ملل 9 … ترکیه

جنگ‌هاي صليبي و تاريخ‌‎شان اهميتي چنان براي فهم و تحليل وضعيت معاصر ما دارند که بازخواني و کندوکاو آن‌‎ها از هر منظري مي‌تواند دريچه‌اي گشوده کند و روشنگر بسياري از نقطه‌هاي تاريک هرآنچه بر ما گذشته و خواهد گذشت، باشد. مسئله‌ي آغاز جنگ‌هاي صليبي با نامه‌ي پر سوزوگداز امپراطور کنستانتين يا همان کنستانتينوپل به پاپ اوربان دوم و درخواست اعلام فتوي به مسيحيان عالم که بيايند و سرزمين‌هاي مقدس را از دست مسلمانان و يهوديان کافر پس بگيرند، يکي از نکته‌هاي مهمي‌ست که کمتر به آن پرداخته شده است. و البته رفتار مزورانه و زيرکانه‌ي همين جناب کنستانتين در استقبال از ارتش صليبيون که خود را از همه‌جا بي‌خبر نشان مي‌داد و شايد به دليل همين رفتار هم نقش پر رنگ‌اش کم‌رنگ جلوه داده شده است! جنگ‌ اول صليبي نقطه‌ي آغاز چند سده خون‌ريزي و خون‌بازي و ويراني و دهشت است که حتي اگر جاري شدن خون هم‌چون نهر آب در اورشليم را نيز افسانه بدانيم، باز هم چيزي از آن قساوت‌هاي عظيم کم نمي‌کند. کتاب «جنگ صليبي اول: فراخوان از شرق» رجوعي‌ست به نقطه‌ي سرآغاز، به اينکه چه شد که آن همه خون و جنون پا گرفت و قرن‌ها هرکسي از هر کوي و برزني از پادشاهان و شواليه‌ها تا مردم کوچه و بازار براي پس گرفتن مقدس‌ترين جغرافياي شوم تاريخ که فقط 52 بار لشکرهاي مختلف به آن لشکرکشي کرده‌اند، به‌پا خواستند و جان‌ها ستاندند و وحشست‌ها آفريدند. کتاب جنگ صليبي اول پيتر فرانکوپن دست روي لحظه‌هاي آغازين وقايعي گذاشته که به فهم و تحليل لحظه‌هاي اکنون ما مدد مي‌دهد؛ مسلمانان و يهوديان تا قبل از آغاز به کار آژانس يهود، در تمام طول تاريخ در دفاع از سرزمين‌هايشان عليه انسان سفيدپوست غربي با هم متحد بوده‌اند!

کساني که با الهيات جديد آشنا و مأنوس‌اند بي‌ترديد نام رودلف بولتمان را شنيده‌اند. او از جمله متألهان مسيحي است که با طرح موضوعات و آرايي نسبتاً بديع و خارق عادت به مباحث الهيات مسيحي رونق بسيار بخشيده است و اگر بخواهيم از چند متفکر ديني معاصر ياد کنيم که افق الهيات جديد را وسعت بخشيده‌اند، او بي‌شک از زمره‌ي آن‌ها است. نگرش هرمنوتيکي او به عهد جديد، قرابتي که ميان آرا او و انديشه‌ي هايدگر هست، و فهم "اگزيستانسيال" او از تعاليم مسيحي و وضعيت بشري بحث و مناقشه‌هاي فراواني برانگيخته است. يکي از ابعاد مهم الهيات بولتمان مفهوم اسطوره‌زدايي است که با نام او پيوند خورده و شايد مهم‌ترين رکن ميراث فکري اوست. اين کتاب مجملي از ديدگاه‌هاي او در اين‌باره است.