین آن‌ها تشویشِ مداوم و از خودبیگانگی است.

دوریس لسینگ در سال ٢٠١٠ برنده جایزه ادبی نوبل شد . یک نویسنده انگلیسی که در سال ١٩١٩ متولد شد و احساسی صوفیانه دارد . خوانندگان ایرانی با آثارش بعد از اخذ جایزه نوبل بیشتر آشنا شدند . او در شرح احساسات و شخصیت زنان ، زبانی بسیار قدرتمند دارد . شخصیت اول رمان « اسیرِ خشکی » زن جوانی است که میان سرخوردگی‌های سیاسی‌اش در حزب کمونیست و جمع هم‌حزبی‌های جوانش ، روابط فروپاشیده‌اش با والدین خود ، ارتباطی عاطفی با رفیق هم‌حزبی‌اش دارد و در بیان احساسات خود به عنوان یک زن ، سرگشته و در آستانه از خود بیگانگی است .

« اسیر خشکی » در بحرانی‌ترین دوران زندگی این شخصیت که دورانی پر فراز و نشیب از تاریخ معاصر جهان نیز هست ، روایتگر مسیری است که این زن می‌پیماید . در ادبیات بریتانیا برای « جین آستین » جانشینی سزاوارتر و قَدَرتر از « دوریس لسینگ » وجود ندارد . « اسیر خشکی » خاطراتی است که نه به جنبش کارگری و نه به سوسیالیسم جهانی بلکه به زنی به اسم « فلورا » تقدیم می‌شود که شاید بهترین و مهربان‌ترین زن بوده است .