کتاب مقالاتی در جامعه شناسی سیاسی ایران

معرفی کتاب بابک خرمدین (برگشاد) بابک خرمدین رهبر اصلی مبارزان ایرانی علیه سلطه خلافت عباسی و از پیروان آیین خرمدین بود که پس از مرگ ابومسلم بر خلافت عباسی شوریدند. خرمدینان مرگ ابومسلم را انکار کرده و معتقد بودند که ابومسلم باز خواهد گشت تا عدالت را در جهان برقرار نماید. در دوران خلافت عباسیان آذربایجان کانون مقاومت طولانی‌مدت و خطرناک علیه خلافت بود که توسط بابک خرمدین رهبری می‌شده‌است و بر شمال غرب ایران تأثیر گذاشته و بیش از ۲۰ سال – از ۲۰۱ ه‍. ق/۸۱۶ م تا ۲۲۲ ه‍. ق /۸۳۷ م – طول کشید. از نگاه باسورث این مقاومت قطعا پایه‌های دینی داشته ولی ممکن است که پایه‌های سیاسی-اجتماعی نیز داشته باشد. کتاب “بابک خرمدین”، نوشته جلال برگشاد، توسط انتشارات نگاه منتشر شده است. این کتاب در قالب یک داستان بر اساس واقعیت‌ها و با الهام از تخیل و هنر نویسندگی جلال برگشاد سروده شده است. داستان درباره یکی از قهرمانان و مبارزان بزرگ و ماندگار ایرانی است که در دوران خلافت عباسی، مبارزات و شجاعت‌هایی بسیار برجسته انجام داد و در این راه، جانش را از دست داد. مرگ حماسی او در کنار زندگی قهرمانانه‌اش، نام بابک خرمدین را برای همیشه در تاریخ جاودانه ساخت. البته، نظرات مختلفی درباره عملکرد و شخصیت او همواره مطرح بوده و هست. . . .

نژادپرستی، از آن قسم پدیده‌هایی است که به سبب اهمیت فراوان و جنبه حساسی که دارند، توجه اندیشمندان بسیاری را از حوزه‌های مختلف به خود جلب نموده و آن‌ها را به تألیف آثارشان در این زمینه واداشته است. کتاب «مقدمه‌ای کوتاه بر نژادپرستی» به قلم علی راتانسی، نویسنده و متفکر اهل کنیا، و ترجمه شهرام بهرامی، یکی از بهترین نمونه‌های این مکتوبات است. در کتاب حاضر، نویسنده کوشیده در پژوهش و نوشتن در حوزه‌ی نژادپرستی، مجادلات حول این مبحث را از تعاریف شتاب‌زده، تعمیم‌های سست و تحلیل‌های سرسری فراتر ببرد. او معتقد است، در بحث‌های علمی و عمومی، مخصوصا باید از کوشش‌های ساده‌ا‌نگارانه برای تفکیک نژادپرست از غیر نژادپرست و نژادپرستی از غیر نژادپرستی پرهیز کرد. شاید اغراق‌آمیز به نظر آید؛ اما از دیدگاه او یکی از موانع اصلی پیشرفت در شناخت نژادپرستی، تمایل همه‌ی طرف‌های درگیر به ارائه‌ی تعاریف کوتاه و ظاهرا بی‌چون‌وچرا از نژادپرستی است تا به‌سرعت و با قطعیتی تقریبا تام مشخص شود چه کسی واقعا نژادپرست است و چه کسی نیست. در ادامه‌ی کتاب، او درباره‌ی پاره‌ا‌ی از تعاریف، ازجمله فرمول‌هایی چون «پیش‌داوری + قدرت = نژادپرستی» بحث خواهد کرد که در میان بسیاری از مخالفان نژادپرستی رایج و بسیار مبهم و ناکارآمد است. همچنین در این باره بحث خواهد کرد که چرا انگاره‌ی نژادپرستی نهادی سودمندی خویش را از دست ‌داده است. هرچند این کتاب فقط مقدمه‌ا‌ی بسیار کوتاه است، اما در آن تلاش می‌شود فهمی دقیق‌تر از نژادپرستی به دست داده شود. همچنین این کتاب به دلیل پرداختن به احساسات ضد یهودی و ضد ایرلندی، در حکم عناصر مهم هر شرحی درباره‌ی نژادپرستی، با بیشتر مقدمه‌های دیگر درباره‌ی این موضوع تفاوت دارد و زیر بار این امر نمی‌رود که نژادپرستی صرفا خاص سفیدپوستان و فرهنگ آن‌هاست و شناخت درخوری از این واقعیت به دست می‌دهد که نژادپرستی همیشه به تقسیم‌بندی‌های گوناگون دیگری چون طبقه و جنسیت عمیقا وابسته بوده است. البته نویسنده بسیاری از واقعیات دردناک و بی‌رحمانه‌ا‌ی را که موضوع مزبور، ما را وادار می‌کند با آن‌ها مواجه شویم دست‌کم نمی‌گیرد. میلیون‌ها نفر در نتیجه‌ی اعمال آشکارا نژادپرستانه کشته شده‌ا‌ند. آزارها و بی‌عدالتی‌هایی که به سبب آن روی می‌دهد همچنان ادامه دارد. هرچند، امروزه بیشتر مردم مایل‌ا‌ند نژادپرستی را انکار کنند. .

