معمای مدرنیته

"عرفان و رندی در شعر حافظ" اثری است به قلم شیوای "داریوش آشوری"، که بارها مورد تجدید چاپ قرار گرفته است. این اثر نگرشی جدید و با تکیه بر مفاهیم و راهبردهای علوم انسانی، اندیشه و جهان بینی لسان الغیب را مورد کند و کاو قرار داده و از این جهت، از جایگاه ویژه ای در میان حافظ پژوهان و دوست داران خواجه ی شیراز برخوردار است. این اثر که در گذشته با نام "هستی شناسی حافظ" منتشر شده بود، اکنون با همان زمینه و درون مایه منتها در نور تامل و اندیشه ی بیشتر و تحقیق و پژوهش گسترده تر در اختیار خوانندگان قرار گرفته است. مهم ترین هدف این تحقیق، به تصویرکشیدن پیوند میان "عرفان و رندی در شعر حافظ" است و "داریوش آشوری" تلاش می کند تا منطق راهنمای نمادها و تعابیری که در اشعار حافظ به کار رفته را به خواننده بنمایاند. "داریوش آشوری" کتاب "عرفان و رندی در شعر حافظ" را در چهار بخش کلی تنظیم نموده که بخش نخست آن با عنوان "بنیاد های انسان شناسی صوفیانه" به بررسی اسطوره و سرنمون، علی الخصوص در ادیان ابراهیمی می پردازد. بخش دوم که "مطالعه ی میان متنی" نام گرفته گزیده هایی از "کشف الاسرار" و "مرصاد العباد" ارائه می کند و پس از آن "دو مکتب تاویلی" را زیر ذره بین می برد. در بخش سوم کتاب "عرفان و رندی در شعر حافظ"، "داریوش آشوری" شعر و عرفان را تجزیه و تحلیل می کند و تفاسیری "از تصوف زاهدانه به تصوف شاعرانه" و "از شعر صوفیانه به شعر رندانه" ارائه می کند. بخش چهارم اثر، "عرفان و رندی در دیوان حافظ" نام گرفته و "داریوش آشوری" در این بخش به مطالعه ی درون متنی اثر ورود می کند.

«مدرنیته و اندیشه‌ی انتقادی» نوشته‌ی بابک احمدی، یک کتاب فلسفی است که به بررسی مفاهیم مدرنیته و نگرش‌های انتقادی به آن، می‌پردازد. در این کتاب، مفاهیمی همچون آزادی، عقلانیت، خودآگاهی‌ و انفجار مدرنیته مورد بررسی قرار می‌گیرند. نویسنده در پیشنهاد خود برای خوانندگان، به پژوهشگران حوزه‌ی فلسفه اشاره می‌کند، زیرا کتاب به‌صورت انتقادی به جدل‌ها و سخنان فلسفی امروز درباره‌ی مدرنیته می‌پردازد. این کتاب به سوالاتی از قبیل مفهوم مدرنیته، جایگاه آن در تاریخ تمدن انسانی، رویکردهای اخلاقی و آزادی‌های سیاسی و اجتماعی مرتبط با آن‌ و الگوهایی که بر‌اساس بینش اروپامحور یا خردباوری علمی و ابزارگرایی تدوین می‌شود، می‌پردازد. نقد هگل، هوسرل، هایدگر، آدورنو، هورکهایمر، فوکو‌ و هابرماس نیز در این کتاب به‌عنوان نمونه‌هایی از نقدهای فلسفی به مفاهیم مدرنیته مورد بررسی قرار می‌گیرند. نویسنده در این اثر به اهمیت نقد و شک به مفاهیم مدرنیته تأکید می‌کند و بیان می‌کند که پاسخ به سوالات مرتبط با مدرنیته تنها با نگرشی انتقادی قابل دستیابی است. او این انتقاد را به‌عنوان یک همراه ضروری برای هر دوره‌ی مدرن تلقی می‌کند و به شجاعت پرسش از روزگار نو و توانایی انعطاف در ارتباط با چالش‌ها اشاره می‌کند. در کل، «مدرنیته و اندیشه‌ی انتقادی» یک منبع مفید برای فلسفه‌پژوهان و علاقه‌مندان به مطالعات مدرنیته است که به‌طور جامع به نقدها و جدل‌های فلسفی امروز دربارهٔ مفهوم مدرنیته می‌پردازد.

کتاب «آشنایی با برتراند راسل»، از مجموعۀ «آشنایی با فیلسوفان» است که توسط پل استراترن نوشته و به‌همت نشر مرکز ترجمه شده است. این مجموعه سعی دارد تا با ارائۀ مدخلی از زندگی و ایده‌های اصلی هر فیلسوف، باب ورودی باشد برای آشنایی و مطالعۀ بیشتر راجع‌به آنان. کتاب «آشنایی با برتراند راسل» نیز‌ که ذیل همین مجموعه به‌چاپ رسیده است، شامل بررسی زندگی‌نامه و نظریات مهم راسل، یکی از بزرگترین متفکران قرن بیستم‌ است. این کتاب جنبه‌هایی از زندگی و فلسفۀ راسل را پوشش می‌دهد: 1. زندگی اولیه و تحصیلات او و مشارکت او در حواریون کمبریج و عضویتش در انجمن مخفی روشنفکران؛ 2. بررسی تلاش‌ها و پژوهش‌های پیشگامانه‌ی راسل در منطق و ریاضیات، به‌ویژه نظریه‌ی «انواع» او، همکاری او با آلفرد وایتهد در کتاب اصول ریاضیات‌ و کشف پارادوکس مجموعه‌ها؛ 3. فلسفۀ زبان او و نظریه‌ی توصیفات راسل‌ که توضیح می‌دهد چگونه می‌توانیم در مورد چیزهایی که وجود ندارند، مانند «پادشاه کنونی فرانسه» صحبت کنیم؛ 4. معرفت‌شناسی و متافیزیک راسل و دفاعش از تجربه‌گرایی، واقع‌گرایی و اتمیسم منطقی، که به‌طور کلی ادعاهای راسل دربارۀ اینکه «تمام دانش ما از تجربه ناشی می‌شود»، «واقعیتی عینی مستقل از ادراک ما وجود دارد» و «جهان متشکل از واقعیت‌های بسیط و غیرقابل تقسیم است که می‌تواند با منطق تحلیل شود»‌ را توضیح می‌دهد؛ 5. اخلاق و فلسفه‌ی سیاسی راسل و حمایت او از جنبش‌های مختلف اجتماعی و سیاسی، مانند صلح‌طلبی، خلع سلاح هسته‌ای، دموکراسی و حقوق بشر. همچنین این کتاب، در آخر، فهرستی از منابع برای افرادی که می‌خواهند مطالعات بیشتری دربارۀ این فیلسوف داشته‌ باشند ارائه می‌کند. با توجه به حجم کم و موجز بودن و از طرف دیگر، خصلت مقدماتی بودن، این کتاب می‌تواند هم برای خوانندگان عمومی که قصد آشنایی کلی با نظریات راسل را دارند مفید افتد و هم برای دانشجویانی که قصد ورود به اندیشۀ راسل را دارند کاربرد داشته باشد.