معرفی کتاب بنیاد فلسفه سیاسی در غرب موضوع کتاب حاضر، مباحثی دربارة شکل‌گیری بنیان‌های سیاسی و اندیشه‌های سیاسی در تاریخ اروپا است. نگارنده بنیان‌های اندیشه‌های سیاسی در غرب را موضوع بحث قرار داده است و عقاید هشت تن از متفکران را که به اتفاق صاحب‌نظران، استاد و مسأله آموز این مطلب تا پایان قرن هفدهم میلادی بوده‌اند بررسی کرده است. در ابتدای کتاب مباحثی دربارة نگرش و فلسفة هراکلیت، افلاطون و ارسطو و زندگی و آثار آن‌ها آمده است. سپس آرای بدن در زمینه مفهوم حاکمیت، اوصاف حاکمیت و فرق سلطنت با استبداد بیان شده است. در ادامه، زندگی و آرای هابز نقد و تحلیل شده است. و در نهایت، تحلیلی کلی از آرای این فیلسوفات و مقایسه با آراء حکمای اسلامی ذکر شده است. همچنین مفهوم «ماکیاول» در این کتاب بررسی شده است. . . .

معرفی کتاب 81490 آنچه کتاب 81490 می خوانید «سرگذشتی» نیست که براساس زندگی در بازداشتگاه های تمرکز اسیران نوشته شده باشد. نیز این اوراق از آنچه در «اردوگاه های مرگ» شنیده و دیده شده یا خود بر سرگذشته است روایتی نمی کند. این اوراق، تنها و تنها رونویس چیزهایی است که من در جریان یک سال گرفتاری خویش، در سلول انفرادی و اردوگاه های کار اجباری، شتاب آلوده بر پاره کاغذهایی یادداشت کرده، توفیق یافته ام از شبیخون های مکرر زندانبانان شان درامان نگه دارم بی آن که اکنون، هیچ گونه دستی در آن برده باشم حتا در نحوه ی بیان آن. در این یادداشت ها، بیش از هر چیز روی سخن با عزیزانی است که من در طاقت فرساترین لحظات آن آزمایش محنت بار، احساس می کردم که آن گونه سخت به دستان کودکانه شان آویخته ام. با دست راستم به دستان ایزابل و به دستان ژروم با دست چپم،ما می خواهیم که، دست کم، فرزندان ما از آنچه برما گذشته است آگاه باشند و این حقایق را هرگز از یاد نبرند. نیز در این یادداشت ها روی سخن با کسانی است که از آن دوران محنت و درد، در تاریخ زندگی خویش فصلی مشترک یافته ایم. و اکنون این کلمات، با همه ی نارسایی خویش آن دنیای ناانسانی را که ایشان نیز در آن درهم شکسته اند و خرد و متلاشی شده اند، بار دیگر بر پای می دارد. زیرا تنها و تنها هم این گروهند که می توانند آن را چنان که بود در خاطره ی خویش تجسم دهند. با نابینایی که هرگز مردمکانش از تابش نور تأثر نپذیرفته است چه گونه از رنگ ها حکایت توان کرد؟ و سرانجام، در این یادداشت ها روی سخن با همه آن کسانی است که به حقیقت با ما در این اعتقاد همداستانند که اگر مشیت الهی بر این قرار گرفته است که از اسیران بوخن والد، اشتروف هوف، داخاو، آشویتس، برگن بلزن و دیگرکشتارگاه ها چند تنی جان به سلامت ببرند، تنها از برای آن بوده است که اینان بی هیچ فتوری صدا بر دارند، از آنچه در این معابر دوزخ گذشت پرده برگیرند، و بر آنچه که دستکار عاشقان حکومت سرنیزه و زور بر میلیون ها تن مردم بی گناه رسید، شهادت دهند. ما، هم از آن دم که آزادی یافتیم، بر آنچه به ما رفت قلم عفو کشیدیم… بخشیدن؟ _ آری بخشیدیم. اما فراموش کردن _ نه! هرگز فراموش نمی کنیم!